Νέος κύκλος αναταράξεων καταγράφεται στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία μετά και το χθεσινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αυγή» που οδήγησε στην παραίτηση του διευθυντή του εντύπου, Σπύρου Σουρμελίδη. Με έναν κεντρικό τίτλο που ανέφερε «ΣΥΡΙΖΑ – Τσίπρας: βίοι παράλληλοι» και αναλύσεις περί «ανασύνθεσης του προοδευτικού χώρου από Φάμελλο – Χαρίτση» και «κινήσεων συνεργασίας από το ΠΑΣΟΚ», το δημοσίευμα προκάλεσε έντονη δυσφορία στην Κουμουνδούρου. Πηγές της Κουμουνδούρου σπεύδουν να δηλώσουν ότι οι συγκεκριμένες θέσεις δεν εκφράζουν το κόμμα, ούτε αποτυπώνουν τη γραμμή που έχει περιγράψει ο πρόεδρος, Σωκράτης Φάμελλος, για την ανάγκη συνεννόησης όλων των προοδευτικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένου του Αλέξη Τσίπρα.
Το συνοδευτικό σχόλιο της Αυγής, όπου αναφερόταν ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει επιλέξει «μια ξεκάθαρη αποκλειστικά δική του πορεία» και ότι η «Ιθάκη» λειτουργεί ως «προάγγελος κόμματος», δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερες προστριβές. Παρά την παραίτηση του Σουρμελίδη πάντως, το κύριο άρθρο που υποστήριζε πως ΣΥΡΙΖΑ και Τσίπρας θα πορευτούν «παράλληλα, με την ελπίδα να μην υπάρξουν συγκρούσεις», παρέμενε εκ των πραγμάτων κρεμασμένο στα περίπτερα έως αργά χθες το βράδυ.
Την ίδια ώρα, ο Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Open TV επιχείρησε να χαμηλώσει τους τόνους, επισημαίνοντας ότι, παρότι υπάρχουν διαφορετικές οπτικές μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και Τσίπρα, ο πρώην πρωθυπουργός είναι απαραίτητος στη συζήτηση για μια κοινή προοδευτική προοπτική. Όμως, η δημόσια αυτή τοποθέτηση έμοιαζε περισσότερο με προσπάθεια αποσυμπίεσης εν μέσω μιας συζήτησης που ήδη είχε πάρει διαστάσεις.
Κι όλα αυτά ενώ η παρουσίαση της «Ιθάκης» στο θέατρο Παλλάς συνεχίζει να λειτουργεί σαν πολλαπλασιαστής πολιτικής έντασης. Η εικόνα των προέδρων και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς στα θεωρεία, μακριά από την πλατεία όπου βρισκόταν το κοινό, λειτούργησε σαν σύμβολο της απόστασης που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τους άλλοτε συνοδοιπόρους του. Για πολλούς, ο «εξώστης» δεν ήταν απλώς ζήτημα χωροταξίας· ήταν η οπτική αποτύπωση ενός πολιτικού ρήγματος που είχε ήδη ξεκινήσει να διαμορφώνεται.
Ο ίδιος ο Τσίπρας, όμως, μοιάζει να έχει πάρει από καιρό τις αποφάσεις του. Από την παραίτησή του από τη Βουλή κι ένθεν, επιμένει στην επιλογή να κινηθεί «από τα κάτω», με κινηματική λογική, χωρίς στηρίγματα, τίτλους ή μηχανισμούς. Οι συνεργάτες του υπενθυμίζουν ότι ο πρώην πρωθυπουργός απέρριψε τα προνόμια της βουλευτικής ιδιότητας ακριβώς για να έρθει σε άμεση επαφή με την κοινωνία κι όχι με κομματικά γραφεία και θεωρεία. Και η εικόνα στο θέατρο «Παλλάς» την περασμένη εβδομάδα, όσο σκληρή κι αν ήταν, φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτή τη νέα του πορεία: όποιοι συμπορευτούν μαζί του θα το κάνουν ατομικά και χωρίς οφίτσια από το παρελθόν.
