Η Αιμορραγία Μετά την Επαφή (Α.Μ.Ε) που δεν σχετίζεται με την περίοδο σε 6-9% των γυναικών στην αναπαραγωγική περίοδο. Αντίθετα, στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, 50-65% αναφέρουν κολπική ξηρότητα, κνησμό και κολπική αιμόρροια κατά τη διάρκεια ή μετά την επαφή λόγω ορμονικών αλλαγών που επιδρούν στην ελαστικότητα του κολπικού τοιχώματος.

Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με περίοδο, αυτόματη βελτίωση μπορεί να συμβεί στις μισές γυναίκες στα 2 έτη χωρίς κάποια θεραπεία. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες με ΑΜΕ έχουν και ανώμαλη αιμορραγία μεταξύ των περιόδων ή πόνο κατά την επαφή. Παρά το γεγονός ότι στις μισές γυναίκες δεν ανευρίσκεται η αιτία, και στις περισσότερες περιπτώσεις όταν αυτή ανευρίσκεται δεν προκαλεί ανησυχία, είναι σύμπτωμα που αγχώνει τη γυναίκα και τον ιατρό της γιατί πρέπει να αποκλειστεί ο καρκίνος του τραχήλου, της μήτρας και του κόλπου που αποτελούν σπάνια αίτια αυτών. Ο γυναικολόγος στην Αθήνα Χατζηδάκης Χρήστος μας εξηγεί αναλυτικά.

ΑΙΤΙΕΣ

  1. ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Η πιο συχνή αιτία στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι οι φλεγμονές του τραχήλου (τραχηλίτιδα) , του κόλπου (κολπίτιδα) και της μήτρας (ενδομητρίτιδα) λόγω σεξουαλικά μεταδιδόμενης λοίμωξης , όπως από χλαμύδια και γονόρροια που μπορεί να παραμένουν χωρίς συμπτώματα, αλλά είναι δυνατόν να βλάψουν τη γονιμότητα. Η παρουσία επίσης άλλων , όχι και τόσο σπάνιων γεννητικών βλαβών, όπως κονδυλώματα , συφιλιδικές και ερπητικές βλάβες των έξω γεννητικών οργάνων μπορεί να οδηγήσουν σε ΑΜΕ. Ιδίως οι συφιλιδικές βλάβες αναπτύσσονται μέσα στον κόλπο και μπορεί να είναι ανώδυνη.

  1. ΚΟΛΠΙΚΗ ΞΗΡΟΤΗΤΑ

Η κολπική ατροφία είναι από τις πιο συχνές αιτίες στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, όταν το κολπικό τοίχωμα έχει χάσει την ελαστικότητα του και είναι εύθρυπτο και ευαίσθητο στους τραυματισμούς. 

Αυτό συμβαίνει σε καταστάσεις όπως:

  • Ουρηθρογεννητικό σύνδρομο εμμηνόπαυσης
  • Λοχεία και θηλασμός λόγω της απότομης πτώσης των οιστρογόνων μετά τη γέννα
  • Αφαίρεση ή ανεπάρκεια των ωοθηκών (π.χ σε αυτοάνοσο νόσημα όπως το σύνδρομο Sjogren  ή μετά από ιατρογενή ωοθηκεκτομή) λόγω της ελάττωσης παραγωγής οιστρογόνων.
  • Φάρμακα όπως στεροειδή, ηρεμιστικά, αντικαταθληπτικά , καρδιολογικά, αναστολείς ασβεστίου ή β-αναστολείς  και ανοσοκατασταλτικά
  • Χημικά και αλλεργιογόνα (απορρυπαντικά, αρωματικά έλαια, προφυλακτικά, πισίνες) που μπορεί να προκαλέσουν κολπική ξηρότητα
  • Κολπικές πλύσεις που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό και κολπική ξηρότητα
  • Η έναρξη επαφής πριν τη διέγερση. Κατα τη διέγερση φυσικές λυπαντικές ουσίες εκκρίνονται από το κολπικό τοίχωμα που βοηθούν στην αποφυγή της ξηρότητας και της επιζήμιας τριβής κατά την επαφή.
  1. ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΙ ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ

Είναι συνήθως καλοήθεις και μπορεί να προβάλλουν από τον τράχηλο. Συχνά είναι ασυμπτωματικοί αλλά όταν προκαλούν ΑΜΕ  ή αιμορραγία μεταξύ περιόδων και φαίνονται ύποπτοι χρήζουν πιθανόν αφαίρεσης.

  1. ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΕΚΤΡΟΠΙΟ

Οταν τα κύτταρα από το τραχηλικό κανάλι πολλαπλασιάζονται ανώμαλα στην εξωτερική επιφάνεια του τραχήλου ¨χτίζουν¨ μια επιφάνεια εύθρυπτη που εύκολα αιμορραγεί κατα την επαφή. Συνήθως η ΑΜΕ σταματά χωρίς θεραπεία. Εμφανίζεται συχνότερα στις έφηβες, στις έγκυες και στις γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια. 

  1. ΤΡΑΥΜΑ

Τραυματισμός από ξένο σώμα στον κόλπο, σεξουαλική κακοποίηση, συγγενείς ανωμαλίες του κόλπου και του τραχήλου μπορεί να οδηγήσουν σε αμυχές, εκδορές, ραγάδες και έλκη που επουλώνονται προσωρινά και ξαναδημιουργούνται με την επαφή. 

