Η NASA έδωσε την Τετάρτη στη δημοσιότητα μία από τις πιο καθαρές εικόνες του διαστρικού κομήτη 3I/ATLAS, που λήφθηκε από το όργανο HiRISE στο Mars Reconnaissance Orbiter στις 2 Οκτωβρίου 2025. Η εικόνα δείχνει την τροχιά του κομήτη και περιλαμβάνει κλίμακα περίπου 932 μιλίων για την ορατή κόμη του. Παρά το γεγονός ότι η NASA αναφέρει πως η εικόνα αποτυπώνει κυρίως την πορεία και το μέγεθος του κομήτη, η λεπτομερής ανάλυση αποκαλύπτει δομικά χαρακτηριστικά με πιθανή επιστημονική σημασία.

Η ενισχυμένη έκδοση της εικόνας δείχνει έναν συμπαγή και φωτεινό πυρήνα, περιβαλλόμενο από μια αχνή αλλά ανομοιογενή κόμη. Η φωτεινότητα πέφτει απότομα γύρω από τον πυρήνα, υποδεικνύοντας συγκεντρωμένη εκπομπή υλικού και όχι διάχυτη σκόνη. Δεν υπάρχουν σημάδια θραύσης ή διάσπασης, καθώς ο πυρήνας διατηρεί τη μορφή του ακόμη και μετά την επεξεργασία της εικόνας.

Ένα αξιοσημείωτο στοιχείο είναι η ασύμμετρη ουρά που εκτείνεται κατά μήκος της τροχιάς. Το υλικό φαίνεται πιο πυκνό και κατευθυντικό από ό,τι παρατηρείται σε τυπικούς κομήτες. Η στενή γωνία εκπομπής εξηγεί πιθανώς γιατί τα επίγεια τηλεσκόπια έχουν ανιχνεύσει διαφορετικές κατευθύνσεις πίδακα που δεν εμφανίζονταν σε προηγούμενες, χαμηλότερης ανάλυσης εικόνες της NASA.

Η σκοτεινότητα γύρω από τον πυρήνα είναι επίσης ιδιαίτερη, με πολύ λίγη διάχυση σωματιδίων, κάτι ασυνήθιστο για κομήτες σε παρόμοιο στάδιο προσέγγισης. Σύμφωνα με τη NASA, έχει ανιχνευθεί υδρογόνο, επιβεβαιώνοντας τη διάσπαση του νερού, ωστόσο η κόμη φαίνεται συμπαγής, κατευθυντική και σταθερή.

Η έντονη συγκέντρωση του πυρήνα και η ασύμμετρη ουρά υποδηλώνουν ότι η εκτόξευση αερίων μπορεί να προέρχεται από λίγες πυκνές «πηγές» και όχι από κατανεμημένη εξάτμιση όπως σε φυσικούς κομήτες. Παράλληλα, η γωνία θέασης και ο προσανατολισμός του κομήτη μπορούν να επηρεάζουν την εικόνα.

Ο 3I/Atlas είναι κομήτης

Οι υπεύθυνοι της NASA διέψευσαν διάφορες φήμες γύρω από τον διαστρικό κομήτη, ανάμεσα στις οποίες ήταν και η υπόθεση ότι πρόκειται για «εξωγήινο διαστημόπλοιο».

«Φαίνεται και συμπεριφέρεται σαν κομήτης, και όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι κομήτης», τόνισε ο Αναπληρωτής Διευθυντής της NASA, Αμίτ Κσατρία. «Αλλά αυτός προέρχεται από έξω από το ηλιακό σύστημα, κάτι που τον καθιστά συναρπαστικό, ενδιαφέρον και επιστημονικά πολύ σημαντικό».

Ο Φοξ υπογράμμισε ότι η προσεκτική παρακολούθηση του κομήτη από τη NASA από τη στιγμή της ανακάλυψης του δεν έχει δείξει τίποτα που να υποδηλώνει ότι πρόκειται για κάτι διαφορετικό από ένα φυσικό ουράνιο σώμα, όπως για παράδειγμα σήματα που θα μπορούσαν να προέρχονται από εξωγήινη ζωή.

«Αλλά το πιο ενδιαφέρον δεν είναι ότι μοιάζει ακριβώς με τους υπόλοιπους κομήτες του ηλιακού μας συστήματος», είπε ο Φοξ. «Οι διαφορές του είναι αυτές που μας γοητεύουν».

