Μπλε Δράκος στις παραλίες: Ένα εντυπωσιακό πλάσμα που κρύβει θανάσιμους κινδύνους

Σε συναγερμό τέθηκε η παράκτια περιοχή του Guardamar del Segura στην Costa Blanca της Ισπανίας, μετά την εμφάνιση δύο σπάνιων θαλάσσιων πλασμάτων, γνωστών ως «μπλε δράκοι» (επιστημονική ονομασία Glaucus atlanticus), με φωτεινό μπλε χρώμα και εντυπωσιακή όψη· ωστόσο, εξαιρετικά επικίνδυνα λόγω του δηλητηριώδους κεντριού τους.

Ο δήμαρχος της περιοχής, Χοσέ Λουίς Σάεθ, διέταξε άμεση απαγόρευση εισόδου στη θάλασσα, υψώνοντας κόκκινες σημαίες στις παραλίες μήκους έως και 11 χιλιομέτρων.

Η απαγόρευση υφίσταται τουλάχιστον για 12 έως 24 ώρες, ώστε να εξεταστεί η κατάσταση και να επιβεβαιωθεί εάν έχουν εντοπιστεί άλλα δείγματα.

Σε φωτογραφία που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις τοπικές αρχές του Guardamar del Segura διακρίνεται ένας μπλε δράκος πάνω στην παλάμη ενός ανθρώπου, αποκαλύπτοντας το μικροσκοπικό του μέγεθος. Οι «μπλε δράκοι» έχουν μήκος μόλις λίγα εκατοστά, όμως το δηλητήριό τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα. Η εντυπωσιακή εμφάνισή τους, που θυμίζει μυθικό δράκο σε μικρογραφία, εξηγεί το όνομα που τους έχει δοθεί.

Ο «μπλε δράκος της θάλασσας»: ένα εντυπωσιακό αλλά επικίνδυνο πλάσμα. Ο μπλε δράκος της θάλασσας, γνωστός επιστημονικά ως Glaucus atlanticus, είναι ένας θαλάσσιος γυμνοσάλιαγκας (nudibranch) εξαιρετικής σπανιότητας.

Απαντάται κυρίως σε τροπικά νερά των ωκεανών, όπως στις νοτιοανατολικές ακτές της Νότιας Αφρικής, στις ανατολικές ακτές της Αυστραλίας, στη Μοζαμβίκη, αλλά και περιστασιακά σε ευρωπαϊκές ακτές μέσω θαλάσσιων ρευμάτων. Το μήκος του συνήθως δεν ξεπερνά τα 3–4 εκατοστά και ξεχωρίζει για τον μεταλλικό μπλε χρωματισμό του και τα φολιδωτά, ακτινωτά του άκρα που θυμίζουν τα φτερά ή τα πλοκάμια ενός μικροσκοπικού δράκου.

Το πλάσμα αυτό τρέφεται με άλλα δηλητηριώδη είδη όπως η πορτογαλική καραβέλα (Physalia physalis), απορροφά το δηλητήριο τους και το αποθηκεύει — καθιστώντας το τσίμπημα του ισχυρότερο από εκείνο του θηράματός του.

Στην παραθαλάσσια περιοχή Guardamar del Segura, βόρεια της πόλης Torrevieja, οι τοπικές Αρχές ύψωσαν κόκκινες προειδοποιητικές σημαίες κατά μήκος μιας ακτογραμμής 11 χιλιομέτρων, απαγορεύοντας προσωρινά την κολύμβηση μετά τον εντοπισμό δύο μικροσκοπικών μπλε δράκων στην παραλία Vivers.

Ο δήμαρχος του Guardamar, Χοσέ Λουίς Σάεθ, προειδοποίησε ότι το πλάσμα, παρά το εντυπωσιακό μπλε χρώμα και το μέγεθός του που δεν ξεπερνά τα 4 εκατοστά, είναι εξαιρετικά δηλητηριώδες και επικίνδυνο για τον άνθρωπο. «Παρά το μικρό τους μέγεθος και το εντυπωσιακό τους χρώμα, είναι επικίνδυνα και δεν πρέπει να αγγίζονται ούτε με γάντια» τόνισε χαρακτηριστικά, καλώντας τους πολίτες να μείνουν μακριά από αυτά.

«Αν δείτε ένα από αυτά τα πλάσματα, ειδοποιήστε αμέσως τους ναυαγοσώστες ή τις Αρχές. Αν σας τσιμπήσει, πλύνετε την πληγείσα περιοχή με θαλασσινό νερό και μεταβείτε στο πλησιέστερο σημείο πρώτων βοηθειών ή κέντρο υγείας» συμβούλευσε ο δήμαρχος, δίνοντας έμφαση στην άμεση αντιμετώπιση τυχόν περιστατικών. Το δημαρχείο προχώρησε σε προληπτικές περιπολίες κατά μήκος της ακτής για τον εντοπισμό επιπλέον δειγμάτων που ενδεχομένως μεταφέρονται με τα ρεύματα, ενώ αστυνομία και ναυαγοσώστες παρακολουθούν στενά την κατάσταση.

