Κατά την τοποθέτησή του στη Βουλή, για τον πυρήνα της πρότασης να προβλεφθεί ρήτρα ευελιξίας στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος, σημείωσε πως «δεν ζητάμε λευκή επιταγή. Λέμε όμως πως τη στιγμή που χρειάζεσαι αστυνομικούς και συνοριοφύλακες, δεν μπορεί να αναζητάς δικηγόρους».
«Πυρήνας των θέσεων μας είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει υποχρέωση των χωρών πρώτης γραμμής, στα σύνορα, να κάνουν διασυνοριακές διαδικασίες υποδοχής και επεξεργασίας ασύλου, χωρίς να υπάρξει αντίστοιχη υποχρεωτικότητα στην ανάγκη μιας ουσιαστικής και αποτελεσματικής αλληλεγγύης, που υλοποιείται μόνο με τις μετεγκαταστάσεις προσφύγων και μεταναστών στα υπόλοιπα κράτη μέλη», είπε ο κ. Κουμουτσάκος και υπογράμμισε ότι αποτελεί θεμελιώδη θέση της Ελλάδας, ότι «τίποτα δεν μπορεί να είναι υποχρεωτικό, αν δεν είναι όλα υποχρεωτικά. Υποχρεωτική ευθύνη στα σύνορα, αλλά και υποχρεωτική αλληλεγγύη, κατανομή, ανακατανομή από όλα τα άλλα κράτη-μέλη».
Σημείωσε ότι θέση της Ελλάδας είναι επίσης, αναφορικά με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών, ότι «κάθε κράτος – μέλος μόνο του, δεν μπορεί να το επιτύχει». Θέση της είναι επίσης ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός καταπολέμησης και σπασίματος της ραχοκοκαλιάς της παράνομης διακίνησης μεταναστών και προσφύγων. Αναφορικά με την πρόταση για την υιοθέτηση, στο πλαίσιο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ρήτρας ευελιξίας, υπογράμμισε ότι «δεν πρόκειται για λευκή επιταγή αυθαιρεσίας και παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου».
«Η πρόταση συνδέεται απολύτως με καταστάσεις ακραίες, εξαιρετικές και επικίνδυνες, όπως αυτές που ζήσαμε στον Έβρο, από μια χώρα που έχει δείξει ότι δεν ορρωδεί προ ουδενός στο να χρησιμοποιήσει το μεταναστευτικό ως πολιορκητικό κλοιό, για να εκβιάσει την Ευρώπη και να προωθήσει τους γεωστρατηγικούς της στόχους», είπε ο αναπληρωτής υπουργός, και πρόσθεσε ότι «σε τέτοιες καταστάσεις, πρέπει το κράτος να μπορεί να λειτουργήσει ανάλογα με την ένταση της πρόκλησης και μόνο για τον χρόνο που αυτή διαρκεί, πιο ευέλικτα μέτρα αντιμετώπισης».
Αυτά τα μέτρα, είπε, μπορεί να αφορούν στις συνθήκες υποδοχής, στην υποχρεωτικότητα της κατανομής. Μάλιστα, ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι η Ελλάδα δέχθηκε τα συγχαρητήρια για τον τρόπο που αντιμετώπισε την κατάσταση στον Έβρο, ως «ασπίδα της Ευρώπης».
Ωστόσο, σύμφωνα με το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, δεν παρέλειψε να επαναλάβει ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ασπίδα και υπόλογη, τη στιγμή που αντιμετωπίζει ζητήματα που αποτελούν εμμέσως ένα είδος υβριδικής απειλής για την εθνική ασφάλεια». Επιπλέον, υπενθύμισε ότι ρήτρες εξαιρέσεων υπάρχουν στο Διεθνές Δίκαιο.
Αυτή ήταν και η στιγμή που ο κ. Κουμουτσάκος απευθύνθηκε στα κόμματα της αντιπολίτευσης που κατηγορούν την κυβέρνηση για αντιπροσφυγική πολιτική.
