Ο διάσημος αστροναύτης της NASA, Τζιμ Λάβελ, που διοίκησε την περιπετειώδη αποστολή Apollo 13, η οποία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια προσελήνωσης το 1970, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 97 ετών.
Ο Λάβελ πέθανε στις 7 Αυγούστου στο Λέικ Φόρεστ του Ιλινόι, σύμφωνα με ανακοίνωση της NASA.
Η αιτία θανάτου δεν είχε γίνει άμεσα γνωστή.
Η οικογένεια του ζήτησε ιδιωτικότητα, δηλώνοντας: «Με λύπη ανακοινώνουμε την απώλεια του αγαπημένου μας πατέρα, κυβερνήτη του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, James A. ‘Jim’ Lovell, πιλότου και αξιωματικού του Ναυτικού, αστροναύτη, ηγέτη και εξερευνητή του διαστήματος».
«Είμαστε περήφανοι για την αξιοθαύμαστη ζωή του και τα επιτεύγματα της καριέρας του, με αποκορύφωμα την θρυλική ηγεσία του στην πρωτοπορία των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων» ανέφερε η οικογένεια στην ανακοίνωση.
«Όμως για όλους εμάς, ήταν ο μπαμπάς, ο παππούς και ο ηγέτης της οικογένειάς μας. Το πιο σημαντικό, ήταν ο ήρωάς μας. Θα μας λείψει η αμετακίνητη αισιοδοξία του, το χιούμορ του και ο τρόπος που μας έκανε να πιστεύουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε το αδύνατο. Ήταν πραγματικά μοναδικός».
Οι αποστολές και το Apollo 13
Ο Λάβελ ήταν ήδη γνωστός μεταξύ των αστροναυτών της NASA – καθώς είχε πετάξει στο διάστημα με τις αποστολές Gemini 7, Gemini 12 και Apollo 8 – πριν επιλεγεί να διοικήσει το Apollo 13, το οποίο θα αποτελούσε την τρίτη επιτυχημένη επανδρωμένη προσελήνωση της NASA.
Κατά τη διάρκεια όμως της αποστολής – στην οποία συμμετείχαν επίσης οι αστροναύτες Τζον Σουάιγκερτ Τζούνιορ και Φρεντ Χάις Τζούνιορ – μια δεξαμενή οξυγόνου του πληρώματος εξερράγη όταν βρίσκονταν περίπου 322.000 χιλιόμετρα από τη Γη.
Ο Λάβελ μετέφερε την είδηση στο κέντρο ελέγχου λέγοντας μία φράση που έμεινε στην Ιστορία: «Houston, we’ve had a problem» («Χιούστον, είχαμε ένα πρόβλημα»).
Με την έκρηξη να καταστρέφει ουσιαστικά την πηγή ενέργειας και τα αποθέματα υποστήριξης ζωής, το πλήρωμα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πορεία του προς τη σελήνη και να πραγματοποιήσει σειρά διορθωτικών καύσεων για να περάσει από την αθέατη πλευρά της και να τεθεί σε τροχιά επιστροφής στη Γη.
Η τριμελής ομάδα πραγματοποίησε μια επιστροφή υψηλού ρίσκου με προσθαλάσσωση στον Νότιο Ειρηνικό τρεις ημέρες μετά την έκρηξη, ολοκληρώνοντας αυτό που έμεινε γνωστό ως η «επιτυχημένη αποτυχία» των αποστολών Apollo.
Το περιστατικό δραματοποιήθηκε στην ταινία του 1995 «Apollo 13» του Ρον Χάουαρντ, με τον Τομ Χανκς στον ρόλο του Λάβελ και με τον ίδιο τον Λάβελ να κάνει μια σύντομη εμφάνιση ως καπετάνιος του USS Iwo Jima, του πλοίου του Πολεμικού Ναυτικού που ανέσυρε το πλήρωμα μετά την προσθαλάσσωση.
«Υπάρχουν άνθρωποι που τολμούν, που ονειρεύονται και που οδηγούν άλλους σε μέρη που μόνοι τους δεν θα πήγαιναν», δήλωσε ο Χανκς σε ανάρτηση στο Instagram την Παρασκευή. «Ο Τζιμ Λάβελ, που για πολύ καιρό είχε ταξιδέψει πιο μακριά και για περισσότερο χρόνο στο διάστημα από οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο του πλανήτη μας, ήταν ένας τέτοιος άνθρωπος».
Δεν έφτασε ποτέ στην επιφάνεια της σελήνης
«Δύο φορές παράνυμφος, ποτέ νύφη», είχε πει γελώντας το 2008, αναφερόμενος στο γεγονός ότι για χρόνια ένιωθε απογοήτευση που η τελευταία του αποστολή θεωρήθηκε «αποτυχία». Μόνο αργότερα συνειδητοποίησε πόσο μεγάλη επιτυχία ήταν τελικά το Apollo 13, καθώς το πλήρωμα επέστρεψε σώο στη Γη.
«Είναι απίστευτο σε ορισμένες πτυχές», είχε δηλώσει τότε στο CNN.
Ο υπηρεσιακός διαχειριστής της NASA, Σον Ντάφι, σε δήλωσή του την Παρασκευή, εξήρε την «ψύχραιμη δύναμη υπό πίεση (που) βοήθησε να επιστρέψει το πλήρωμα με ασφάλεια στη Γη και έδειξε την ταχεία σκέψη και καινοτομία που καθοδήγησαν μελλοντικές αποστολές».
«Κατάλαβα πραγματικά ότι δεν μπορείς να έχεις ξαφνικά ένα πρόβλημα και μετά απλώς να κλείσεις τα μάτια και να ελπίζεις σε ένα θαύμα, γιατί το θαύμα είναι κάτι που πρέπει να κάνεις ο ίδιος ή να έχεις ανθρώπους να σε βοηθήσουν», είχε πει ο Λάβελ το 2020 στο podcast της NASA «Houston, We Have a Podcast».
Ο Λάβελ ήταν μέλος της δεύτερης σειράς αστροναυτών της NASA, που επιλέχθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1962 και έλαβαν το προσωνύμιο “New Nine”. Υπήρξε ο πρώτος αστροναύτης που πραγματοποίησε τέσσερις διαστημικές πτήσεις, συγκεντρώνοντας συνολικά πάνω από 715 ώρες στο διάστημα. Με τη συμμετοχή του στο Apollo 13, μετά την προηγούμενη αποστολή του στο Apollo 8 — η οποία είχε σκοπό να περιπλεύσει σκόπιμα τη σελήνη χωρίς να προσεδαφιστεί — έγινε ο πρώτος άνθρωπος που αντίκρισε από κοντά τη σελήνη για δεύτερη φορά.
