Ένα αρχαίο αιγυπτιακό χειρόγραφο ενδέχεται να αποδεικνύει τις δέκα βιβλικές πληγές που περιγράφονται στο Βιβλίο της Εξόδου. Πρόκειται για τον Πάπυρο Ιπουέρ, ένα ποιητικό κείμενο που αποδίδεται σε γραφέα με το όνομα Ιπουέρ και καταγράφει εκτεταμένες καταστροφές και κοινωνικές αναταραχές στην αρχαία Αίγυπτο, περιγράφοντας λιμό, μαζικούς θανάτους και περιβαλλοντικές συμφορές.

Σύμφωνα με την Έξοδο, ο Θεός έστειλε μια σειρά καταστροφικών πληγών για να πείσει τον Φαραώ να ελευθερώσει τους Ισραηλίτες από τη σκλαβιά: το νερό του Νείλου μετατράπηκε σε αίμα, σμήνη ακρίδων κατέστρεψαν τη γη, ενώ τρεις μέρες σκότους κάλυψαν τη χώρα.

Οι ομοιότητες με τις δέκα πληγές της Βίβλου

Σύμφωνα με την Daily Mail ο πάπυρος Ιπουέρ φαίνεται να περιγράφει πολλά από αυτά τα γεγονότα και σε ένα απόσπασμα αναφέρει: «Αίμα υπάρχει παντού… Ιδού, ο ποταμός είναι αίμα», κάτι που θυμίζει την πληγή του Νείλου στην Έξοδο: «Ο Μωυσής και ο Ααρών έκαναν όπως πρόσταξε ο Κύριος. Σήκωσε τη ράβδο και χτύπησε τα νερά του Νείλου, και όλα τα νερά μετατράπηκαν σε αίμα» (Έξοδος 7:20).

Ο πάπυρος περιγράφει επίσης την περιβαλλοντική καταστροφή: «Ιδού, τα δέντρα κόπηκαν, τα κλαδιά ξεριζώθηκαν», παραπέμποντας στην καταστροφική χαλαζόπτωση, ενώ η φράση «Ιδού, σιτηρά λείπουν από παντού» απεικονίζει τον εκτεταμένο λιμό.

Το χειρόγραφο, που σήμερα φυλάσσεται στο Ολλανδικό Εθνικό Μουσείο Αρχαιοτήτων, ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Πρόσφατα επανήλθε στο προσκήνιο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας εντύπωση σε χρήστες που δηλώνουν έκπληκτοι που δεν είχαν ακούσει ποτέ για αυτό και θεωρούν ότι αποδεικνύει την αλήθεια της Βίβλου.

Οι δέκα πληγές σύμφωνα με τη Βίβλο

Η Βίβλος αναφέρει ότι ο Θεός έστειλε δέκα πληγές στην Αίγυπτο για να αναγκάσει τον Φαραώ να ελευθερώσει τους Ισραηλίτες.

Η πρώτη πληγή μετέτρεψε το νερό του Νείλου σε αίμα.

Ακολούθησαν βάτραχοι, σκνίπες και μύγες.

Στη συνέχεια, ασθένειες στα ζώα και επώδυνες πληγές στους ανθρώπους.

Έπειτα μια σφοδρή χαλαζόπτωση, σμήνη ακρίδων και τρεις ημέρες σκότους.

Η τελευταία πληγή ήταν ο θάνατος κάθε πρωτότοκου υιού στην Αίγυπτο, που ανάγκασε τελικά τον Φαραώ να υποχωρήσει.

Η χρονολόγηση του παπύρου Ιπουέρ

Οι εκτιμήσεις τοποθετούν τον πάπυρο μεταξύ του 1550 και 1290 π.Χ. Κάποιοι μελετητές, ωστόσο, θεωρούν ότι μπορεί να συνδέεται με το βιβλικό χρονοδιάγραμμα της Εξόδου γύρω στο 1440 π.Χ.

Ο βιβλικός ιστορικός Μάικλ Λέιν δήλωσε σε πρόσφατη μελέτη: «Δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για την ακριβή χρονολόγηση της σύνταξής του, αλλά λόγω του ύφους φαίνεται να γράφτηκε από αυτόπτη μάρτυρα. Πολλοί μελετητές τον τοποθετούν γύρω στο βιβλικό έτος 1440 π.Χ.».

Οι επιφυλάξεις των επιστημόνων

Παρά τις εντυπωσιακές ομοιότητες, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο πάπυρος δεν μπορεί να θεωρηθεί άμεση απόδειξη της Εξόδου. Το κείμενο είναι ποιητικό και αποσπασματικό, χωρίς σαφή αναφορά στον Μωυσή ή στους Ισραηλίτες.

Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι μπορεί να αντικατοπτρίζει γενικότερες φυσικές καταστροφές και κοινωνικές αναταραχές που έπληξαν την Αίγυπτο ανεξάρτητα από το βιβλικό αφήγημα.

Ο πάπυρος αποτυπώνει ζοφερή εικόνα κοινωνικής κατάρρευσης: «Στεναγμός υπάρχει σε όλη τη γη, αναμεμειγμένος με θρήνους», που θυμίζει την Έξοδο 12:30: «Δεν υπήρχε σπίτι χωρίς έναν νεκρό».

Σε άλλο σημείο αναφέρεται: «Τα πουλιά δεν βρίσκουν ούτε καρπούς ούτε βότανα», φράση που παραπέμπει στην πληγή των ακρίδων: «Κάλυψαν τη γη ώσπου σκοτείνιασε… δεν έμεινε τίποτα πράσινο» (Έξοδος 10:15).

Το κείμενο επίσης φαίνεται να θίγει τις επιθέσεις κατά των αιγυπτιακών θεοτήτων: το αίμα στον ποταμό (Χάπι), οι βάτραχοι (Χεκέτ) και το σκοτάδι (Ρα).

Υπάρχουν ακόμα αναφορές στη δουλεία και στον πλούτο: πολύτιμα μέταλλα και πέτρες που στερεώνονταν σε γυναίκες-δούλες, κάτι που παραπέμπει στη σκλαβιά των Ισραηλιτών και στη μεταφορά θησαυρών όπως περιγράφεται στην Έξοδο.

Ένα άλλο απόσπασμα γράφει: «Ιδού, πολλοί νεκροί θάβονται στον ποταμό, το ρεύμα έγινε τάφος», το οποίο παραλληλίζεται με τις μαζικές ταφές (Αριθμοί 33:4). Η καταστροφή συνοψίζεται με τη φράση: «Όλα είναι ερείπια».