  1. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ, ΜΗΤΡΑΣ, ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ, ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΑΙΔΟΙΟΥ

Ο καρκίνος τραχήλου προκαλεί ΑΜΕ σε 11% των περιπτώσεων ενώ ο καρκίνος την μήτρας οδηγεί σε κολπική αιμορροία σε 90% αυτών.  Εκτός από ΑΜΕ, ο καρκίνος του τραχήλου μπορεί να εκδηλώθεί με αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση ή μεταξύ των περιόδων, με βαρύτερη ή μεγαλύτερης διάρκειας περίοδο ή και με κολπικές εκκρίσεις με ίχνη αίματος . Αντίθετα, οι προκαρκινικές βλάβες του τραχήλου είναι συνήθως ασυμπτωματικές.

Οι γυναίες που είναι  πιθανότερο να εκδηλώσουν ΑΜΕ είναι αυτές με:

  • Καρκίνο τραχήλου ή μήτρας
  • Είναι στην εμμηνόπαυση
  • Είναι στη λοχεία ή θηλάζουν
  • Δεν έχουν επαρκή διέγερση πριν την επαφή
  • Κάνουν κολπικές πλύσεις συχνά.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η ΑΜΕ δεν πρέπει ΠΟΤΕ να θεωρείται φυσιολογικό σύμπτωμα. Αν  δεν γνωρίζετε την αιτία ή φοβάστε οτι είναι σύμπτωμα καρκίνου μην διστάσετε να επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας. Ο καρκίνος είναι λιγότερο πιθανή αιτία και η διάγνωση του σε αρχικό στάδιο αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για την αποτελεσματικότερη θεραπεία του, πρίν γίνει απειλητικός για τη ζωή.

Στην αναπαραγωγική ηλικία

Επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας όταν η ΑΜΕ είναι συνεχή, μεγάλη, διαρκεί για ώρες μετά την επαφή ιδίως αν έχετε κάποι από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Κνησμό ή καυσαλγία
  • Εντονο ερεθισμό κατα την ούρηση ή την επαφή
  • Επώδυνη σεξουαλική επαφή
  • Πόνο στην κοιλιά
  • Ναυτία ή εμετούς ή ανορεξία
  • Οσφυαλγία
  • Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις
  • Ανεξήγητη κόπωση και αδυναμία

Στην εμμηνόπαυση και περιεμμηνόπαυση, αν έχετε ΑΜΕ ή άλλη κολπική αιμορραγία επισκεφτείτε ΑΜΕΣΑ το γυναικολόγο σας.

Ο γυναικόλογος σας θα σας ζητήσει πληροφορίες για τη διάρκεια ίσως την ένταση της ΑΜΕ, τη συχνότητα επαφών και τον αριθμό των σεξουαλικών σας συντρόφων, το κληρονομικό και ατομικό ιστορικό για καρκίνο ή παρουσία κονδυλωμάτων και τραχηλικής δυσπλασίας, το καθημερινό τρόπο ζωής (κάπνισμα, διατροφή, σωματικό βάρος, χρήση προφυλακτικών, εργασιακές και οικογενειακές σχέσεις). Επίσης, θα σας ζητήσει να κάνει μια πλήρη φυσική εξέταση που θα περιλαμβάνει πιθαντότα και μια γυναικολογική εξέταση. Αλλες επιπρόσθετες εξετάσεις πιθανόν να χρειαστούν όπως:

  • Καλλιέργεια κολπικών υγρών
  • Λήψη Τεστ ΠΑΠ ή HPV Τεστ για παρουσία και τυποποίηση του HPV, της αιτίας των τραχηλικών δυσπλασιών και κονδυλμάτων.
  • Βιοψίες παθολογικών βλαβών
  • Κολποσκόπηση και αιδοιοσκόπηση με τη χρήση μεγενθυντικού εργαλείου που ονομάζεται κολποσκόπιο
  • Διακολπικό υπέρηχο
  • Βιοψία ενδομήτριου 
  • Τεστ κύησης
  • Εξέταση αίματος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Στην αναπαραγωγική ηλικία, η ΑΜΕ σταματά συνήθως χωρίς θεραπεία. Η έντονη, χρόνια ΑΜΕ που συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα χρήζει θεραπείας. Ανάλογα με την αιτία μπορεί να δοθούν:

  • Κολπικές ενυδατικές κρέμες για την κολπική ξηρότητα. Βελτιώνουν την εφύγρανση του κόλπου και τη φυσιολογική οξύτητά του.
  • Κολπικά οιστρογόνα με τη μορφή κολπικής κρέμας ή υποθετων
  • Αντιβιοτικά για κολπίτιδα, τραχηλίτιδα και βλάβες των έξω γεννητικών οργάνων που οφείλονται σε ΣΜΝ
  • Κρυοθεραπεία ή ηλεκτροκαυτηρίαση του τραχηλικού εκτροπίος που επιμένει να προκαλέι ΑΜΕ
  • Αφαίρεση των τραχηλικών και ενδομητρικών πολυπόδων που προκαλούν σημαντική ΑΜΕ
  • Θεραπεία τραχηλικής δυσπλασίας και καρκίνου.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ

  • Καλή ενυδάτωση
  • Χρήση λιπαντικών gel και κρεμών κατά την επαφή
  • Τακτική χρήση κολπικών ενυδατικών κρεμών επι κολπικής ξηρότητας
  • Χρήση προφυλακτικού, ιδίως επί πολλαπλών σεξουαλικών συντρόφων
  • Αποφυγή χρήσης πιθανών αλλεργιογόνων με προϊόντα γυναικείας περιποίησης, μωρομάντηλα, αρωματισμένο χαρτί τουαλέτας και απορρυπαντικά 
  • Ικανοποιητική διέγερση πριν την επαφή
  • Αντιμετώπιση κάθε ύποπτης λοίμωξης γεννητικών οργάνων
  • Ετήσιος προληπτικός έλεγχος από γυναικολόγο. 

Για περισσότερες πληροροφορίες: gynaikologos-hatzidakis.gr