«Φωτιές» έχει ανάψει στο πολιτικό σκηνικό η φράση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Αλέξη Τσίπρα πως «δε θέλω να αποκλείσω εκ των προτέρων κανέναν όσον αφορά τις μετεκλογικές συνεργασίες», προσθέτοντας με νόημα κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής του συνέντευξης στον Alpha ότι «υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στηριχθεί μια κυβέρνηση, είτε με τη συμμετοχή κάποιου σε αυτή, είτε με την ανοχή του». Με τον τρόπο αυτό επί της ουσίας η Κουμουνδούρου ανοίγει τη συζήτηση για το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας κυβέρνησης ανοχής που θα μπορούσε να στηριχθεί ακόμη και από 120 βουλευτές, άρα να μην χρειάζονται απαραίτητα οι 151.

Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις θεωρητικά η Νέα Δημοκρατία φέρεται να λαμβάνει περίπου 116 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία 93, το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ 36, το ΚΚΕ 24, το ΜέΡΑ25 18 και η Ελληνική Λύση 14. Αυτό σημαίνει πως εάν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργαζόταν με το ΠΑΣΟΚ και το ΜέΡΑ25 θα άθροιζαν 147 έδρες και δεν θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Θα μπορούσε όμως να σχηματιστεί μια κυβέρνηση ανοχής.

Τι σημαίνει αυτό;

Βάσει του Συντάγματος μια κυβέρνηση για να έχει τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής, θα πρέπει να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Η πρόταση εμπιστοσύνης γίνεται δεκτή με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων (το τονίζουμε, των παρόντων) βουλευτών, η οποία όμως δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 2/5 του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή δεν μπορεί να είναι κάτω από 120 βουλευτές.

Αν η πλειοψηφία που υπερψηφίζει την πρόταση εμπιστοσύνης είναι μεταξύ των 120 και 150 βουλευτών, τότε μιλάμε για «ψήφο ανοχής» προς την κυβέρνηση και, αντίστοιχα, για «κυβέρνηση ανοχής», η οποία εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης ακόμα και χωρίς απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές), για λόγους κυβερνητικής σταθερότητας.

Πώς γίνεται στην πράξη

Πώς μπορεί να γίνει αυτό στην πράξη; Θα μπορούσε να συνεργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ (εάν και οι δύο μαζί έχουν τουλάχιστον 120 έδρες) και όταν πάνε στη Βουλή να ζητήσουν ψήφο εμπιστοσύνης, θα πρέπει να έχουν συνεννοηθεί με το ΜέΡΑ25 ) ή με το ΚΚΕ ή με την Ελληνική Λύση ή με όλους μαζί) προκειμένου να αποσύρει τους δικούς του βουλευτές ο κ. Βαρουφάκης από την αίθουσα ώστε να βγαίνουν τα νούμερα που επιτάσσει το Σύνταγμα. Είναι λίγο πολύπλοκο αλλά θα μπορούσε να γίνει.

Κάτι τέτοιο όμως δεν θα μπορούσε να σταθεί για πολύ χρονικά, καθώς με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή με την απόσυρση των βουλευτών ενός ή περισσότερων κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης, θα πρέπει να γίνονται και οι ψηφοφορίες επί των νομοσχεδίων που θα έρχονται στη Βουλή. Εάν όμως το ΜέΡΑ25 ή οποιοδήποτε άλλο κόμμα έδινε τη σχετική στήριξη και διαφωνούσε σε ένα σχέδιο νόμου και δεν απέσυρε τους βουλευτές, τότε γίνεται αντιληπτό πως θα υπάρχει πρόβλημα κυβερνησιμότητας.

Κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ λένε πως θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο για λίγο καιρό, και ειδικότερα μέχρι να περάσουν από το Κοινοβούλιο κάποια θεμελιώδη νομοσχέδια με σημαντικότερο αυτό για τον εκλογικό νόμο που θα καταργούσε την ενισχυμένη αναλογική και θα επανέφερε την απλή αναλογική με την οποία άλλωστε θα γίνουν και οι εκλογές της 21ης Μαΐου. Πρόκειται για ένα εκλογικό σύστημα που ευνοεί τα μικρότερα κόμματα ωστόσο όπως αντιλαμβάνεται κανείς, απαιτεί συνεργασίες ώστε να προκύπτει κυβέρνηση. Πάντως μέχρι στιγμής επισήμως ούτε το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το ΜέΡΑ25 εμφανίζεται διατεθειμένο να δώσει ψήφο ανοχής.