Προβληματισμό προκαλεί μια νέα έρευνα από τη Γερμανία που βγήκε στη δημοσιότητα και καταγράφει το πόσο ακροδεξιοί είναι οι Γερμανοί σήμερα, καθώς τα ακροδεξιά κόμματα καταγράφουν σημαντικά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις.
Η έρευνα έγινε από το πολιτικό ίδρυμα Φρίντριχ Έμπερτ, που πρόσκειται στους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και θεωρητικά καταγράφει μια σχετική υποχώρηση των ξεκάθαρα ακροδεξιών αντιλήψεων στη Γερμανία. Ωστόσο, σε επιμέρους ερωτήσεις για το πόσο απορρίπτονται ακροδεξιές απόψεις, ορισμένες άρρηκτα συνδεδεμένες με τους Ναζί, η απάντηση είναι τελείως διαφορετική.
Σύμφωνα με την Deutsche Welle που αναδημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνας, οι απολύτως ακραίες θέσεις έχουν μειωθεί στο 3,3% σε σχέση με δύο χρόνια πριν. Ωστόσο, ένα 20% που η έρευνα το χαρακτήρισε «γκρίζα ζώνη» αρνήθηκε να τοποθετηθεί θετικά ή αρνητικά σε φράσεις τυπικές της ακροδεξιάς ιδεολογίας
Το υψηλό σχετικά ποσοστό που κινείται σε αυτή τη γκρίζα ζώνη είναι ανησυχητικό ακριβώς επειδή θεωρείται ευάλωτο ειδικά στο ενδεχόμενο μιας νέας έκτακτης κατάστασης. Είναι ενδεικτικό ότι το 23% συμφωνεί με τη δήλωση: «Ο απώτερος στόχος της γερμανικής πολιτικής θα πρέπει να είναι να δοθεί στη Γερμανία η δύναμη και η επιρροή που της αξίζει». Σχεδόν ένας στους έξι ανθρώπους (15%) τάσσεται εμμέσως υπέρ μιας δικτατορίας: «Θα έπρεπε να έχουμε έναν ηγέτη που να κυβερνά τη Γερμανία με πυγμή για το καλό όλων».
Ακόμη, μεταξύ των ατόμων ηλικίας 18 έως 34 ετών, το 7% εμφανίζει μια σαφή δεξιά-εξτρεμιστική κοσμοθεωρία. Αυτό είναι διπλάσιο από ό,τι στη συνολική ομάδα της έρευνας.
Οι απόψεις για τη Δημοκρατία
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα σε ποσοστό 79% δήλωσαν ότι υποστηρίζουν τη Δημοκρατία. Ταυτόχρονα, σχεδόν το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων είπαν ότι η Δημοκρατία στη Γερμανία δεν λειτουργεί, ενώ μόνο το 52% πιστεύει ότι η Δημοκρατία σήμερα στη Γερμανία είναι αποτελεσματική.
Επιπλέον, οι απόψεις για το πώς θα έπρεπε να είναι μια δημοκρατία διαφέρουν σημαντικά – για παράδειγμα, μεταξύ του φιλελεύθερου δημοκρατικού ιδανικού με ελέγχους και ισορροπίες και προστασία των μειονοτήτων, και μιας αυταρχικής εκδοχής που δίνει έμφαση στη δύναμη της πλειοψηφίας.
Η επίδραση ακραίων νεοφιλελεύθερων απόψεων που έχουν εδραιωθεί στην κοινωνία είναι πάντως ορατή. Το 25% των ερωτηθέντων ασπάζονται μια αυταρχική ιδεολογία που αξιολογεί τους ανθρώπους με βάση την απόδοση και τη χρησιμότητα τους. Συνδυάζει ατομικιστικές με νεοφιλελεύθερες και αυταρχικές ιδέες για την κοινωνική αλληλεπίδραση. Στον πυρήνα της βρίσκεται μια εκχυδαϊσμένη κατανόηση της ατομικής ελευθερίας και ανταγωνιστικότητας, και η ιδέα ότι ο καθένας πρέπει να φροντίζει μόνο τον εαυτό του.
Γιατί συμβαίνει αυτό
Η Γερμανία μετά τον Β΄ΠΠ προσπάθησε με κάθε τρόπο να ελέγξει την ακροδεξιά και να μειώσει την επιρροή της, αρκετές φορές επιτυχημένα. Όμως, η αλλαγή δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη, πόσο μάλλον όταν είναι υποχρεωτική.
Σήμερα, παρότι η Γερμανία δεν έχει πληγεί οικονομικά από τις κρίσεις όπως άλλα κράτη (πχ Ελλάδα) και διαθέτει λιγότερο αριθμό μεταναστών ή προσφύγων από χώρες με ανεπτυγμένες οικονομίες (πχ Γαλλία) οι πολίτες της εμφανίζονται σε σημαντικό βαθμό δυσαρεστημένοι με τη πορεία της χώρας τους.
Ενδειτικά, η απασχόληση στην εργασία αγγίζει ιστορικό υψηλό, με τη συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών να εργάζεται σχεδόν σε όλα τα πόστα, ενώ οι μισθοί δεν έχουν υποστεί κάποια μείωση και οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί θεαματικά. Εντούτοις, υπάρχουν κενά και παράπονα για την οικονομική πορεία της χώρας.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς περιγράφοντας τα βήματα που πρέπει να γίνουν, είπε: «Πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο, περισσότερο, περισσότερο. Δεν γίνεται να έχουμε ισχυρή βιομηχανία με προσωπική ζωή και σαββατοκύριακα αφιερωμένα στην οικογένεια».
Όσο ο καιρός περνάει και η ζωή στη Γερμανία αρχίζει να μοιάζει σαν εκείνη στα γειτονικά και συμμαχικά της κράτη, τόσο εμφανίζεται να ενισχύεται η ακροδεξιά στη χώρα, με τους πολίτες να αποστρέφονται τα παραδοσιακά κόμματα, επιλέγοντας εναλλακτικές όπως το AfD που υπόσχεται να κάνει τη χώρα «ισχυρή όπως ήταν κάποτε», δηλαδή σε μια εποχή όπου την εξουσία την είχε ένα άτομο.
