Η Τουρκία φαίνεται πως έχει επιστρέψει δυναμικά στην τακτική των προκλήσεων στο Αιγαίο, με νέα σειρά παραβάσεων και παραβιάσεων που δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν έχει εγκαταλείψει ούτε στιγμή το επεκτατικό της αφήγημα, γνωστό και ως «Γαλάζια Πατρίδα». Μετά από μια περίοδο νηνεμίας, Από τις αρχές του 2025, οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν επιδοθεί σε συνεχείς ενέργειες που προκαλούν ανησυχία στην Αθήνα και αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος στο Αρχιπέλαγος.

Βέβαια, εάν θέλουμε να είμαστε ακριβέστεροι, η επιδείνωση του κλίματος έχει ξεκινήσει ουσιαστικά από τον περασμένο Αύγουστο, όταν το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Levoli Relume, συνοδευόμενο από πέντε πολεμικά πλοία, έπλευσε νοτίως της Κάσου και της Καρπάθου. Από τότε, η Άγκυρα έχει εξαπολύσει ένα νέο κύμα παραβιάσεων, κυρίως των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας (ΚΕΚ) στο FIR Αθηνών. Από τις αρχές του 2025 όμως, η γειτονική χώρα έχει ανεβάσει ακόμη περισσότερο τον πήχη της έντασης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, το πρώτο τετράμηνο του 2025 καταγράφηκε έντονη δραστηριότητα στον αέρα, με συνεχείς παραβιάσεις των κανόνων πτήσης και του ελληνικού εναέριου χώρου. Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά της τακτικής που ακολουθεί η Άγκυρα από την 1η Ιανουαρίου έως και το τέλος Απριλίου είχαμε:

  • 179 παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας (ΚΕΚ), σύμφωνα με το ICAO
  • 79 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕΕΧ), ενώ σημειωτέων μέχρι στιγμής για τον μήνα Μάιο έχουμε άλλες 7, όλες στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.
  • 96 τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη, κυρίως μη επανδρωμένα UAV και αεροσκάφη ηλεκτρονικών αποστολών (τύπου CN-235), ενεπλάκησαν σε αυτές τις ενέργειες
  • Μηδενικές εμπλοκές και καμία υπερπτήση πάνω από ελληνικό έδαφος, γεγονός που δείχνει μια στρατηγική «παρενόχλησης χωρίς άμεση κλιμάκωση»

Ιανουάριος – Πρώτο μήνυμα έντασης

Τουρκικά αεροσκάφη

Αν και η πρώτη παραβίαση φάνηκε στην Αθήνα ως μεμονωμένο περιστατικό, στις 10 Ιανουαρίου η Τουρκία επανήλθε. Έστειλε ξανά κατασκοπευτικό αεροσκάφος που κινήθηκε νότια και ανατολικά της Ρόδου, πραγματοποιώντας πολλαπλές παραβιάσεις του ΕΕΧ. Εν τέλει ο μήνας έκλεισε με 73 παραβάσεις ΚΕΚ και 15 παραβιάσεις ΕΕΧ. Συμμετείχαν δε 45 τουρκικά αεροσκάφη, δείχνοντας πως η Άγκυρα ξεκίνησε τη χρονιά με ξεκάθαρη πρόθεση να επαναφέρει τη στρατηγική αμφισβήτησης στο Αιγαίο. Αν και δεν σημειώθηκαν υπερπτήσεις, η μαζική παρουσία UAV και κατασκοπευτικών δημιουργεί ένα «γκρίζο» σκηνικό, όπου δεν φαίνεται πρόθεση άμεσης σύγκρουσης αλλά σαφής αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Φεβρουάριος – Πτώση σε αριθμούς, σταθερή πρόκληση

Τον Φεβρουάριο καταγράφηκαν 27 παραβάσεις και 19 παραβιάσεις, με όλα τα περιστατικά να αφορούν κατασκοπευτικά αεροσκάφη ATR-72 και CN-235. Αν και η συνολική δραστηριότητα φαίνεται μειωμένη, παρατηρείται αύξηση των παραβιάσεων του ΕΕΧ, γεγονός που δείχνει αλλαγή τακτικής: λιγότερα μέσα, πιο «επιθετικές» κινήσεις. Η Αθήνα συνέχισε να παρακολουθεί με ψυχραιμία αλλά και προσοχή τις τουρκικές ενέργειες.

