Εβδομήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον πρόωρο και τραγικό θάνατο του Τζέιμς Ντιν που σχεδόν συνέπεσε με την κυκλοφορία της ταινίας, «Επαναστάτης χωρίς αιτία», η οποία έμελλε να γράψει κινηματογραφική ιστορία.

Και για τον λόγο αυτό, η Summer Classics επανέφερε στις θερινές οθόνες από τις 17 Ιουλίου, σε ψηφιακή αποκατάσταση 4K την ταινία που όπως έγραφε ο διεθνής Τύπος και οι κριτικοί «απλά δεν πρέπει να την χάσετε». Ο «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία» έκανε πρεμιέρα το 1956 και υπήρξε η πρώτη ταινία του κλασικού Χόλιγουντ που εστίασε τόσο ευθέως στις σχέσεις μεταξύ εφήβων και γονέων της μεσαίας τάξης (στο πλευρό του καθηλωτικού Τζέιμς Ντιν, οι εξαιρετικοί Νάταλι Γουντ και Σαλ Μινέο) με πρωτόγνωρο συναισθηματικό ρεαλισμό.

Το φιλμ έφερε στο προσκήνιο ζητήματα όπως η οικογενειακή αποξένωση, η ανάγκη για αυθεντική επικοινωνία και η αγωνία του αυτοκαθορισμού, ενώ ο Τζέιμς Ντιν άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αποδίδονταν οι ανδρικοί κινηματογραφικοί χαρακτήρες, με μια νέα, πιο ευάλωτη και συναισθηματικά περίπλοκη παρουσία.

Η υπόθεση

Ο Τζιμ, ένας έφηβος με προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, μετακομίζει σε νέα πόλη και μπλέκεται σε μια ριψοκίνδυνη παρέα συνομηλίκων. Η ανάγκη του για αποδοχή και συναισθηματική επαφή τον οδηγεί στο επίκεντρο απρόβλεπτων αντιπαραθέσεων, σε μια πορεία σύγκρουσης, τρυφερότητας, απώλειας και ενηλικίωσης.

Ήξερες ότι…

Ο Τζέιμς Ντιν πρόλαβε να γυρίσει μόνο τρεις ταινίες, όμως κατάφερε να γίνει κινηματογραφικό «είδωλο» και ο μύθος του να διατηρείται ζωντανός μέχρι και σήμερα.

Ο «Επαναστάτης χωρίς αιτία» βγήκε στους κινηματογράφους στις 26 Οκτωβρίου του 1956, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του Ντιν.

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν σε ασπρόμαυρο φιλμ, αλλά πολύ νωρίς, από την τρίτη κιόλας ημέρα, οι παραγωγοί «μυρίζοντας» την επιτυχία, αποφάσισαν να επενδύσουν περισσότερα χρήματα και την ξανατράβηξαν σε έγχρωμο (Warnercolor) και με στερεοφωνικό ήχο. Και δικαιώθηκαν.

Ο Τζέιμς Ντιν -κατά γενική ομολογία- στον ρόλο του Τζιμ Σταρκ παραδίδει μία από τις πιο συγκλονιστικές ερμηνείες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Θεωρείται από πολλούς «καταραμένη» ταινία, καθώς και οι τρεις πρωταγωνιστές της πέθαναν πρόωρα και υπό ανεξήγητες συνθήκες. Η αρχή της «κατάρας» έγινε με τον Τζέιμς Ντιν που σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 30 Σεπτεμβρίου του 1955. Το 1976, ο Σαλ Μίνεο δολοφονήθηκε σε ηλικία 37 ετών σε ένα στενό πίσω από την πολυκατοικία στην οποία διέμενε στο Χόλιγουντ, ενώ ο τραγικός επίλογος γράφτηκε με τον μυστηριώδη θάνατο της Νάταλι Γουντ, στις 29 Νοεμβρίου του 1981. Η σταρ βρισκόταν σε κρουαζιέρα με τον σύζυγό της, Ρόμπερτ Βάγκνερ, όταν βρέθηκε πνιγμένη κοντά στο νησί της Σάντα Καταλίνα της Καλιφόρνια και το μυστήριο του θανάτου της παραμένει ανεξήγητο, καθώς ήταν γνωστό ότι η ηθοποιός δεν ήξερε κολύμπι, με τον Βάγκνερ μέχρι και σήμερα να θεωρείται ύποπτος, αν και ποτέ δεν βρέθηκαν επαρκή στοιχεία που να τον ενοχοποιούν.

Η εμβληματική ταινία του Νίκολας Ρέι απέσπασε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ: Β’ ανδρικού ρόλου για τον Σαλ Μινέο, Β’ γυναικείου ρόλου για την Νάταλι Γουντ και για πρωτότυπο σενάριο/ιστορία

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940, είχαν γίνει απόπειρες να ξεκινήσει η παραγωγή. Αρχική επιλογή ήταν ο Μάρλον Μπράντο, ο οποίος μάλιστα είχε περάσει από δοκιμαστικό, αλλά τελικά δεν τον πήρα, επιλέογντας τον ανερχόμενο νεαρό σταρ, Τζέιμς Ντιν θεωρώντας πως η φύση του ήταν πιο… επαναστατική και κοντά στον κεντρικό ήρωα.

Ο Νίκολας Ρέι δεν ήθελε τη Νάταλι Γουντ για το ρόλο της Τζούντι, καθώς θεωρούσε ότι δεν της ταίριαζε στην εικόνα ο ρόλος ενός «κακού» κοριτσιού. Άλλαξε, όμως γνώμη, όταν ένα βράδυ η Νάταλι Γουντ επιστρέφοντας από ένα ξέφρενο πάρτι με φίλους είχε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο σκηνοθέτης πήγε στο νοσοκομείο για να τη δει και καθώς η ηθοποιός βρισκόταν σε ντελίριο, η γιατρός την αποκάλεσε «παλιοκόριτσο». Τότε η Γουντ γύρισε προς τον Ρέι και του είπε: «Άκουσες πώς με αποκάλεσε Νικ; Τώρα μπορώ να έχω τον ρόλο;».

Η ταινία, έχοντας προϋπολογισμό 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων έκανε εισπράξεις 4,5 εκατομμυρίων και θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία για την εποχή.

Η ταινία το 1990 εντάχθηκε στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των ΗΠΑ ως πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική, ενώ το 1998 κατετάγη στην 59η θέση των 100 καλύτερων ταινιών όλων των εποχών σύμφωνα με το American Film Institute. Με βαθμολογία 93% στο Rotten Tomatoes, το Επαναστάτης Χωρίς Αιτία παραμένει ένα αναντικατάστατο κομμάτι της κινηματογραφικής ιστορίας.

Σκηνοθεσία: Νίκολας Ρέι
Σενάριο: Στιούαρτ Στερν, Ίρβινγκ Σούλμαν
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Ντιν, Νάταλι Γουντ, Σαλ Μινέο
Μουσική: Λέοναρντ Ρόζενμαν
Φωτογραφία: Έρνεστ Χάλερ
Έτος παραγωγής: 1955
Διάρκεια: 111 λεπτά
Διανομή: Summer Classics

Η ταινία κυκλοφορεί στα θερινά σινεμά