Ο Άρτσι, ο γιγάντιος μυρμηγκοφάγος, δεν ξέρει ποιος είναι ο πατέρας του. Όχι επειδή η μητέρα του, η Αρμάνι, είχε πολλούς δεσμούς στο ζωολογικό κέντρο Γκρίνουιτς στο Κονέκτικατ, αλλά επειδή κανείς δεν ξέρει πώς αυτή γονιμοποιήθηκε!

Η Αρμάνι είχε προηγουμένως γεννήσει την Άλις μετά από ένα ρομαντικό ραντεβού με τον Αλφ, ένα αρσενικό μυρμηγκοφάγο του ίδιου ζωολογικού κέντρου. Επειδή οι αρσενικοί μυρμηγκοφάγοι συχνά σκοτώνουν και τρώνε τους απογόνους τους, το προσωπικό του κέντρου κράτησε τον Αλφ μακριά από την Αρμάνι και την Άλις για μερικούς μήνες. Προτού όμως η οικογένεια επανενωθεί, η Άλις ήταν ήδη έγκυος στον Άρτσι, με έναν τρόπο τελείως μυστήριο!

Αμέσως πολλοί θεώρησαν ότι είχαν να κάνουν με μια περίπτωση παρθενογένεσης, όπου τα ζώα που συλλαμβάνονται δεν έχουν πατέρα. Το έμβρυο μεγαλώνει και αναπτύσσεται χωρίς γονιμοποίηση. Μπορεί να μοιάζει ασυνήθιστο – κάποιοι το χαρακτηρίζουν θαυμαστό – αλλά είναι μια αρκετά συχνή περίπτωση στο ζωικό βασίλειο. Οι ερευνητές πιστεύουν πως η απουσία των αρσενικών μπορεί να είναι η γενεσιουργός αιτία του φαινομένου.

Αν και ένας αριθμός ειδών έχει διαπιστωθεί πως αναπαράγεται μέσω παρθενογένεσης, ο τρόπος αυτός είναι περισσότερο διαδεδομένος στα ασπόνδυλα (όπως στους ψύλλους, τις σφήκες και τις μέλισσες) και σε κάποια είδη σπονδυλωτών (ψάρια, αμφίβια και κάποιες φορές τα πτηνά). Αν και οι μηχανισμοί της παρθενογένεσης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα το είδος, κάθε παρθενογένεση παράγει φυσιολογικούς και υγιείς απογόνους.

Ορίστε μερικά είδη που έχουν αναπαραχθεί με παρθενογένεση:

Δράκος του Κομόντο

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, δύο δράκοι του Κομόντο στο ζωολογικό κήπο του Λονδίνου γέννησαν φυσιολογικά αυγά με παρθενογένεση. Κανένα θηλυκό δε συνάντησε αρσενικό κατά την αιχμαλωσία και οι έλεγχοι DNA που ακολούθησαν έδειξαν πως δεν υπήρχε πατρική συνεισφορά στην αναπαραγωγή.

Σαύρα Whiptail του Νέου Μεξικού

Όπως δείχνει και το όνομά της, η σαύρα αυτή ζει στις ερήμους της πολιτείας Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Μοιάζει να είναι διασταύρωση δύο άλλων ειδών: του μικρού ριγωτού whiptail και του whiptail-τίγρης. Αν και η διασταύρωση των δύο αυτών ειδών μπορεί να δημιουργήσει υγιή whiptail του Νέου Μεξικού, αυτά είναι μονάχα θηλυκά. Επομένως, η σαύρα αυτή αναπαράγεται μόνο μέσω παρθενογένεσης.

Αγκιστρόδους Έχιδνα (Copperhead Snake)

Η παρθενογένεση είναι μια καλή επιλογή όταν δεν υπάρχουν αρσενικά, όμως τα θηλυκά του είδους αυτού τη χρησιμοποιούν ακόμα κι όταν υπάρχουν πολλά αρσενικά στην περιοχή. Μια μελέτη του 2012 έδειξε ότι μια στις 22 αιχμάλωτες έγκυες έχιδνες γέννησε με παρθενογένεση – ένα ποσοστό πολύ υψηλότερο απ’ όσο περίμεναν οι ερευνητές.

Σφυροκέφαλος καρχαρίας (ζύγαινα)

Το 2001, ένας θηλυκός σφυροκέφαλος γέννησε στο ζωολογικό κήπο της Ομάχα. Δε γονιμοποιήθηκε από κάποιο αρσενικό, όμως οι ιθύνοντες του ζωολογικού κήπου θεώρησαν πως ο καρχαρίας είχε αποθηκεύσει σπέρμα μετά από ζευγάρωμα πριν την αιχμαλωσία, φαινόμενο αρκετά συχνό. Το νεογνό σκοτώθηκε σύντομα από ένα σαλάχι. Η γενετική ανάλυση έδειξε πως το νεογνό δεν είχε καθόλου πατρικό DNA – μόνο μητρικές γενετικές πληροφορίες.

Τελικά, λύθηκε το μυστήριο του Άρτσι;

Οι υπεύθυνοι του κέντρου πιστεύουν ότι ο Άρτσι μάλλον είναι αποτέλεσμα εμβρυικής διάπαυσης. Όχι ακριβώς παρθενογένεση δηλαδή· η διάπαυση συμβαίνει όταν η μητέρα «αποθηκεύει» ένα γονιμοποιημένο αυγό στη μήτρα της. Αν οι συνθήκες του περιβάλλοντος δεν είναι ιδανικές, η μητέρα μπορεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να εμποδίσει το αυγό απ’ το να εμφυτευθεί στη μήτρα και να αναπτυχθεί. Αν και η διαδικασία δεν είχε παρατηρηθεί προηγουμένως στους μυρμηγκοφάγους, έχει καταγραφεί στα αρμαντίλο, που είναι συγγενικό είδος με τους μυρμηγκοφάγους. Άρα, η Αρμάνι τελικά χρειάστηκε τη συντροφιά του αρσενικού, αν και αρχικά φαινόταν το αντίθετο. Απλά οι φύλακες του κήπου δεν τους έπιασαν επί τω έργω!