«Πείτε μας, σε αυτές τις όλως εξαιρετικές καταστάσεις, με ποιον είσαστε; Με αυτόν που κυνικά και κατά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σπρώχνει απελπισμένους ανθρώπους να δημιουργήσουν γεωπολιτικά προηγούμενα; Ή με την ανάγκη της χώρας, σε συμφωνία με το ευρωπαϊκό δίκαιο, αφού η ρήτρα θα έχει γίνει μέρος του, να έχει μια ευελιξία στον τρόπο απάντησης; Αυτό πρέπει να μας απαντήσετε και να πάρετε θέση.
Μην υποσκάπτετε λοιπόν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί της χώρας», είπε για να προσθέσει: «Τη στιγμή που έχεις ανάγκη από αστυνομικούς και συνοριοφύλακες, δεν μπορεί να αναζητάς δικηγόρους. Ζητάμε λοιπόν να υιοθετηθεί μια τέτοια ρήτρα ευελιξίας, ανάλογα με την ένταση της πρόκλησης και μόνο για τον χρόνο που αυτή λειτουργεί».
Από την Ολομέλεια εγκρίθηκε σήμερα κατά πλειοψηφία το νομοσχέδιο με το οποίο κυρώνεται η συμφωνία για την έδρα μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) για τη λειτουργία του επιχειρησιακού γραφείου της EASO στην Ελλάδα.
Οι τοποθετήσεις των κομμάτων
«Το επόμενο χρονικό διάστημα, τις επόμενες ημέρες, μέσα στο καλοκαίρι, η Ευρώπη συζητά το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο», ανέφερε ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Τσιγκρής και υπογράμμισε: «Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να ενοποιηθεί η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Η ευρωπαϊκή ήπειρος, η ευρωπαϊκή οικογένεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να έχει μια κοινή μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική, μια κοινή πολιτική ασύλου».
Για αντιπροσφυγική πολιτική, κατηγόρησε την κυβέρνηση, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου. «Βλέπουμε να πετάτε στο δρόμο, κόσμο που έχει πάρει άσυλο», είπε η βουλευτής και πρόσθεσε: «Ενώ η ένταξη είναι πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα, στερήσατε τους ανθρώπους από το ΑΜΚΑ, από τη διαπαιδαγωγική εκπαιδευτική διαδικασία και τώρα τους πετάτε έξω, χωρίς ένα δίχτυ ασφαλείας, για να μπορούν να βρουν τα πατήματα τους και να επιβιώσουν. Αυτά είναι έξω από κάθε αρχή, τις όποιες αρχές η χώρα μας σέβεται και επικαλείται σε κάθε ευκαιρία».
Αναφερόμενη στην πρόταση για ρήτρα ευελιξίας, η κ. Αναγνωστοπούλου είπε ότι μια τέτοια πρόταση σημαίνει εθνικοποίηση του προσφυγικού-μεταναστευτικού. «Η Ελλάδα παίρνει πάνω της το ζήτημα, συντάσσεται με αυτές τις χώρες που ζητάνε παρέκκλιση και εκτροπή», είπε η βουλευτής.
«Είχαμε πει στον κ. Μηταράκη ότι αν σπεύσει να φέρνει αναγνωρισμένους πια πρόσφυγες από τα νησιά στην Αθήνα, χωρίς να έχει μεριμνήσει για τη στέγασή τους, θα υπάρξει πρόβλημα. Το αποτέλεσμα το είδαμε. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται άνθρωποι στον δρόμο», ανέφερε κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής, Γιώργος Καμίνης.
«Αν δεν υπάρξει μια σαφής οργανωμένη μεθοδική πρόβλεψη για το τι θα γίνει στο πεδίο, τουλάχιστον της ένταξης των ανθρώπων που παίρνουν άσυλο, φοβάμαι ότι, επειδή σε ένα ορατό μέλλον δεν θα μπορούμε να διαχειριστούμε το πρόβλημα των επιστροφών και των απελάσεων, θα βρεθούμε μπροστά σε πάρα πολύ δυσάρεστες εκπλήξεις. Και αυτή τη φορά δεν θα μπορούμε να τα προσάψουμε σε κάποιους άγνωστους τρίτους», σημείωσε ο κ. Καμίνης.
