«Ο σεβασμός και η κατανόηση μεταξύ των γενεών οδηγούν στην πρόοδο» ήταν το κεντρικό μήνυμα του πάνελ «Διαφορετικές Γενιές – Ίδιο Τραπέζι» με τίτλο «Διαγενεακή ένταξη και συνεργασία στο επαγγελματικό περιβάλλον», που συντόνισε ο Βίκτωρας Μοντζέλλι, διευθυντής σύνταξης του Newsbeast την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του συνεδρίου 7ο Diversity in Business Conference: «Inclusion is in our DNA». Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Σωματείο ΚΕΑΝ σε συνεργασία με την BOUSSIAS Events στο Ζάππειο Μέγαρο.
Στη συζήτηση συμμετείχαν η Δανάη Σταυροπούλου, Culture & Change Manager, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, ο Νώντας Λεοντίδης, Financial Controller, Avramar SA, Σοφία Στάμου, Director of Communications & Corporate Affairs, Ολυμπία Οδός Α.Ε. και ο Χαράλαμπος Αριστομενόπουλος, Chief Technology Officer – «Generation Y – International E-Business Hub».
Δανάη Σταυροπούλου: Η καινοτομία κυριαρχεί σε εργασιακά περιβάλλοντα με διαφορετικές γενιές
Μιλώντας σχετικά με τα μεγαλύτερα οφέλη της συνύπαρξης διαφορετικών γενεών στον ίδιο χώρο εργασίας, η Δανάη Σταυροπούλου ανέφερε: «Σίγουρα υπάρχουν σημαντικά οφέλη για την εκάστοτε εταιρεία, όταν “αγκαλιάζει” όλες τις γενιές και διαμορφώνει ένα περιβάλλον όπου μπορούν όλοι να συνυπάρχουν λειτουργικά. Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να νιώθει ο εαυτός του στο εργασιακό του περιβάλλον, να υπάρχει μια κουλτούρα που να υποστηρίζει τη συμπερίληψη, άρα να μη μένει κανείς απέξω -να μπορεί να εκφράσει την άποψή του, να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων».
«Ένα σημαντικό όφελος που προκύπτει, είναι η ποικιλία απόψεων. Αυτό ενισχύει την καινοτομία και τη δημιουργική σκέψη. Ομάδες που απαρτίζονται από άτομα διαφορετικών ηλικιών “πιάνουν” καλύτερα τον παλμό της αγοράς», συμπλήρωσε η ίδια.
«Επιπλέον, έχουμε καλύτερη μεταφορά γνώσης: οι πιο έμπειροι μπορούν να μεταδώσουν τη γνώση τους και να εξασφαλίσουν τη διαδοχή μέσα στην εταιρεία, ενώ οι νεότεροι φέρνουν το καινούριο -για παράδειγμα, το ψηφιακό κομμάτι. Είναι γεγονός ότι οι νέες γενιές -το συγκεκριμένο- το κατέχουν πιο εύκολα σε σχέση με τις παλαιότερες. Άρα, σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργείται μια πολύτιμη ανταλλαγή γνώσεων», είπε η Δανάη Σταυροπούλου.
Αναφορικά με τη διαφορά στις απολαβές μεταξύ νεότερων και μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων, η Δανάη Σταυροπούλου ανέφερε: «Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την περίπτωση και τον κλάδο. Για παράδειγμα, σε τομείς όπως η τεχνολογία, είναι πιθανό άτομα μικρότερης ηλικίας να έχουν υψηλότερες απολαβές, λόγω εξειδικευμένων γνώσεων ή δεξιοτήτων που είναι πολύτιμες αυτή τη στιγμή στην αγορά. Θα πρέπει να είμαστε διαφανείς, όμως, στο προσωπικό σε σχέση με τον λόγο της διαφοροποίησης στον μισθό. Όποια διαφοροποίηση κι αν υπάρχει στις απολαβές, θα πρέπει να εξηγείται ξεκάθαρα, γιατί υπάρχει».