Ο Κσατρία ανέφερε ότι του έκανε εντύπωση πως μεγάλο μέρος του κόσμου συζητούσε για τον κομήτη ενώ η NASA δεν μπορούσε να πάρει θέση λόγω περιορισμών από το πρόσφατο shutdown.

«Άνοιξε το μυαλό των ανθρώπων για το πόσο μαγικό μπορεί να είναι το σύμπαν», συμπλήρωσε. «Στην πραγματικότητα, θέλουμε πολύ να βρούμε σημάδια ζωής στο σύμπαν. Αλλά ο 3I/Atlas είναι κομήτης».

Το HiRISE δεν προορίζεται για λεπτομερή απεικόνιση κομητών στο βαθύ διάστημα, ωστόσο η εικόνα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την ανισοτροπία της εκροής του 3I/ATLAS. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αποδεικνύουν κάτι εξαιρετικό, αλλά δείχνουν ότι ο κομήτης δεν συμπεριφέρεται ακριβώς όπως οι συνηθισμένοι φυσικοί κομήτες.

Με την ανάλυση νέων εικόνων υψηλότερης ανάλυσης και τη σύγκριση με φασματικά δεδομένα από τη Γη, οι επιστήμονες αναμένουν περισσότερη σαφήνεια για τη συμπεριφορά και τη δομή του 3I/ATLAS, που φαίνεται να παρουσιάζει πιο δομημένα και λιγότερο διάχυτα χαρακτηριστικά από ό,τι προβλέπουν τα παραδοσιακά μοντέλα.

Ο διαστρικός κομήτης 3I/ATLAS ανακαλύφθηκε στις 1 Ιουλίου

Σύμφωνα με τη NASA, ο κομήτης 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο γνωστό αντικείμενο από έξω από το ηλιακό μας σύστημα που εντοπίζεται να ταξιδεύει στη γειτονιά μας, μετά τους κομήτες ‘Oumuamua το 2017 και 2I/Borisov το 2019.

Λόγω της υπερβολικής (μη κλειστής) τροχιάς του, οι αστρονόμοι τον έχουν ταξινομήσει ως διαστρικό αντικείμενο, δηλαδή δεν κινείται σε κλειστή τροχιά γύρω από τον Ήλιο.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος κατάφερε να περιορίσει την αβεβαιότητα της τροχιάς του κατά «δέκα φορές». Επιπλέον, η υπηρεσία ελπίζει ότι τις επόμενες ημέρες το διαστημικό σκάφος Juice θα καταφέρει να πραγματοποιήσει πρόσθετες σημαντικές παρατηρήσεις.

Στις 19 Δεκεμβρίου, ο κομήτης 3I/ATLAS αναμένεται να πραγματοποιήσει τη στενότερη προσέγγισή του, χωρίς να αποτελεί απειλή για τη Γη. Εκείνη την ημέρα θα βρεθεί σε απόσταση περίπου 170 εκατομμυρίων μιλίων, δηλαδή περίπου στο διπλάσιο της απόστασης Γης–Ήλιου, σύμφωνα με το LiveScience.

Τι είναι ακριβώς ο κομήτης 3I/ATLAS;

Ένας πιθανός κομήτης γνωστός ως 3I/ATLAS βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα νωρίτερα τον Ιούλιο, όταν επιβεβαιώθηκε ότι προέρχεται από έξω από το ηλιακό μας σύστημα, γεγονός που τον καθιστά ένα από τα τρία γνωστά διαστρικά αντικείμενα που έχουν εντοπιστεί στη «γειτονιά» μας.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έχει πλάτος μεγαλύτερο από 12 μίλια (περισσότερα από 19 χιλιόμετρα) και κινείται με ταχύτητα 37 μιλίων ανά δευτερόλεπτο σε σχέση με τον Ήλιο, σε μια τροχιά που στις 30 Οκτωβρίου τον έφερε σε απόσταση περίπου 130 εκατομμυρίων μιλίων από τη Γη, σύμφωνα με τη NASA.

Κατά την ανακάλυψή του, ο 3I/ATLAS κινούνταν με περίπου 137.000 μίλια/ώρα, σύμφωνα με τη NASA.

Ο διαστρικός επισκέπτης αναμενόταν μάλιστα να επιταχύνει—φτάνοντας έως και τα 153.000 μίλια/ώρα—καθώς συνέχιζε το ταξίδι του προς τον Ήλιο.