Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της κλιματικής πολιτικής της ΕΕ Φρανς Τίμερμανς δήλωσε σήμερα ότι πάνω από 10 χώρες της ΕΕ έχουν τώρα πληγεί από περικοπές στην παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Το ευρωπαϊκό μπλοκ βρίσκεται αντιμέτωπο με μια ολοένα και βαθύτερη αντιπαράθεση με τη Μόσχα για ενεργειακά θέματα.

Η Ρωσία περιέκοψε τη ροή φυσικού αερίου μέσω του αγωγού της Nord Stream 1 στο 40% των ικανοτήτων του την περασμένη εβδομάδα, επικαλούμενη προβλήματα με εξοπλισμό, ενώ έχει ήδη σταματήσει τη ροή φυσικού αερίου στην Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία, τη Δανία και τη Φινλανδία λόγω της άρνησής τους να συμμορφωθούν με νέο σχέδιό της πληρωμών.

Ο Τίμερμανς σημείωσε ότι 10 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εκδώσει έγκαιρη προειδοποίηση για την προμήθεια φυσικού αερίου, που είναι το πρώτο και λιγότερο σοβαρό από τα τρία επίπεδα κρίσης που προσδιορίζονται στους κανονισμούς ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ.

«Ο κίνδυνος μιας πλήρους διακοπής (της παροχής) φυσικού αερίου είναι τώρα πιο υπαρκτός από ποτέ» σημείωσε και επανέλαβε τη δήλωση των Βρυξελλών ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί ως όπλο τον εφοδιασμό σε ενέργεια. Η Ρωσία αρνείται ότι οι περικοπές αυτές είναι προμελετημένες.

Η ΕΕ στηριζόταν στη Ρωσία για το 40% του αερίου που χρησιμοποιεί πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Με τον εφοδιασμό ρωσικού αερίου να φθίνει και τις τιμές του αερίου να εκτινάσσονται, κάποιες χώρες αύξησαν τη χρήση σταθμών παραγωγής ενέργειας με άνθρακα, ενώ εμμένουν ότι αυτό είναι προσωρινό και ότι δεν θα ματαιώσει τους στόχους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ανησυχία στην Ευρώπη για την πλήρωση των αποθεμάτων

Η Γερμανία θα εισέλθει σήμερα στη δεύτερη βαθμίδα συναγερμού έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το φυσικό αέριο, δήλωσαν πηγές στο Reuters. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ενεργοποίησε το πρώτο στάδιο του σχεδίου της έκτακτης ανάγκης τον Μάρτιο.

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να έχουν καταρτίσει σχέδια για τη διαχείριση και των τριών επιπέδων μιας κρίσης εφοδιασμού με φυσικό αέριο – έγκαιρη προειδοποίηση, συναγερμός και έκτακτη ανάγκη.

Το στάδιο έγκαιρης προειδοποίησης επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των προμηθειών, ενώ αυτό του συναγερμού δίνει θεωρητικά τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας να μετακυλίσουν υψηλές τιμές στους καταναλωτές και να συμβάλουν στη μείωση της ζήτησης. Το επίπεδο έκτακτης ανάγκης επιτρέπει στις κυβερνήσεις να αναγκάσουν τη βιομηχανία να περιορίσει τη δραστηριότητα για την εξοικονόμηση φυσικού αερίου.

Οι περικοπές στον εφοδιασμό αερίου από τη Ρωσία έχουν εγείρει ανησυχίες ότι η Ευρώπη θα δυσκολευτεί για την πλήρωση των αποθεμάτων της σε φυσικό αέριο -τα οποία τώρα βρίσκονται στο 55%- σε επαρκές επίπεδο ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε περαιτέρω ενεργειακά σοκ στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου αιχμής για τη θέρμανση.

Η ΕΕ κατέληξε σε συμφωνία τον περασμένο μήνα για έναν νόμο έκτακτης ανάγκης που αξιώνει από τις χώρες μέλη την πλήρωση στο 80% των αποθεμάτων τους σε φυσικό αέριο ως την 1η Νοεμβρίου φέτος.

Μαρία Σπυράκη: Να μπει πλαφόν

Την ανάγκη «να αλλάξει άμεσα το μοντέλο τιμολόγησης του ηλεκτρισμού και να αποσυνδεθεί από το φυσικό αέριο που είναι το ακριβότερο ορυκτό καύσιμο στον κόσμο, προκειμένου να μειωθεί η τιμή του», υποστήριξε η ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, Μαρία Σπυράκη. Η κ. Σπυράκη μίλησε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα τη διασφάλιση του εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο ενόψει του χειμώνα, ενώπιον του εκτελεστικού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς.

Η κ. Σπυράκη εκτίμησε ότι έγινε «ένα σημαντικό ευρωπαϊκό βήμα για την επάρκεια σε φυσικό αέριο ενόψει του επόμενου χειμώνα» με την «πλατφόρμα για τις εθελοντικές κοινές παραγγελίες φυσικού αερίου από τα κράτη-μέλη», τη «θεσμοθέτηση της πληρότητας στο 80% την 1η Νοεμβρίου του 2022» και την «αλληλεγγύη στα κράτη-μέλη που δεν διαθέτουν επαρκείς αποθηκευτικούς χώρους». Ωστόσο, όπως είπε «οι τιμές δεν υποχωρούν αισθητά».

«Η Κομισιόν έχει ήδη λάβει εντολή να μελετήσει την αλλαγή του μοντέλου τιμολόγησης του ηλεκτρισμού και τη δυνατότητα της αποσύνδεσης του από το φυσικό αέριο», υπογράμμισε η κ. Σπυράκη και αμέσως προσέθεσε: «Όπως είμαι σίγουρη ότι πιστεύετε, αγαπητέ εκτελεστικέ αντιπρόεδρε, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να τιμολογούμε το ηλεκτρικό ρεύμα με βάση το ακριβότερο ορυκτό καύσιμο στον κόσμο. Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να δράσει άμεσα και να επιβάλλει πλαφόν στην τιμή της χονδρικής του φυσικού αερίου, στο ΤΤF, όπως πρότεινε μήνες τώρα ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης».

«Κάθε μέρα που περνάει», τόνισε, καταλήγοντας η κ. Σπυράκη, «επιβαρύνει τα νοικοκυριά, δυσκολεύει τη ζωή των πολιτών και υπονομεύει την αξιοπιστία των ευρωπαϊκών θεσμών. Ας μη δώσουμε άλλο χρόνο στον Πούτιν, στους κερδοσκόπους και στους λαϊκιστές».