Ο «μπλε δράκος της θάλασσας» γνωστός επιστημονικά ως Glaucus atlanticus, είναι ένας θαλάσσιος γυμνοσάλιαγκας (nudibranch) εξαιρετικής σπανιότητας.

Απαντάται κυρίως σε τροπικά νερά των ωκεανών, όπως στις νοτιοανατολικές ακτές της Νότιας Αφρικής, στις ανατολικές ακτές της Αυστραλίας, στη Μοζαμβίκη, αλλά και περιστασιακά σε ευρωπαϊκές ακτές μέσω θαλάσσιων ρευμάτων. Το μήκος του συνήθως δεν ξεπερνά τα 3–4 εκατοστά και ξεχωρίζει για τον μεταλλικό μπλε χρωματισμό του και τα φολιδωτά, ακτινωτά του άκρα που θυμίζουν τα φτερά ή τα πλοκάμια ενός μικροσκοπικού δράκου.

Ο εντυπωσιακός «μπλε δράκος της θάλασσας» (Glaucus atlanticus) φέρει έντονο μπλε χρώμα και μοναδική εμφάνιση. Παρά το μικροσκοπικό του μέγεθος, θεωρείται ένα από τα πιο επικίνδυνα θαλάσσια πλάσματα λόγω του ισχυρού δηλητηρίου του. Ανήκει στην οικογένεια των γλαυκιδών γυμνοσαλιάγκων και παρασύρεται στην επιφάνεια της θάλασσας με τη βοήθεια ενός ειδικού σάκου γεμάτου αέρα, που λειτουργεί σαν φυσικό «σωσίβιο» για την πλεύση του στον ωκεανό.

Το δηλητηριώδες «οπλοστάσιο» του μπλε δράκου είναι αυτό που τον καθιστά τόσο επικίνδυνο. 

Το μικρό αυτό μαλάκιο τρέφεται με άλλα δηλητηριώδη θαλάσσια όντα – ιδίως με την θανατηφόρα μέδουσα πορτογαλική καραβέλα (Physalia physalis) – από τα οποία απορροφά και αποθηκεύει τα κεντριά (τοξικά κύτταρα) τους σε συμπυκνωμένη μορφή στο σώμα του. Αποτέλεσμα είναι να διαθέτει ένα ακόμη πιο ισχυρό τσίμπημα, γι’ αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως «ο πιο όμορφος δολοφόνος του ωκεανού» από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Το δάγκωμά ή τσίμπημά του μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο, ζάλη, ναυτία και εμετό, ενώ δεν αποκλείεται να επιφέρει ακόμα και θανατηφόρα αντίδραση σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η επαφή με τον μπλε δράκο ενέχει κίνδυνο σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων – συμπεριλαμβανομένης δερματικής φλεγμονής (δερματίτιδας) – ιδιαίτερα σε παιδιά, σε άτομα με αναπνευστικά ή καρδιακά προβλήματα, καθώς και σε όποιον τσιμπηθεί πολλαπλές φορές.

Oδηγίες ασφάλειας

Οι τοπικές αρχές απευθύνουν αυστηρές συστάσεις:

• Να μην αγγίζετε το πλάσμα, ούτε καν με γάντια.
• Αν το δείτε, ενημερώστε άμεσα ναυαγοσώστες ή άλλες αρμόδιες αρχές.
• Σε περίπτωση τσιμπήματος, ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό και επισκεφθείτε άμεσα κέντρο υγείας.

Οι λουόμενοι που αγνόησαν τις οδηγίες ή την απαγόρευση αντιμετωπίζουν αυστηρά πρόστιμα.

Παρατηρήθηκαν περιπτώσεις όπου οι ναυαγοσώστες έκαναν υπενθυμίσεις με μεγάφωνα ενώ η αστυνομία περιπολούσε στις παραλίες για την τήρηση των μέτρων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ισπανικές Αρχές αναγκάζονται να κλείσουν παραλίες λόγω επικίνδυνων θαλάσσιων ειδών. Το 2018, μεγάλο τμήμα της ακτογραμμής στην Costa Blanca είχε επίσης αποκλειστεί όταν εμφανίστηκαν μαζικά «πορτογαλικές καραβέλες», ένα είδος μέδουσας με ισχυρό δηλητήριο. 

Τότε, μάλιστα, ένα 11χρονο παιδί χρειάστηκε νοσηλεία ύστερα από σοβαρό τσίμπημα από καραβέλα.

Πιο πρόσφατα, συναγερμός είχε σημάνει και στην παραλία Santa Barbara, κοντά στο Γιβραλτάρ, όταν εντοπίστηκαν εκεί έξι μπλε δράκοι. Οι αρχές ύψωσαν αμέσως κόκκινες σημαίες και απαγόρευσαν το κολύμπι, όμως ευτυχώς το φαινόμενο δεν είχε συνέχεια: η παραλία άνοιξε ξανά την επόμενη ημέρα, με κίτρινη προειδοποιητική σημαία για προληπτικούς λόγους. 

Τα περιστατικά αυτά υπενθυμίζουν πόσο απρόβλεπτη μπορεί να γίνει η θάλασσα και πόσο σημαντικό είναι οι πολίτες να συμμορφώνονται με τις οδηγίες των Αρχών για την ασφάλειά τους.