Η ανακοίνωση για την πώληση 20 σύγχρονων μαχητικών Eurofighter στην Τουρκία από τη Βρετανία και τη Γερμανία δεν έχει προκαλέσει κανενός είδους πανικό στην Αθήνα. Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί επισταμένως τις εξελίξεις και αντιμετωπίζει το ζήτημα με ψυχραιμία και ρεαλισμό. Όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η χώρα μας δεν διαμορφώνει την αμυντική της στρατηγική ανάλογα με τους εξοπλισμούς άλλων χωρών, ακόμη κι αν πρόκειται για τη γείτονα Τουρκία, και δεν υπάρχει λόγος αναθεώρησης των ελληνικών σχεδιασμών.
Η συμφωνία μεταξύ Άγκυρας, Λονδίνου και Βερολίνου είναι μια διμερής υπόθεση, στην οποία η Ελλάδα δεν μπορεί τυπικά να παρέμβει. Αυτό που μπορεί, όμως, να κάνει είναι να ζητήσει επίσημες εγγυήσεις.
Η Αθήνα απαιτεί να καταγραφεί ρητά στη συμφωνία ότι τα συγκεκριμένα αεροσκάφη δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ εναντίον χώρας – συμμάχου στο ΝΑΤΟ και κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με απλά λόγια: η Ελλάδα ζητά να αποτραπεί η χρήση των Eurofighter εναντίον της. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αίτημα αυτό έχει ήδη μεταφερθεί στη γερμανική πλευρά. Γερμανοί αξιωματούχοι εμφανίζονται να κατανοούν την ελληνική θέση και έχουν θέσει τον σχετικό βασικό όρο στην Τουρκία. Η Αθήνα περιμένει τώρα να δει αν αυτή η διατύπωση θα αποτυπωθεί και γραπτά στη συμφωνία πώλησης των αεροσκαφών. Αντίστοιχη κίνηση έχει γίνει και προς τη Βρετανία, από την οποία επίσης αναμένονται ξεκάθαρες δεσμεύσεις.
Παρά το ότι μια τέτοια εξοπλιστική ενίσχυση της Τουρκίας δεν αποτελεί θετική εξέλιξη, η ελληνική πλευρά δεν θεωρεί ότι αυτό αλλάζει τους συσχετισμούς στο Αιγαίο. Η Πολεμική Αεροπορία διατηρεί την ποιοτική της υπεροχή, ενώ η Ελλάδα έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές εξοπλιστικές αναβαθμίσεις τα τελευταία χρόνια, όπως τα γαλλικά Rafale και ο εκσυγχρονισμός των F-16. Ωστόσο, η κυβέρνηση επιθυμεί να δείξει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και δεν αφήνει τίποτα αναπάντητο.
Το κρίσιμο επόμενο διάστημα και τα τρία μέτωπα
Το επόμενο διάστημα αναμένεται ιδιαίτερα κρίσιμο. Η Αθήνα σκοπεύει να εντείνει τη διπλωματική δράση της σε τρία μέτωπα:
- Καταρχάς στη Γερμανία: Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχει συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του, Γιόχαν Βάντεφουλ, τον οποίο είχε δει και τον περασμένο Οκτώβριο. Εκεί, η Ελλάδα θα ζητήσει επίσημη και ξεκάθαρη αναφορά στη συμφωνία ότι τα αεροσκάφη δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της.
- Δεύτερον στη Βρετανία: Η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου θα συναντήσει τον Βρετανό υφυπουργό Στέφεν Ντότι. Η Αθήνα θα τονίσει ότι η ενίσχυση της Τουρκίας πρέπει να συνοδεύεται από όρους και όχι να γίνεται άκριτα.
- Τρίτον, στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το πρόγραμμα SAFE: Η Ελλάδα είναι έτοιμη να ασκήσει βέτο στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE. Για να αποσύρει το βέτο, έχουν τεθεί δύο καθαρά προαπαιτούμενα: 1) η άρση του casus belli (της απειλής πολέμου κατά της Ελλάδας δηλαδή) και η εγκατάλειψη της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Η Αθήνα γνωρίζει ότι το επόμενο διάστημα θα δεχθεί πιέσεις από Ευρωπαίους εταίρους για να μην ακολουθήσει σκληρή γραμμή. Παράλληλα, δεν αποκλείεται η Τουρκία να αντιδράσει και σε διπλωματικό ή και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Ωστόσο, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να μην υποχωρήσει χωρίς ουσιαστικές δεσμεύσεις από την Άγκυρα. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα δείχνει ψυχραιμία, αλλά όχι αδράνεια. Παρακολουθεί, διεκδικεί, θέτει όρους και κινείται μεθοδικά. Το μήνυμα που εκπέμπει όμως είναι σαφές: οι εξοπλισμοί μπορεί να προχωρούν, αλλά τα ελληνικά συμφέροντα δεν διαπραγματεύονται.
