Με το βλέμμα στραμμένο στη Λιβύη βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, που ετοιμάζεται να στείλει δύο διαδοχικές σημαντικές αποστολές στη χώρα της βορείου Αφρικής μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα. Η ανησυχία στην Αθήνα είναι μεγάλη τόσο για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη, όσο και για το τουρκολιβυκό μνημόνιο που θεωρείται από την ελληνική πλευρά παράνομο και αντίθετο προς το Διεθνές Δίκαιο.
Πρώτος στη Λιβύη προγραμματίζεται να ταξιδέψει ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης. Αν και η ακριβής ημερομηνία δεν είχε οριστικοποιηθεί, η 6η Ιουλίου παραμένει ως η επικρατέστερη μέρα για το ταξίδι, εφόσον δεν υπάρξουν απρόοπτα. Ο λόγος που δυσκολεύει τον προγραμματισμό της επίσκεψης είναι το γεγονός ότι η Λιβύη παραμένει χωρισμένη στα δύο. Υπάρχει η διοίκηση στα ανατολικά, που βρίσκεται υπό τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, και η κυβέρνηση στα δυτικά, με έδρα την Τρίπολη. Η Αθήνα θέλει να συνομιλήσει και με τις δύο πλευρές, κάτι που απαιτεί ξεχωριστές επαφές και λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς.
Η αποστολή του κ. Γεραπετρίτη, που ήταν να πραγματοποιηθεί αρχικά τον Ιούνιο αλλά πήρε λίγες εβδομάδες παράταση, έχει κυρίως διπλωματικό χαρακτήρα. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να ανοίξει ξανά διαύλους επικοινωνίας με τη Λιβύη, να αποτρέψει, όσο είναι δυνατόν, την κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και να τεθούν οι βάσεις για συζητήσεις σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Λιβύη. Η Αθήνα επιμένει ότι οποιαδήποτε συμφωνία υπάρξει, θα πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας.
Ευρωπαϊκή διάσταση και αποστολή Πλεύρη
Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Ιουλίου, προγραμματίζεται η δεύτερη ελληνική αποστολή στη Λιβύη. Αυτή τη φορά θα μεταβεί ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης. Το ταξίδι του θα είναι αυθημερόν, με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος και με μία μικρή ομάδα συνεργατών.
Η αποστολή Πλεύρη θα έχει ισχυρή ευρωπαϊκή στήριξη, καθώς μαζί του θα βρεθούν στη Λιβύη ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, καθώς και οι υπουργοί Μετανάστευσης από την Ιταλία και τη Μάλτα. Η παρουσία των ευρωπαίων αξιωματούχων δείχνει ότι το θέμα του μεταναστευτικού από τη Λιβύη δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, αλλά αφορά ολόκληρη την Ευρώπη.
Στην Αθήνα υπάρχει έντονη ανησυχία πως αν δεν ληφθούν μέτρα, μπορεί να δημιουργηθεί νέα μεταναστευτική διαδρομή που θα ξεκινά από την Ανατολική Λιβύη και θα καταλήγει στην Κρήτη, προκαλώντας τεράστιες πιέσεις στο ελληνικό νησί και συνολικά στη χώρα. Η κυβέρνηση λοιπόν θέλει να αποφύγει αυτό το σενάριο, αξιοποιώντας και τη δύναμη που της δίνει η συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έκανε και στο παρελθόν με χώρες όπως η Αίγυπτος.
Σημαντικός ο ρόλος της Αιγύπτου και των ΗΠΑ
Μία ακόμη χώρα που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και έχει αναλάβει πρωτοβουλίες στο παρασκήνιο είναι η Αίγυπτος. Όπως μεταδίδουν αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης, το Κάιρο έχει ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρέμβουν ώστε να αποτρέψουν τον Χαλίφα Χαφτάρ από το να κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εξέλιξη που θα προκαλούσε νέα ένταση στην περιοχή.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία για το ζήτημα της Λιβύης. Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών έχουν συχνές επαφές, ενώ συζήτησαν και μετά την πρόσφατη συνάντηση που είχαν ο Χαφτάρ και ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, με στόχο να συντονίσουν καλύτερα τις κινήσεις τους. Η ελληνική διπλωματία επιδιώκει να εξασφαλίσει ευρύτερη στήριξη από μεγάλες δυνάμεις όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Γεραπετρίτης είχε πρόσφατα τετ α τετ με τον Αμερικανό Γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο στη Χάγη, όπου συζητήθηκαν οι γεωπολιτικές εξελίξεις και η κατάσταση στη Λιβύη.
