Προτάσεις χαμηλού η μηδενικού κόστους που έχουν στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας, την απλοποίηση και επιτάχυνση διαδικασιών, την αύξηση της διαφάνειας στη διοικητική δράση για την ύπαρξη αποτελεσματικότερης εξυπηρέτησης των πολιτών, αλλά και τη βελτίωση της σχέσης εμπιστοσύνης του πολίτη με το κράτος, απέστειλε σε 12 υπουργεία με ειδική έκθεσή της η Συνήγορος του Πολίτη, Καλλιόπη Σπανού.
Στην έκθεση περιέχονται συνολικά 80 προτάσεις, που προέκυψαν μετά τη διερεύνηση πολλών αναφορών πολιτών προς την Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία αναμένει την ανταπόκριση των υπουργείων, επιδιώκοντας τη συνεργασία τους για την επίλυση των προβλημάτων και την αναβάθμιση της λειτουργίας της διοίκησης.
Οι προτάσεις αφορούν εισηγήσεις προς τροποποίηση της νομοθεσίας, της οργάνωσης ή ακόμη και της απλής πρακτικής των υπηρεσιών, με τις οποίες είναι δυνατόν, χωρίς σημαντική ή και καθόλου δαπάνη, να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν διαδικασίες, να αυξηθεί η διαφάνεια στη διοικητική δράση και να υπάρξει αποτελεσματικότερη οργάνωση με τα ίδια μέσα και το υπάρχον δυναμικό.
Όπως επισημαίνεται από την Αρχή, από το σύνολο των προτάσεων οι περισσότερες (42) απαιτούν τροποποίηση νόμου ή απλή κανονιστική ρύθμιση, χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.
Αντίθετα, αίρεται η επιβάρυνση των πολιτών αν υιοθετηθούν προτάσεις που εκλογικεύουν την επαφή τους με οικονομικές υπηρεσίες, όπως π.χ. ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για την επιβολή δημοτικών τελών, φόρων, εισφορών και δικαιωμάτων, η επανόρθωση εσφαλμένης βεβαίωσης φόρου από τη φορολογική αρχή, η άρση του φορολογικού απορρήτου σε περιπτώσεις αγωγών διατροφής και η θέσπιση αυτοτελούς φορολογικής υποχρέωσης των συζύγων και χωριστή εκκαθάριση του φόρου τους.
Επίσης, ιδιαίτερη σημασία έχουν, κατά την Αρχή, οι προτάσεις για τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, όπως είναι η ενεργοποίηση των ρυθμίσεων για την ηλεκτρονική επικοινωνία των πολιτών με δημόσιες υπηρεσίες και η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου μόνιμων κατοίκων.
Σημαντικές για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών είναι, μεταξύ άλλων, οι προτάσεις νομοθετικής ενίσχυσης της εφαρμογής του θεσμού της αναδοχής ανηλίκων και της εισαγωγής του θεσμού του σχολικού κανονισμού στη δημόσια εκπαίδευση, με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων.
Η κωδικοποίηση διατάξεων μπορεί να είναι πολύ σημαντική για την άσκηση δικαιωμάτων, π.χ. η κωδικοποίηση της νομοθεσίας όσον αφορά τα τεχνικά επαγγέλματα, όπως και η ολοκλήρωση κανονιστικών πράξεων, για παράδειγμα η ολοκλήρωση της έκδοσης όρων δόμησης σε ζώνες Β’ προστασίας αρχαιολογικών χώρων.
Ακόμη, από την Ανεξάρτητη Αρχή επισημαίνεται ότι ήσσονες νομοθετικές τροποποιήσεις μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία για την εξυπηρέτηση των πολιτών, όπως η νομοθετική ρύθμιση για την εξυπηρέτηση πολιτών που αδυνατούν να προσέλθουν αυτοπροσώπως στην αστυνομία, προκειμένου να υποβάλουν αίτηση για την έκδοση δελτίου ταυτότητας.
Ομοίως χαμηλού κόστους, κατά τη Συνήγορο του Πολίτη, είναι και οι οργανωτικής φύσεως αλλαγές (συνολικά 13 προτάσεις), που εισφέρουν οργανωτικά κριτήρια ή αφορούν απλώς εσωτερικές διευθετήσεις των υπηρεσιών, αλλά με ουσιαστικό αποτέλεσμα για την εξυπηρέτηση των πολιτών.
Για παράδειγμα, η τυποποίηση απαντήσεων σε συχνές ερωτήσεις στην ιστοσελίδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους θα έδινε άμεσες λύσεις σε πολίτες που τους απασχολούν ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα.
Επίσης, ο συμψηφισμός από το ΙΚΑ αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών με υφιστάμενες παροχές θα ήταν σημαντική και αναγκαία διευκόλυνση των οφειλετών, ενώ η βελτίωση της διαδικασίας υπαγωγής στα προγράμματα επιχορήγησης των νέων επαγγελματιών από τον ΟΑΕΔ θα βοηθούσε την ουσιαστική τους στήριξη σε μια δύσκολη συγκυρία.
Σημειώνεται, δε, ότι η βελτίωση της λειτουργίας του Κτηματολογίου, αλλά και η επιτάχυνση της κύρωσης δασικών χαρτών και της διαδικασίας εξέτασης των σχετικών αντιρρήσεων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα οργανωτικών προτάσεων με απτά αποτελέσματα για την ασφάλεια δικαίου, σε σχέση τόσο με την προστασία του περιβάλλοντος όσο και με τα περιουσιακά δικαιώματα των πολιτών.
Είκοσι πέντε από τις προτάσεις της έκθεσης αφορούν απλώς διοικητική πρακτική, συχνά με τη μορφή εγκυκλίων οδηγιών της διοίκησης.
Υπάρχουν π.χ. περιθώρια βελτίωσης της διαδικασίας ληξιαρχικών εγγραφών με εγκύκλιες οδηγίες ως προς τη δήλωση γέννησης και από τους δύο γονείς και τη σαφή διάκριση ονοματοδοσίας και βάπτισης.