Νώντας Λεοντίδης: Η κάθε γενιά προσφέρει κάτι ξεχωριστό
Από την πλευρά του, ο Νώντας Λεοντίδης, μίλησε για το τι μεταφέρουν διαχρονικά όλες οι γενιές στην εργασία τους και τι κοινό έχουν: «Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποιο κοινό μεταξύ των γενεών. Θα έλεγα ότι ο καθένας προσφέρει κάτι και ξεχωριστό. (…) Η πρώτη γενιά μετά τους Boomers, που είναι η Generation X, αυτή τη στιγμή κατέχει το management των περισσότερων εταιρειών -είναι της τάξης των 55 χρονών περίπου. Εκείνοι είχαν τη μεγάλη εμπειρία κάνοντας ένα πράγμα το οποίο ήταν δύσκολο: δεν υπήρχε η τεχνολογική εξέλιξη εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, οπότε όλα γίνονταν μέσα στην εταιρεία ημι-manual ή manual. Κάνοντας κάτι με ζήλο και δουλεύοντας manually ώστε να φτάσεις σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα και να πετύχεις έναν στόχο, γνωρίζεις ακριβώς τι σημαίνουν τα νούμερα, τι σημαίνει η διαδικασία, τι σημαίνει ο στόχος».
«Η επόμενη γενιά -η Generation Y- ήταν η γενιά του ίντερνετ και αυτοί οι οποίοι το έφεραν στον επαγγελματικό χώρο. Άρχισαν να αμφισβητούν τις δομές, να αμφισβητούν τις ιεραρχίες, να αμφισβητούν την επικοινωνία των κάτω με τους πάνω -και είχε αποτέλεσμα. Έψαχναν να βρουν λύση σε συγκεκριμένα θέματα μέσω της τεχνολογίας, κάτι το οποίο ήταν θετικό και έδωσε ένα boost σε ό,τι αφορά το θέμα της παραγωγικότητας», εξήγησε ο ίδιος.
Μιλώντας για την Generation Z, ο Νώντας Λεοντίδης υπογράμμισε: «Αυτή η γενιά είναι κάτι το διαφορετικό. Διότι, δυστυχώς, η Generation Z έζησε -και συνεχίζει και ζει- σε δύσκολες συνθήκες: οικονομικές, περιβαλλοντικές, πολιτικές, κοινωνικές. Και αυτό άλλαξε την τοποθέτησή τους όσον αφορά το τι θέλουν αυτοί οι άνθρωποι μέσα σε μια εταιρεία. Είναι πολύ πιο ευαίσθητοι στα κοινωνικά θέματα και απαιτούν ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον».
Τέλος, όπως είπε, τα άτομα νεότερης γενιάς είχαν αρκετές ελλείψεις σε βασικές έννοιες και διαδικασίες, λόγω της μεγάλης αύξησης της τεχνολογίας -τη στιγμή που άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αυτά τα είχαν λυμένα. «Αυτό λύνεται μόνο με καθοδήγηση. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Πρέπει να κάτσεις να δεις αυτό το άτομο, τι ακριβώς γνωρίζει. Από την άλλη, μπορεί κάποιος να είναι πολύ καλός σε αυτό που κάνει, αλλά -όπως είναι λογικό- να χρειάζεται καθοδήγηση. Και αν δεν υπάρχει η κατάλληλη μέριμνα από την πλευρά των εταιρειών, τότε χάνεται κάτι σημαντικό. Οι εταιρείες πρέπει να εξηγήσουν ξεκάθαρα στον νέο άνθρωπο τι κάνει πραγματικά η εταιρεία. Να του δώσουν το πλαίσιο».
Σοφία Στάμου: Οι νέοι είναι πιο ισορροπημένοι και πιο συνεργατικοί από ότι ήμασταν εμείς
Η Σοφία Στάμου, ερωτηθείσα για το αν τα ηλικιακά στερεότυπα συνδέονται με το φύλο, ανέφερε: «Είναι ένας ανδροκρατούμενος χώρος, ο χώρος των κατασκευών. Ωστόσο, βλέπουμε όλο και περισσότερες νέες γυναίκες μηχανικούς να μπαίνουν στη δουλειά και να επιλέγουν συνειδητά, όχι τα γραφεία, αλλά το πεδίο. Φυσικά και αντιμετωπίζουμε διακρίσεις, δεν είναι εύκολο. Όμως αλλάζει και κάτι ακόμα: αυτό το στερεότυπο που λένε ότι “οι γυναίκες δεν στηρίζουν γυναίκες”, εγώ δεν το βλέπω… το αντίθετο συμβαίνει. Η μία δίνει τη σκυτάλη στην άλλη. Ξέρει από πρώτο χέρι τι έχει περάσει, και με κάποιον τρόπο βοηθάει την άλλη να σταθεί στα πόδια της, να υπάρξει μέσα σε αυτόν τον ανδροκρατούμενο χώρο».