Το μήνυμα αυτό ενισχύθηκε και από την πρώτη αντίδραση της πλευράς Τσίπρα, που σχολίασε τις αντιδράσεις με τη φράση του Γαλιλαίου «και όμως γυρίζει», υπονοώντας ότι η «Ιθάκη» λειτούργησε ως αφετηρία για μια αναγκαία επανεκκίνηση του δημόσιου διαλόγου. Η παρέμβαση Τσίπρα, όπως υποστηρίζουν οι άνθρωποί του, ξύπνησε έναν πολιτικό χώρο που βρίσκεται εδώ και καιρό εγκλωβισμένος στη στασιμότητα, ανοίγοντας εκ νέου τη συζήτηση για μια νέα μεταπολίτευση, θεμελιωμένη όχι σε κορυφαία παζάρια αλλά στη βάση της κοινωνίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι κατηγορίες περί «reunion του παλιού ΣΥΡΙΖΑ» ή περί «εξορίας στον εξώστη» ερμηνεύονται, σύμφωνα πάντα με το επιτελείο Τσίπρα, ως εκδηλώσεις αμηχανίας από όσους επιμένουν να επενδύουν σε ένα μοντέλο πολιτικής που έχει κουράσει και φέρει ευθύνη για την απαξίωση της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Η συζήτηση, τονίζουν, πρέπει επιτέλους να γίνεται με πολιτικούς όρους, όχι με κουτσομπολιό, υποψίες και παιχνίδια εξουσίας. Η πραγματική μάχη, όπως υποστηρίζουν στην Αμαλίας, βρίσκεται στην προσπάθεια να ενεργοποιηθεί η προοδευτική πλειοψηφία που σηκώνει σήμερα τα βάρη της πολιτικής πραγματικότητας. Ο κ. Τσίπρας δεν δείχνει καμία διάθεση να εμπλακεί σε παιχνίδια κορυφής. Αντίθετα, θέλει να συνομιλήσει με τους πολίτες που έχουν απομακρυνθεί από την πολιτική, όσους εξακολουθούν να αναζητούν μια διέξοδο από τον «βάλτο» της απογοήτευσης. Εκεί, σύμφωνα με το περιβάλλον του, θα κριθεί και η προοπτική επανίδρυσης μιας ισχυρής προοδευτικής παράταξης, αλλά και η δυνατότητα για ένα νέο πολιτικό υπόδειγμα που θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Οπότε η υπόθεση της «Αυγής» και η παραίτηση του διευθυντή της δεν ήταν παρά η κορυφή του παγόβουνου των αντιδράσεων σε όσα συμβαίνουν στον χώρο της Αριστεράς. Οι ισορροπίες στο προοδευτικό στρατόπεδο αναδιαμορφώνονται βίαια, κάτι που φαίνεται άλλωστε και από δηλώσεις στελεχών όπως του υπεύθυνου πολιτικού σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννη Ραγκούση, που δεν εμφανίζεται καθόλου αισιόδοξος για την πορεία του κόμματός του στις επόμενες εθνικές εκλογές. Μάλιστα περιγράφει και με μελανά χρώματα τόσο το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς.
Θυμίζουμε ότι με ανακοίνωσή του παραδέχεται ότι όχι μόνο δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο σχηματισμού ενός υποτίθεται προοδευτικού μετώπου αλλά και πως οι συνεργασίες των κομμάτων του χώρου είναι πιθανό να έχουν χειρότερη κατάληξη. Όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ, στο οποίο κάποτε άνηκε, ισχυρίζεται ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει στη συγκρότηση ενός ενιαίου ψηφοδελτίου, ενώ η Χαριλάου Τρικούπη και ο Νίκος Ανδρουλάκης έχουν ξεκάθαρη στρατηγική για αυτόνομη κάθοδο στις επόμενες εθνικές εκλογές. Για το δε σενάριο συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – Νέας Αριστεράς, όπως γράφει, το κόμμα του Αλέξη Χαρίτση κατά πλειοψηφία απορρίπτει στα όργανά του ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ωστόσο, ακόμα κι αν με έναν μαγικό τρόπο αρθεί αυτό το εμπόδιο, το αποτέλεσμα ίσως θα είναι χειρότερο. Γιατί; Διότι μία συνεργασία των δύο αυτών κομμάτων δεν θα είναι τίποτα άλλο από ένα κακέκτυπο του ΣΥΡΙΖΑ του 2023, με όλα τα προβλήματά του, ο οποίος και έχασε συντριπτικά σε πολλές εκλογικές αναμετρήσεις.
Το πραγματικό διακύβευμα, λοιπόν, βρίσκεται πολύ βαθύτερα, στη σύγκρουση δύο διαφορετικών αντιλήψεων για το μέλλον της Αριστεράς και στον νέο ρόλο που φιλοδοξεί να παίξει ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. Κι όπως όλα δείχνουν, το πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται μετά την «Ιθάκη» μόλις άρχισε να αποκαλύπτεται.
