Στην Κοπεγχάγη, την Πέμπτη, έχουν δώσει ραντεβού ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ με τον Έλληνα πρωθυπουργό προκειμένου να συζητηθεί η προοπτική της ένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE.
Θέμα της συνόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πραγματοποιείται στη Δανία, η οποία ασκεί καθήκοντα προεδρίας αυτό το εξάμηνο, είναι, μεταξύ άλλων, και το αίτημα της Τουρκίας να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE, που θα χορηγήσει δάνεια για αμυντικές δαπάνες, ύψους 150 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος των 800 δισ. ευρώ, με την ονομασία ReArm Europe, για την αμυντική ενίσχυση των χωρών – μελών της Ένωσης.
Ο Μαρκ Ρούτε αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στον Κυριάκο Μητσοτάκη καθώς θεωρεί ότι η Ευρώπη θα πρέπει να επιδείξει προθυμία μεγαλύτερης εμπλοκής και σχετικού διαλόγου με την Τουρκία, εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιθυμούν μεγαλύτερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ άφησε να εννοηθεί ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE θα άρει τις αντιρρήσεις που προβάλλει εδώ και χρόνια η Άγκυρα για την ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών μεταξύ της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα έχει εκφράσει αντιρρήσεις σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, τονίζοντας ότι δεν μπορεί μια χώρα που απειλεί με πόλεμο το casus belli από το 1995 με απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ένα κράτος – μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να διεκδικήσει ευρωπαϊκά κονδύλια και μάλιστα για τον κρίσιμο και ευαίσθητο τομέα της άμυνας, ξεκαθαρίζοντας ότι όσο η Άγκυρα δεν αλλάζει ρότα, τόσο η Αθήνα δεν θα επιτρέπει τη συμμετοχή της.
Από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε το στίγμα των προθέσεών του λέγοντας ότι «η Τουρκία πρέπει να άρει την απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδας, που εξακολουθεί να πλανάται ως “γκρίζο σύννεφο” πάνω από τις σχέσεις μας. Έχουν περάσει 30 χρόνια, το casus belli πρέπει να αποσυρθεί. Δεν έχει θέση στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων που διατηρούν φιλικές σχέσεις. Ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι αυτός της διπλωματίας, όχι της “γλώσσας των όπλων”».
Έχει ενδιαφέρον πάντως ότι ο Ερντογάν, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα λάβει μέρος στη σύνοδο της Κοπεγχάγης, παρά το γεγονός ότι έχει προσκληθεί και στέλνει τον υπουργό εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Οι διαβουλεύσεις δεν θα είναι εύκολες, αλλά η χώρα μας έχει σύμμαχο το Παρίσι, καθώς γαλλικές διπλωματικές πηγές στην Αθήνα σημείωναν πρόσφατα ότι «η Τουρκία δεν μπορεί να μπει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα», προσθέτοντας, μάλιστα, ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει ειδική πλειοψηφία σε αυτό το θέμα και ότι αν επιχειρηθεί η ένταξη της Τουρκίας διά πλαγίας οδού «η ομοφωνία σημαίνει βέτο».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την παραγωγή συστημάτων που έχουν τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ και για να διασφαλισθεί η διαλειτουργικότητα των συστημάτων, πρέπει να έχει πρόσβαση σε αυτά τα πρότυπα είτε αδιαβάθμητα είτε διαβαθμισμένα.
Πάντως, η σύνοδος της Κοπεγχάγης θεωρείται προπαρασκευαστικού χαρακτήρα και η επίσημη συζήτηση των ηγετών των «27» θα λάβει χώρα στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 25 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, όπου και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις.
