Ο Ντόναλντ Τραμπ στη δεύτερη θητεία του θέλει «λυμένα χέρια» σε αντίθεση με την πρώτη προεδρία στις ΗΠΑ και για αυτό τον λόγο αναδιαμορφώνει την κοινωνία μέσω του αφηγήματος MAGA. Παράλληλα, εξουδετερώνει οτιδήποτε μπορεί να θεωρήσει απειλή για την εξουσία του, με τις τέχνες και τον πολιτισμό να είναι το πρώτο θύμα.

Φυσικά, τα προβλήματα δεν ξεκινούν με τη δεύτερη προεδρία του Ρεπουμπλικανού. Αντιθέτως, ήδη υπάρχουν εδώ και καιρό, όπως έγινε και με την προηγούμενη κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, παρότι τα μέλη της διαβεβαίωναν ότι «στηρίζουν την ελευθερία της τέχνης».

Εντούτοις, από τις αρχές του 2025 μέχρι και σήμερα ο πολιτισμός στις ΗΠΑ δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο από την κυβέρνηση Τραμπ, είτε για ιδεολογικούς λόγους, είτε για προσωπικά συμφέροντα.

Η ιστοσελίδα artnet καταγράφοντας τη στάση του Τραμπ έναντι της τέχνης, έγραψε ότι όλα ξεκίνησαν στις 30 Απριλίου με την «άσχετη» απόλυση διορισμένων αξιωματούχων από τον Μπάιντεν στο συμβουλευτικό συμβούλιο του Μουσείου Μνήμης Ολοκαυτώματος. Ο πρώην πρόεδρος λίγες μέρες πριν τη λήξη της θητείας του διόρισε μια σειρά από συμμάχους και υποστηρικτές σε κρατικές θέσεις. Ανάμεσα στους ευεργετηθέντες ήταν ο Νταγκ Έμχοφ, σύζυγος της Κάμαλα Χάρις. Φαινομενικά, ο Τραμπ έπραξε σωστά, αλλά λίγες μέρες αργότερα δήλωσε ότι δεν διαφωνεί με την κίνηση του προκατόχου του, αλλά με τα πρόσωπα.

Την ίδια περίοδο η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι αλλάζουν τα κριτήρια κρατικής χρηματοδότησης για το αμερικανικό περίπτερο στην Μπιενάλε της Βενετίας. Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ένας καλλιτέχνης θα πάρει χρήματα αν το έργο του προπαγανδίζει την Αμερική. «Πώς εξυπηρετεί αυτό τους στόχους των ΗΠΑ; Είναι ένα καλλιτεχνικό έργο ή κάτι χρήσιμο για την κυβέρνηση», έγραφε η ανακοίνωση.

Μετά τις δύο παραπάνω εξελίξεις, δόθηκε η αφορμή για ουσιαστικές κινήσεις κατά του πολιτισμού, ώστε να φιμωθεί οτιδήποτε πηγαίνει κόντρα στο MAGA. Το DOGE του Μάσκ ζήτησε απολύσεις εργαζομένων από πολιτιστικά ιδρύματα και διακοπή ή μείωση της χρηματοδότησης. Ως επιχείρημα έφερε ορισμένες εκθέσεις ή έργα υπέρ της LGBTQ. Στην πραγματικότητα όμως, στόχευε ιδρύματα που όλως τυχαίως «κλέβουν» τη δουλειά από ιδιώτες συμμάχους του Τραμπ, οι οποίοι δεν μπορούν να διεκδικήσουν μερίδιο της αγοράς ή κρατικό χρήμα μέσω επιδοτήσεων.

Καθώς το DOGE δεν έχει επίσημο ρόλο όμως, ο Τραμπ ανέλαβε δράση και υπογράφοντας εκτελεστικό διάταγμα διέκοψε τη χρηματοδότηση της Εθνικής Δημόσιας Ραδιοφωνίας (NPR) και της Δημόσιας Ραδιοτηλεοπτικής Υπηρεσίας (PBS). Η διευθύνουσα σύμβουλος της PBS, Paula Kerger, δήλωσε ότι και οι δύο δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και της πρόσβασης στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Επιπλέον, μέσω προγραμμάτων παρέχονται δωρεάν δυνατότητες σε καλλιτέχνες και εργαζόμενους στην τέχνη. Σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να πληρώσουν για να τις αποκτήσουν -και όχι τους δύο παραπάνω οργανισμούς-.

Απολύσεις υπέρ της AI

Στις 12 Μαΐου ο πρόεδρος απέλυσε την Shira Perlmutter, επικεφαλής του Γραφείου Πνευματικών Δικαιωμάτων των ΗΠΑ, επειδή υπέγραψε έκθεση στην οποία διαπιστώθηκε ότι η τεχνητή νοημοσύνη παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα.

Τα διάφορα μοντέλα AI -κυρίως τα πιο διαδεδομένα- αναπτύχθηκαν, επειδή λάμβαναν χωρίς περιορισμούς υλικό που προερχόταν από ανθρώπινη εργασία, με την τέχνη να αποτελεί βασική πηγή γνώσης, καθώς η πρόσβαση ήταν ευκολότερη και οι επιλογές περισσότερες.

Με την έκθεση της Perlmutter, οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να έπρεπε να πληρώσουν αποζημιώσεις και να δουλέψουν οι ίδιες τα μοντέλα τους, αντί να στηριχτούν στη δουλειά άλλων, τους οποίους και δεν θα ανταμείψουν χρηματικά ποτέ. Όλως τυχαίως και πάλι, ο Τραμπ με την απομάκρυνση της Perlmutter εξυπηρέτησε χρηματοδότες του, στη συγκεκριμένη περίπτωση οι μεγάλες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης.

Στη συνέχεια, απέλυσε την Kim Sajet, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, ενώ έπραξε το ίδιο και για άλλους αξιωματούχους με τους οποίους διαφωνούσε ιδεολογικά ή οικονομικά. «Είναι αριστεροί, εξτρεμιστές, αντισημίτες, κρατικοδίαιτοι» κτλ ήταν μερικά από τα επιχειρήματά του.

Αυτό που μοιάζει με «κάθαρση» στον αμερικανικό πολιτισμό, πήρε νέα μορφή στα μέσα Ιουνίου. Το Γραφείο Κυβερνητικής Λογοδοσίας (GAO) ανακοίνωσε ότι το Ινστιτούτο Υπηρεσιών Μουσείων και Βιβλιοθηκών (IMLS) διέκοψε τη λειτουργία του και παρακράτησε εγκεκριμένα από το Κογκρέσο κονδύλια για μουσεία και βιβλιοθήκες, μετά την έκδοση οδηγίας από τον Τραμπ τον Μάρτιο με στόχο τη μείωση της ομοσπονδιακής γραφειοκρατίας.

Οι συγκεκριμένες επιδοτήσεις δεν παρακρατούνται σε τυχαίο χρονικό διάστημα. Ο Τραμπ θέλει να περάσει ένα σχέδιο προϋπολογισμού που δέχεται έντονες αντιδράσεις, με τους επικριτές να τονίζουν ότι δαπανώνται περισσότερα χρήματα σε σχέση με πριν.

Βάζοντας στο «στόχαστρο» την τέχνη λοιπόν, ο Τραμπ προσπαθεί να κάνει MAGA τον πολιτισμό, υποστηρίζοντας ότι δεν βγαίνει αυτός κερδισμένος και οι σύμμαχοί του, αλλά οι Αμερικανοί.