Στη συνέχεια, η Σοφία Στάμου τόνισε ότι «πάντα υπάρχει χρόνος για να γίνει εκπαίδευση. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι όταν έχουμε κρίση, πρέπει να φιλοσοφήσουμε. Δηλαδή: γιατί εργαζόμαστε; γιατί παράγουμε; Αν σκεφτούμε τα βασικά, θα δούμε ότι ο χρόνος είναι όλος δικός μας και πρέπει να τον αξιοποιήσουμε. Δεν χάνεται τίποτα από αυτή την περιβόητη “παραγωγικότητα”», τόνισε η Σοφία Στάμου.
Η ίδια έφερε ένα παράδειγμα της εταιρείας στην οποία εργάζεται: «Από το 2021, που υπογράψαμε τη Χάρτα Διαφορετικότητας, κάναμε μια δέσμευση -προς το προσωπικό και προς την κοινωνία- ότι θα εργαζόμαστε για να συνυπάρχουμε όλοι στον χώρο εργασίας. Κάναμε μια σειρά από σεμινάρια και εκπαιδεύσεις. (…) Όμως, το πιο σημαντικό ήταν αυτό που είπε ο τεχνικός μας διευθυντής το 2022: “Αυτό είναι ένα από τα -μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού- μεγάλα έργα υποδομής που θα υλοποιηθούν στη χώρα τα επόμενα χρόνια και εμείς έχουμε υποχρέωση να πάρουμε κάποιους νέους μηχανικούς και να τους μάθουμε τη δουλειά”. Και αυτό έγινε. Αυτή τη στιγμή, αυτοί οι μηχανικοί είναι πλήρως ενταγμένοι στην ομάδα της Ολυμπίας Οδού και συμμετέχουν αρμονικά, δίνοντας λύσεις μαζί με τους έμπειρους, παλιούς μηχανικούς του έργου».
«Θέλουμε να αυξήσουμε την ενσυναίσθηση -να μπούμε ο ένας στα παπούτσια του άλλου. Κάποιοι έχουν τον φόβο ότι μεγαλώνοντας μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους από έναν νεότερο. Από την άλλη, ο νεότερος έχει τον φόβο ότι μπορεί να κριθεί ως ανεπαρκής και να μην του δοθεί η ευκαιρία. Αν μοιραστούμε αυτούς τους φόβους, αν καταλάβουμε ο ένας τον άλλον, τότε μπορούμε να συνυπάρξουμε με περισσότερη ηρεμία».
«Θέλω να δώσω συγχαρητήρια σε αυτά τα νέα παιδιά, της γενιάς των Millennials και της Generation Z. Είναι πιο ισορροπημένοι, πιο συνεργατικοί. Τους βλέπω πώς μιλάνε μεταξύ τους, πώς διασκεδάζουν, πώς επικοινωνούν. Μοιράζονται τα επιτεύγματά τους και το απολαμβάνουν. Η αίσθηση που έχω είναι ότι εμείς ήμασταν πιο ανταγωνιστικοί -ήταν κι άλλες οι εποχές. Αυτοί οι νέοι, όμως, είναι ωραίοι».
Χαράλαμπος Αριστομενόπουλος: Η αμφισβήτηση είναι από τα λίγα πράγματα που σε αναγκάζουν να πας μπροστά
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Χαράλαμπος Αριστομενόπουλος, ο οποίος μίλησε σχετικά με το αν έχει δεχτεί στερεοτυπικές συμπεριφορές λόγω του νεαρού της ηλικίας του και της θέσης που κατέχει στον εργασιακό του χώρο: «Σίγουρα, ορισμένες φορές, κάποια από τα στερεότυπα που υπάρχουν έχουν επιβεβαιωθεί».