Μάρτιος – Κορύφωση παραβιάσεων του ΕΕΧ

Ο Μάρτιος ήταν ο μήνας με τις περισσότερες παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου, συνολικά 25, που αποτελεί ρεκόρ των τελευταίων δύο ετών. Παράλληλα, υπήρξαν 41 παραβάσεις ΚΕΚ, με 18 αεροσκάφη να εισέρχονται παρανόμως στο FIR Αθηνών. Παρότι και πάλι δεν σημειώθηκαν εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά, η συνεχής αεροπορική δραστηριότητα ανεβάζει τη θερμοκρασία και ενισχύει το κλίμα αβεβαιότητας στην περιοχή.

Απρίλιος – Σταθερή ένταση χωρίς υπερπτήσεις

Τον Απρίλιο σημειώθηκαν 38 παραβάσεις ΚΕΚ και 13 παραβιάσεις του ΕΕΧ, ενώ 18 αεροσκάφη πήραν μέρος στις προκλητικές κινήσεις. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δεν έγινε καμία υπέρπτηση, ούτε καταγράφηκαν ένοπλοι σχηματισμοί. Το τουρκικό δόγμα φαίνεται πως επιλέγει μεθοδικά τα UAV’s (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) και τα ηλεκτρονικά μέσα αναγνώρισης, αποφεύγοντας εσκεμμένα τις εμπλοκές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση.

Το συνολικό αποτύπωμα της τουρκικής δραστηριότητας το πρώτο τετράμηνο του 2025 είναι το εξής:

Μήνας Παραβάσεις ΚΕΚ Παραβιάσεις ΕΕΧ Αεροσκάφη
Ιανουάριος 73 15 45
Φεβρουάριος 27 19 15
Μάρτιος 41 25 18
Απρίλιος 38 13 18
Σύνολο 179 79 96

Σύμφωνα με πηγές από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, τα δεδομένα δείχνουν πως η Τουρκία, ενώ αποφεύγει προς το παρόν την άμεση στρατιωτική κλιμάκωση (όπως εμπλοκές ή υπερπτήσεις), συνεχίζει μεθοδικά την πολιτική πίεσης μέσω της στρατιωτικής παρουσίας στον αέρα. Πρόκειται για μια τακτική «διαρκούς παρενόχλησης», που κρατά την Ελλάδα σε αυξημένη επιχειρησιακή εγρήγορση, ενώ παράλληλα καλλιεργεί κλίμα αβεβαιότητας.

Ετοιμότητα και ψυχραιμία στην Αθήνα

Η ελληνική πλευρά παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Παρά την απουσία οπλισμένων σχηματισμών ή υπερπτήσεων, το ΓΕΕΘΑ και η Πολεμική Αεροπορία διατηρούν υψηλό επίπεδο ετοιμότητας, αποτρέποντας πιθανά επεισόδια. Διπλωματικά, η Ελλάδα συνεχίζει να ενημερώνει εταίρους και συμμάχους σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, κάνοντας λόγο για μια τακτική που υπονομεύει τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν η Τουρκία συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό, το 2025 αναμένεται να είναι έτος αυξημένων προκλήσεων με νέο πρόσωπο: όχι απαραίτητα θεαματικών ή «θορυβωδών» κινήσεων, αλλά μεθοδικών ενεργειών που φθείρουν σταθερά τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και προκαλούν πολιτικό κόστος.

Η χρήση UAV είναι στρατηγική επιλογή που μειώνει τον κίνδυνο απώλειας προσωπικού, ενώ επιτρέπει στην Άγκυρα να διατηρεί μόνιμη παρουσία στο Αιγαίο. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, η Ελλάδα, καλούμενη να διαχειριστεί έναν «πόλεμο φθοράς χωρίς πυροβολισμούς», οφείλει να συνεχίσει με αποφασιστικότητα και ψυχραιμία την πολιτική αποτροπής και σταθερότητας, ενισχύοντας τις συμμαχίες της και τη διεθνή πίεση για τήρηση του Διεθνούς Δικαίου.