Η Ελλάδα παραμένει στην κορυφή της λίστας του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη βαρύτητα της έμμεσης φορολογίας στα κρατικά έσοδα. Το 2023, το ποσοστό των εσόδων που προέρχονται από φόρους κατανάλωσης έφτασε στο 40,7%, έναντι μέσου όρου 31,2% στις χώρες του Οργανισμού. Η διαφορά αυτή δείχνει ότι η ελληνική οικονομία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε φόρους που επιβαρύνουν άμεσα τους καταναλωτές, όπως ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, καπνό και αλκοόλ.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ για το 2024 καταγράφει ότι τα συνολικά φορολογικά έσοδα στη χώρα μας ανήλθαν στο 39,8% του ΑΕΠ, αυξημένα από 38,9% το 2023, ξεπερνώντας σημαντικά τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που διαμορφώνεται στο 34,1%. Το ποσοστό κατατάσσει την Ελλάδα στην 10η θέση μεταξύ των κρατών-μελών του Οργανισμού, ξεπερνώντας χώρες όπως η Γερμανία (38,0%), η Ισπανία (36,7%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (34,4%).
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την εικόνα παίζουν οι ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες φτάνουν το 28,8% των συνολικών εσόδων, έναντι μέσου όρου 25,5% στον ΟΟΣΑ, δείχνοντας τη μεγάλη βαρύτητα της κοινωνικής ασφάλισης στο ελληνικό δημοσιονομικό σύστημα.
Στα ύψη η έμμεση φορολογία
Η εξάρτηση της χώρας από έμμεσους φόρους είναι εμφανής. Το 40,7% των συνολικών εσόδων προέρχεται από φόρους κατανάλωσης, με τον ΦΠΑ να φτάνει το 22,5% και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης το 18,2%. Στον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 31,3%, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας στην 5η θέση με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από αυτή την πηγή εσόδων.
Φόρος εισοδήματος
Αντίθετα, η Ελλάδα εμφανίζει χαμηλότερη εξάρτηση από τον φόρο εισοδήματος, ο οποίος συνεισφέρει μόλις το 15,5% των συνολικών εσόδων, όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 23,7%. Στη Δανία το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 57,2% και στη Σουηδία το 26,9%.
Στη χώρα μας, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος προέρχονται κυρίως από μισθωτούς και συνταξιούχους, ενώ η συνεισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων παραμένει συγκριτικά χαμηλή.
Παράλληλα, η Ελλάδα καταγράφει από τις μεγαλύτερες αυξήσεις φορολογικών εσόδων διαχρονικά στον ΟΟΣΑ. Ειδικότερα από το 2010 έως το 2024, το ποσοστό φόρων προς ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 7,4 ποσοστιαίες μονάδες, η τρίτη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των κρατών-μελών μετά τη Σλοβακία (7,7 ποσοστιαίες μονάδες) και την Ιαπωνία (7,5 ποσοστιαίες μονάδες).
Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στη βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων όσο και στην επέκταση των έμμεσων φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών.
