Ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και στελέχωσης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων φέρνει η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030», που παρουσιάζει σήμερα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας. Πρόκειται για μια αναμόρφωση που επηρεάζει άμεσα τη στρατιωτική θητεία, τη δομή των μονάδων, αλλά και το ίδιο το αποτρεπτικό δόγμα της χώρας.
Από 1η Ιανουαρίου 2026
Η πιο καθοριστική αλλαγή είναι η κατάργηση της θητείας στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία μέσα στους επόμενους μήνες και ειδικότερα από την 1η Ιανουαρίου 2026. Από εκείνη την ημερομηνία και μετά, όλοι οι στρατεύσιμοι θα υπηρετούν αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς. Η απόφαση αυτή στοχεύει στον καλύτερο επιμερισμό του προσωπικού, τη μείωση κόστους και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των στρατιωτικών σχηματισμών.
Παράλληλα, η στρατιωτική θητεία επιχειρεί να αποκτήσει εκπαιδευτικό και επαγγελματικό χαρακτήρα. Μέσω του νέου προγράμματος που προωθείται, οι οπλίτες θα έχουν την ευκαιρία να αποκτούν βασικές τεχνικές δεξιότητες και πιστοποιήσεις, οι οποίες μπορούν να τους φανούν χρήσιμες μετά την αποστράτευσή τους. Οι τομείς εκπαίδευσης θα ποικίλουν — από διαχείριση logistics και χρήση βαρέων μηχανημάτων έως θέσεις βοηθητικού υγειονομικού προσωπικού. Η διάρκεια των εξειδικευμένων αυτών σεμιναρίων δεν θα ξεπερνά τις τέσσερις εβδομάδες, ενώ η συμμετοχή θα ακολουθεί την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης.
Αναμόρφωση της βασικής εκπαίδευσης
Η βασική εκπαίδευση, με τη σειρά της, αναμορφώνεται και αυτή. Με πρότυπο το φινλανδικό σύστημα, στόχος είναι η πιο ουσιαστική και πρακτική προετοιμασία των νέων στρατιωτών. Θα δίνεται έμφαση στις τακτικές μάχης, στη χρήση όπλων διαφόρων τύπων και στην ετοιμότητα για ενδεχόμενη επιστράτευση. Στο πλαίσιο αυτής της νέας φιλοσοφίας εξετάζεται σοβαρά και η θεσμοθέτηση εθελοντικής στράτευσης για τις γυναίκες, όπως εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως το Ισραήλ.
Αναδιάρθρωση στρατοπέδων
Σημαντικό τμήμα της νέας στρατηγικής αποτελεί και η αναδιάρθρωση των στρατοπέδων. Το υπουργείο σχεδιάζει τη συγχώνευση ή ακόμα και την κατάργηση δεκάδων μονάδων, με στόχο τη δημιουργία λιγότερων αλλά πλήρως εξοπλισμένων και στελεχωμένων σχηματισμών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλάνο περιλαμβάνεται η επανεξέταση σχεδόν 100 στρατοπέδων σε όλη την επικράτεια. Ήδη έχουν συγχωνευθεί 21 μονάδες και έχουν καταργηθεί 31, κυρίως στην ηπειρωτική χώρα και στο Ανατολικό Αιγαίο. Η φιλοσοφία πίσω από τις αποφάσεις αυτές είναι ξεκάθαρη: μικρότερος αριθμός μονάδων, με αυξημένη επιχειρησιακή ισχύ και καλύτερη διαχείριση των υλικών μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού.
Έως και 100 ευρώ μηνιάτικο
Αλλαγές έρχονται και στην οικονομική ενίσχυση των στρατευμένων. Το σημερινό ποσό που λαμβάνει ένας στρατεύσιμος ως αποζημίωση — μόλις 8,70 ευρώ τον μήνα — αναθεωρείται προς τα πάνω. Η νέα πολιτική προβλέπει αποδοχές που θα φτάνουν τα 50 ευρώ για την ενδοχώρα και τα 100 ευρώ για τις παραμεθόριες περιοχές. Αυτή η διαβάθμιση στοχεύει στην αναγνώριση της ιδιαίτερης συνεισφοράς όσων υπηρετούν σε κρίσιμες γεωγραφικά θέσεις. Τα κονδύλια για αυτή την ενίσχυση θα προέλθουν από την εξοικονόμηση πόρων μέσω της συνολικής αναδιάρθρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ενίσχυση των υποδομών
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αλλαγών εντάσσεται και η παρουσίαση ενός νέου αποτρεπτικού δόγματος. Ο Νίκος Δένδιας αναμένεται να ανακοινώσει ενισχύσεις στις στρατιωτικές υποδομές της χώρας, με έμφαση σε νέα οχυρωματικά έργα και την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως τα drones και τα συστήματα anti-drone άμυνας. Στρατηγικής σημασίας μονάδες, όπως αυτές στον Έβρο και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, θα ενισχυθούν περαιτέρω σε προσωπικό και μέσα, ενισχύοντας την ετοιμότητα και τη δυνατότητα ταχείας απόκρισης σε οποιαδήποτε απειλή.
Όπως σημειώνουν από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η «Ατζέντα 2030» δεν αποτελεί απλώς μια σειρά τεχνικών μεταρρυθμίσεων, αλλά αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη φιλοσοφία εκσυγχρονισμού και αναπροσαρμογής της ελληνικής αμυντικής στρατηγικής, με στόχο μια πιο ευέλικτη, τεχνολογικά σύγχρονη και ανθρώπινα αξιοπρεπή στρατιωτική υπηρεσία. «Με την κατάργηση της θητείας σε δύο από τα τρία Όπλα, την αναμόρφωση της εκπαίδευσης, τις αυξήσεις στους οπλίτες και τη συγκέντρωση των μονάδων, η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή στον τομέα της εθνικής άμυνας» υπογραμμίζουν.
