Η βρετανική κυβέρνηση δρομολογεί τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του ποινικού της συστήματος εδώ και δεκαετίες. Με αιχμή του δόρατος την υποχρεωτική χορήγηση φαρμάκων σε σεξουαλικούς παραβάτες και την πρόωρη αποφυλάκιση χιλιάδων κρατουμένων, το Λονδίνο επιχειρεί να αναχαιτίσει την εκρηκτική κατάσταση υπερπληθυσμού στις φυλακές, αλλά και να περιορίσει την υποτροπή σε σοβαρά εγκλήματα.
Από τη δοκιμή στην επιβολή: Ο χημικός ευνουχισμός γίνεται εθνική στρατηγική
Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της μεταρρύθμισης είναι η προώθηση του χημικού ευνουχισμού, ενός μέτρου που σήμερα εφαρμόζεται πιλοτικά σε φυλακές της νοτιοδυτικής Αγγλίας. Το πρόγραμμα αφορά τη χορήγηση φαρμάκων όπως SSRIs και αντιανδρογόνα, τα οποία μειώνουν τη σεξουαλική επιθυμία και τις παρεμβατικές σκέψεις, με στόχο την πρόληψη νέων εγκλημάτων. Σύμφωνα με μελέτες, μπορεί να περιορίσει την υποτροπή έως και 60%.
Η Υπουργός Δικαιοσύνης, Σαμπάνα Μαχμούντ, δήλωσε στη Βουλή ότι «εξετάζει σοβαρά» την υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου για συγκεκριμένες κατηγορίες εγκληματιών, όπως παιδόφιλους, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη συνδυασμού του με ψυχολογική υποστήριξη. Όπως είπε, δεν είναι κατάλληλο για όλους τους δράστες, ιδιαίτερα για εκείνους που παρακινούνται από την ανάγκη για κυριαρχία.
Πρόωρη αποφυλάκιση με νέο «μοντέλο προόδου» και τέλος στις μικρές ποινές
Το νέο σχέδιο προβλέπει ότι χιλιάδες κρατούμενοι θα αποφυλακίζονται πρόωρα, έχοντας εκτίσει μόλις το 1/3 της ποινής τους, εφόσον επιδεικνύουν καλή διαγωγή. Το επόμενο τρίτο θα το εκτίουν υπό παρακολούθηση -πιθανώς χρήση ηλεκτρονικού βραχιολιού– και το υπόλοιπο χωρίς επιτήρηση. Το μέτρο θα ισχύει ακόμη και για σεξουαλικούς παραβάτες και δράστες ενδοοικογενειακής βίας με ποινές κάτω των 4 ετών.
Παράλληλα, προωθείται η κατάργηση των ποινών φυλάκισης κάτω του ενός έτους. Αυτές θα αντικατασταθούν με ποινές κοινωνικής εργασίας και επιτήρηση με βραχιολάκι, καθώς κρίνονται αναποτελεσματικές στην αποτροπή της υποτροπής.
Έντονες αντιδράσεις από φορείς και θύματα
Οι προτάσεις της κυβέρνησης έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις. Η Επίτροπος για την Ενδοοικογενειακή Βία, Νικόλ Τζέικομπς, προειδοποίησε ότι «στέλνεται λάθος μήνυμα στους δράστες» και ότι «οι ποινές χάνουν τη δύναμη αποτροπής τους». Αντίστοιχα, η Επίτροπος Θυμάτων εξέφρασε έντονη ανησυχία για το εάν η ήδη υπερφορτωμένη Υπηρεσία Επιτήρησης μπορεί να διαχειριστεί τον αυξημένο αριθμό κρατουμένων εκτός φυλακής.
Προσδοκίες και στόχοι: Λιγότεροι κρατούμενοι, περισσότερη επιτήρηση
Η ανεξάρτητη επιτροπή υπό τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Ντέιβιντ Γκοκ υποστηρίζει ότι το νέο πλαίσιο μπορεί να μειώσει τον πληθυσμό των φυλακών κατά περίπου 9.800 άτομα έως το 2028, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια. Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί εντός του 2026, φέρνοντας μια ριζική στροφή στον τρόπο που η Βρετανία αντιμετωπίζει τους εγκληματίες – και επανεισάγει στην κοινωνία όσους μπορούν να αλλάξουν.
