Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται αντιμέτωπος με ασφυκτικές πιέσεις από την αμερικανική πλευρά, καθώς απεσταλμένοι του Ντόναλντ Τραμπ ζήτησαν από τον Ουκρανό πρόεδρο να απαντήσει εντός ολίγων ημερών σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο που προβλέπει την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία, με αντάλλαγμα αδιευκρίνιστες εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ.
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος έθεσε ως ανεπίσημο χρονοδιάγραμμα, όπως αναφέρουν οι Financial Times την επίτευξη συμφωνίας «μέχρι τα Χριστούγεννα».
Η πίεση μεταφέρθηκε στον Ουκρανό πρόεδρο κατά τη διάρκεια μιας δίωρης τηλεφωνικής επικοινωνίας το Σάββατο, στην οποία συμμετείχαν ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ (Steve Witkoff), και ο γαμπρός του προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ (Jared Kushner).
Η δύσκολη θέση του Κιέβου: «Συμβιβασμός σήμερα»
Ο Ζελένσκι εξέφρασε την ανάγκη να συμβουλευτεί τους Ευρωπαίους συμμάχους του, καθώς το Κίεβο φοβάται ότι μια μονομερής κίνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να διασπάσει την ενότητα της Δύσης.
Οι δυτικοί αξιωματούχοι περιγράφουν την κατάσταση της Ουκρανίας ως εξαιρετικά δύσκολη, καθώς «είναι εγκλωβισμένη μεταξύ απαιτήσεων για εδάφη που δεν μπορούν να αποδεχθούν και μιας πλευράς των ΗΠΑ που δεν μπορούν να απορρίψουν».
«Για να είμαι ειλικρινής, οι Αμερικανοί αναζητούν έναν συμβιβασμό σήμερα», δήλωσε ο Ζελένσκι σε ενημέρωση δημοσιογράφων μέσω WhatsApp το βράδυ της Δευτέρας. Την ίδια ημέρα, ο Ουκρανός πρόεδρος συναντήθηκε στο Λονδίνο με τους ομολόγους του από τη Γαλλία, τη Γερμανία (με τον Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς) και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου συζήτησαν «τις επερχόμενες ημέρες. Επειδή αυτή θα μπορούσε να είναι μια αποφασιστική στιγμή για όλους μας», όπως δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος
Ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε την Τρίτη το βράδυ ότι εργάζεται «πολύ ενεργά» στη διαμόρφωση της ειρηνευτικής συμφωνίας. «Τα ουκρανικά και τα ευρωπαϊκά συστατικά έχουν ήδη επεξεργαστεί με περισσότερες λεπτομέρειες, και είμαστε έτοιμοι να τα παρουσιάσουμε στους εταίρους μας στην Αμερική», σημείωσε.
Η μάχη του Ντόνετσκ και η φοβία για τις αποζημιώσεις
Οι συνομιλίες για το ειρηνευτικό σχέδιο έλαβαν χώρα στο Μαϊάμι, όπου οι απεσταλμένοι του Τραμπ διαπραγματεύτηκαν για τρεις ημέρες με τους Ουκρανούς εκπροσώπους, Ρούστεμ Ουμέροφ και Αντρίι Γκνατόφ. Ο Ζελένσκι έχει αναφέρει πρόοδο στην αναθεώρηση του αρχικού σχεδίου των 28 σημείων, το οποίο είχε «σημαντική ρωσική συμβολή» και περιλάμβανε αρκετά «αντι-ουκρανικά» σημεία. Το σχέδιο έχει πλέον περιοριστεί σε 20 σημεία και είναι πιο ευνοϊκό για το Κίεβο.
Την ίδια στιγμή, ο Ζελένσκι εξέφρασε στους Ευρωπαίους ηγέτες τον φόβο ότι η ΕΕ ενδέχεται να εγκαταλείψει το σχέδιο για «δάνειο αποζημιώσεων» προς την Ουκρανία (που θα χρηματοδοτηθεί από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία), φοβούμενη μήπως δυσαρεστήσει την Ουάσιγκτον και χάσει τη στήριξή της σε θέματα άμυνας.
Οι εξελίξεις αυτές λαμβάνουν χώρα εν μέσω κλιμάκωσης των ρωσικών επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές και σταθερών —αν και με κόστος— εδαφικών κερδών των ρωσικών δυνάμεων στα νοτιοανατολικά. Στην περιοχή του Ντόνετσκ, το Κίεβο πιέζεται να παραχωρήσει εδάφη, καθώς οι δυνάμεις της Μόσχας έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος του στρατηγικού προπυργίου του Ποκρόβσκ (Pokrovsk) και απειλούν να περικυκλώσουν τη γειτονική πόλη Μίρνοχραντ (Myrnohrad).
Ο Τραμπ υπήρξε καυστικός σε συνέντευξή του στο Politico, όταν ρωτήθηκε για το χρονοδιάγραμμα. «Λοιπόν, θα πρέπει να αρχίσει να βάζει το κεφάλι του κάτω και να αρχίσει να, εχμ, αποδέχεται πράγματα… γιατί χάνει», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος για τον Ζελένσκι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, καταλήγοντας, επανέλαβε ότι η πραγματική ειρήνη εξαρτάται από τη βούληση της Ρωσίας. «Όλα εξαρτώνται από το αν η Ρωσία είναι έτοιμη να κάνει αποτελεσματικά βήματα για να σταματήσει την αιματοχυσία και να αποτρέψει την εκ νέου αναζωπύρωση του πολέμου», δήλωσε.