«Αυτό που επιχειρείται από τη μεριά της κυβέρνησης, όπως βέβαια έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ τα προηγούμενα χρόνια και εν πολλοίς εξακολουθεί να κάνει, είναι να φιλοτεχνηθεί το προφίλ της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» είπε η βουλευτής του ΚΚΕ, Μαρία Κομνηνάκα. Και πρόσθεσε: «Ως έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εμφανίζετε την παρουσία της EASO στην Ελλάδα, όπως το ίδιο λέτε και για τη FRONTEX ή και για τα επεισόδια στον Έβρο. Αλληλεγγύη που εξαντλείται στις δηλώσεις περί κοινών ευρωπαϊκών συνόρων, τα οποία κλείνουν ερμητικά προκειμένου να παραμένουν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες».
Η βουλευτής του ΚΚΕ κατήγγειλε ότι επιβεβαιώνεται η αντιλαϊκή και αδιέξοδη πολιτική, της όλο και μεγαλύτερης καταστολής και καταπάτησης των δικαιωμάτων των προσφύγων και αιτούντων άσυλο, της υλοποίησης των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου επικρατούν τα συμφέροντα των ισχυρότερων κρατών για το προσφυγικό, με αποκορύφωμα αυτή τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία.
«Δεν έχετε καμία επαφή με την κοινωνία πλέον. Έχετε καβαλήσει ένα καλάμι και πολύ φοβούμαι ότι, όταν θα πέσετε από αυτό το καλάμι, θα ακουστεί ένας δυνατός κρότος», είπε, απευθυνόμενος στην κυβέρνηση ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Αντώνης Μυλωνάκης, και τόνισε την αντίθεση του κόμματος του με την ΕΑSO. «Η EASO θα σας πάρει το πακέτο και θα λέτε “δεν φταίμε εμείς. Υπάρχει μία Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου”», εκτίμησε.
Στη συνέχεια της τοποθέτησής του ανέφερε: «Αυτή η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία δεν έπρεπε να έρθει στην Ελλάδα. Δεν έχει καμία δουλειά. Άσυλο της δίνετε, οικονομική αυτοτέλεια, διοικητική αυτοτέλεια. Απαγορεύεται να μπει εισαγγελέας μέσα, δίνει λόγο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Δεν δίνει λόγο στο ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δικάζεται με το αγγλικό δίκαιο. Άρα λοιπόν, για ποιο λόγο έρχεται και ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίον έρχεται; Μην μας πείτε για αποσυμφόρηση, γιατί αποσυμφόρηση θα μπορούσε να κάνετε και εσείς».
«Η EASO αποτελεί το εκτελεστικό όργανο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο προσφυγικό, μία υπηρεσία κράτος εν κράτει, που έχει ως στόχο, όχι τη συνδρομή των κατατρεγμένων που φτάνουν στα σύνορα της Ευρώπης, αλλά της δικαίωσης των μισανθρωπικών πολιτικών που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο θέμα», είπε η βουλευτής του ΜέΡΑ25, Φωτεινή Μπακαδήμα, σημειώνοντας ότι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του ρόλου της EASO, αποτελεί η εμπλοκή της υπηρεσίας στην «κατάπτυστη Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας».
«Σύμφωνα με δημοσιεύματα του 2016, η EASO επέλεξε να αποκρύψει έκθεση με την οποία κατέπεφτε ο μύθος της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας, καθώς λόγω του πραξικοπήματος που είχε σημειωθεί εκείνη την περίοδο υπήρχε πολιτική αστάθεια. Ήταν ένας μύθος πάνω στον οποίον βασίστηκε αυτή καθ’ αυτή η κοινή δήλωση», πρόσθεσε η κ. Μπακαδήμα.
