Το «καμπανάκι» για το μέλλον του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος έκρουσε η φετινή έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, επισημαίνοντας τους κινδύνους της μονοδιάστατης εξάρτησης από το δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα. Η προειδοποίηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή που το δημογραφικό πρόβλημα οξύνεται, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των συντάξεων.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι περίπου 95% των συνολικών ασφαλιστικών παροχών προέρχονται από τον πρώτο πυλώνα, τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, ενώ η επαγγελματική και η ιδιωτική ασφάλιση αντιστοιχούν μόλις σε 1% και 4% αντίστοιχα. Η μονοδιάστατη κατεύθυνση αυτή καθιστά το σύστημα ευάλωτο στις δημογραφικές τάσεις και στη μείωση του εργατικού δυναμικού.
Η κυβέρνηση φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τις εκτιμήσεις της έκθεσης, προωθώντας νομοσχέδιο που στοχεύει στην ενίσχυση των συμπληρωματικών πυλώνων. Στο επίκεντρο βρίσκεται η αναβάθμιση των επαγγελματικών ταμείων (ΤΕΑ), με στόχο τόσο την ποσοτική διεύρυνση όσο και τη συσσώρευση επαρκών αποθεματικών.
Σήμερα λειτουργούν περίπου 120 ΤΕΑ στην Ελλάδα, ενώ το νέο πλαίσιο αναμένεται να προσφέρει φορολογικά κίνητρα, ευέλικτα προγράμματα ασφάλισης, μείωση ελάχιστου αριθμού ιδρυτών και δυνατότητες μεταφοράς ασφαλισμένων μεταξύ ταμείων. Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα επιτρέπει στους ασφαλισμένους να παρακολουθούν και να συγκρίνουν τα δικαιώματά τους.
Κίνητρα και φορολογική αναπροσαρμογή
Στο πακέτο κινήτρων περιλαμβάνονται:
- Φορολογικά κίνητρα για έκπτωση εισφορών ΤΕΑ από το φορολογητέο εισόδημα.
- Μείωση φορολογίας στα εφάπαξ από τον ισχύοντα συντελεστή 20%.
- Ευέλικτα προγράμματα ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης πιθανής νοσηλευτικής κάλυψης, κατά τα πρότυπα ευρωπαϊκών ταμείων.
- Μείωση του ελάχιστου αριθμού ιδρυτών από 100 σε 20 ή 50 άτομα.
- Διευκόλυνση μεταφοράς ασφαλισμένων μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών ασφαλιστηρίων.
Υπενθυμίζεται ότι από τον Φεβρουάριο εφαρμόστηκαν αλλαγές στα ετήσια όρια εισφορών, ενώ επεκτάθηκαν και οι φορολογικές απαλλαγές για ασφαλιστικές καλύψεις οικογενειών. Οι εισφορές για μισθωτούς δεν υπερβαίνουν το 20% των ακαθάριστων αποδοχών, ενώ για μη μισθωτούς το όριο φτάνει τα 20.000 ευρώ ετησίως.
Η φορολογική μεταχείριση των παροχών από ΤΕΑ εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης, με συντελεστές έως 20% για εφάπαξ και 10% για συντάξεις, ενώ σε περίπτωση πρόωρης ρευστοποίησης επιβάλλεται προσαύξηση 50% στον συντελεστή.
Παράλληλα, η δημογραφική κρίση προκάλεσε τη μετατροπή του αναδιανεμητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση σε κεφαλαιοποιητικό μοντέλο, με τη δημιουργία του νέου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Στόχος είναι η διασφάλιση των μελλοντικών επικουρικών συντάξεων και η μείωση των κινδύνων που προκύπτουν από τις δημογραφικές τάσεις.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ώστε να ενσωματωθούν οι παρατηρήσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η στρατηγική αυτή στοχεύει στην ενίσχυση της βιωσιμότητας και της διαφάνειας του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, προωθώντας ταυτόχρονα την αποταμιευτική κουλτούρα και την εμπιστοσύνη των εργαζομένων στα ΤΕΑ.
