Αντικολλητικά τηγάνια προηγούμενης γενιάς, τα αδιάβροχα ρούχα, ακόμα και τα lip gloss, τα σαμπουάν ή τα σπρέι κατά της θαμπάδας, μπορεί να έχουν ένα κοινό και επικίνδυνο στοιχείο: ουσίες που ανήκουν στην οικογένεια των υπερφθοριωμένων και πολυφθοριωμένων ενώσεων (PFAS), γνωστές και ως «χημικά για πάντα», λόγω της εξαιρετικά ανθεκτικής χημικής δομής τους.

Οι εν λόγω ουσίες παραμένουν σχεδόν αμετάβλητες στο περιβάλλον και το σώμα μας για δεκαετίες. Από τη δεκαετία του 1940, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν τις PFAS σε χιλιάδες προϊόντα για τις αντιικολλητικές ιδιότητές τους και την ανθεκτικότητά τους στο νερό, το λίπος και τους λεκέδες. Όμως οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι ενώσεις αυτές μπορούν να εισέλθουν στο ανθρώπινο σώμα μέσω της επαφής με προϊόντα ή της κατανάλωσης νερού και τροφής, αλλά και της εισπνοής.

Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, οι PFAS έχουν ήδη συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως καρδιακές παθήσεις, νευροτοξικότητα, καρκίνο, προεκλαμψία, νόσο του θυρεοειδούς, ηπατικές και νεφρικές βλάβες, ακόμη και καθυστερημένη ανάπτυξη των μαστών.

Κι ενώ δεν μπορούμε να τις εξαφανίσουμε εντελώς από τη ζωή μας, οι ειδικοί, σύμφωνα με το Health, σημειώνουν ότι υπάρχουν πρακτικά βήματα για να περιορίσουμε την έκθεσή μας.

1. Χρησιμοποιήστε φίλτρο νερού υψηλής ποιότητας

Το φιλτράρισμα του πόσιμου νερού θεωρείται από τους ειδικούς ως ένα από τα πιο αποτελεσματικά βήματα για τη μείωση της έκθεσης σε PFAS. Επιλέξτε φίλτρα που αναφέρουν ρητά ότι αφαιρούν PFAS και διαθέτουν πιστοποιήσεις από αξιόπιστους οργανισμούς.

2. Αντικαταστήστε τα σκεύη κουζίνας

Αν έχετε παλιά αντικολλητικά σκεύη, εξετάστε το ενδεχόμενο να τα αντικαταστήσετε με επιλογές χωρίς PFAS, όπως σκεύη από χυτοσίδηρο, γυαλί ή ανοξείδωτο ατσάλι. Προσοχή στις ετικέτες: «PFOA-free» ή «PFOS-free» δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το προϊόν δεν περιέχει άλλες PFAS. Αναζητήστε ξεκάθαρα τον χαρακτηρισμό «PFAS-free».

3. Προσοχή στην κατανάλωση θαλασσινών

Ορισμένα είδη θαλασσινών, όπως τα οστρακοειδή και τα ψάρια γλυκού νερού, παρουσιάζουν αυξημένες συγκεντρώσεις PFAS. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να τα αποκλείσετε εντελώς από τη διατροφή σας, αλλά να είστε επιλεκτικοί και να συμβουλεύεστε τις σχετικές οδηγίες ασφάλειας τροφίμων.

4. Ελέγξτε τα καλλυντικά και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας

Οι PFAS απορροφώνται και μέσω του δέρματος. Είναι σημαντικό να εξετάζετε προσεκτικά τα συστατικά σε προϊόντα όπως σαμπουάν, ενυδατικές κρέμες, ρουζ, κραγιόν, ακόμη και οδοντικό νήμα. Αποφύγετε προϊόντα με φθοριωμένες ουσίες.

5. Προσοχή στα έπιπλα και τα χαλιά

Πολλά έπιπλα και χαλιά είναι επεξεργασμένα με PFAS για αντοχή σε λεκέδες και νερό. Προτιμήστε είδη χωρίς τέτοιες επεξεργασίες, Επίσης χρησιμοποιήστε PFAS-free σπρέι προστασίας.

6. Επιλέξτε τρόφιμα με λιγότερη ή καθόλου συσκευασία

Οι αδιάβροχες συσκευασίες τροφίμων από πλαστικό ή άλλο αντίστοιχο υλικό συχνά περιέχουν PFAS. Προτιμήστε τρόφιμα σε γυάλινες ή μεταλλικές συσκευασίες ή αγοράστε χύμα προϊόντα.

7. Μειώστε την κατανάλωση fast food

Έρευνες έχουν δείξει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό συσκευασιών σε γνωστές αλυσίδες fast food περιείχαν PFAS. Η αποφυγή αυτών των τροφίμων μπορεί να μειώσει και την έκθεση.

8. Προτιμήστε ρούχα χωρίς PFAS

Αδιάβροχα ρούχα και αθλητικά παπούτσια και εν γένει ρούχα από συνθετικά υλικά όπως ο πολυεστέρας ή το νάιλον ενδέχεται να περιέχουν PFAS. Επιλέξτε ενδύματα με σήμανση «PFAS-free» ή φυσικά υλικά όπως βαμβάκι, μαλλί ή μετάξι.