«Δύο βασικά σημεία μου έρχονται στο μυαλό: Το πρώτο είναι ότι κάποιες φορές υπάρχει μια σιωπηλή αμφιβολία για αυτά που λες. Βλέπεις, δηλαδή, στο πρόσωπο του συνομιλητή σου ζωγραφισμένη μια αμφιβολία. Εκεί απλώς δεν χρειάζεται να δώσεις σημασία. Εγώ, ως άνθρωπος -και είναι κάτι που λέμε συνεχώς και στην εταιρεία μας- μετράω τα αποτελέσματα. Πολλές φορές έχει τύχει να μπω σε συναντήσεις στο πλαίσιο της εταιρείας και αυτό που είδα στην αρχή της συζήτησης στο πρόσωπο του συνομιλητή μου (σ.σ. η προαναφερθείσα αμφιβολία), όταν τελείωσε η συζήτηση, είχε αλλάξει. Αυτό, φυσικά, έχει να κάνει και με τον άνθρωπο που βρίσκεται απέναντι. Για εμένα, τα αποτελέσματα έχουν τη μέγιστη σημασία. Δεν έχει σημασία το background ή η ηλικία σου, σημασία έχουν τα αποτελέσματα. Αν μπορείς να φέρεις εις πέρας τα projects έχεις αναλάβει, τότε όλα τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία».
«Το δεύτερο που θέλω να πω, είναι ότι έχουμε συνδέσει το νεαρό της ηλικίας απαραίτητα με την έλλειψη εμπειρίας ή στρατηγικής σκέψης. Ενώ αυτό κάποιες φορές μπορεί να είναι ισχύει -και εδώ είναι το στερεότυπο για εμένα- δεν σημαίνει ότι είναι πάντα αλήθεια. Για παράδειγμα, εγώ κλήθηκα να διαχειριστώ μια κατάσταση κρίσης στο εργασιακό μου περιβάλλον στα 27 μου, που κάποιος άλλος μπορεί να κληθεί να τη διαχειριστεί για πρώτη φορά στα 40 του. Στο τέλος, είμαστε σε έναν κοινό άξονα: έχουμε την ίδια εμπειρία. Προφανώς, όταν ένας άνθρωπος είναι περισσότερα χρόνια στον πλανήτη, συνήθως έχει κάποιες περισσότερες εμπειρίες και ξέρει περισσότερα -αλλά δεν είναι πάντα έτσι».
Όπως είπε ο Χαράλαμπος Αριστομενόπουλος «η αμφισβήτηση είναι από τα λίγα πράγματα που σε αναγκάζουν να πας μπροστά. Οι νέοι άνθρωποι, όταν εισέρχονται σε ένα νέο περιβάλλον, σε έναν εργασιακό χώρο, διαπιστώνουν ότι τα πράγματα γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Από τη μία, υπάρχει η προσδοκία ότι “έτσι λειτουργούν τα πράγματα”. Από την άλλη, αν κάποιος δεν αμφισβητήσει το κατεστημένο, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο. Εκεί, λοιπόν, η ευθύνη μεταφέρεται στα άτομα που έχουν την αρμοδιότητα να διαχειριστούν αυτή την αμφισβήτηση».
Τέλος, σημείωσε: «Ο νέος χρειάζεται χώρο και πλαίσιο, ώστε να μπορέσει να αλλάξει κάτι. Χρειάζεται ένας μέντορας να τους καθοδηγήσει και μια εταιρεία που να πιστέψει σε αυτούς, να τους δώσει τον χώρο να κάνουν και λάθη. Αν μιλάμε περισσότερο μεταξύ μας, θα λυθούν τα περισσότερα -αν όχι όλα- τα προβλήματα. Να θυμηθούμε όλοι πώς ήταν όταν ξεκινούσαμε. Στο τέλος της ημέρας, ο καθένας έχει τις δικές του δυσκολίες. Η κάθε γενιά έχει διαφορετικές προκλήσεις».
