Η ταυτότητα περισσότερων από 100 Βρετανών αξιωματούχων, περιλαμβανομένων μελών των ειδικών δυνάμεων και της MI6, εκτέθηκε λόγω παραβίασης δεδομένων που έθεσε επίσης σε κίνδυνο χιλιάδες Αφγανούς, οι οποίοι απειλούνται με αντίποινα.
Η τελευταία εξέλιξη από τη διαρροή είχε κρατηθεί μυστική λόγω απαγορευτικού διατάγματος, το οποίο ήρθη εν μέρει την Πέμπτη από δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Αυτό επέτρεψε στα μέσα ενημέρωσης να αποκαλύψουν ότι αναλυτικά σημειώματα φακέλων στη βάση δεδομένων περιείχαν απόρρητες προσωπικές πληροφορίες μελών των ειδικών δυνάμεων και πρακτόρων.
Η κυβέρνηση είχε ήδη παραδεχθεί την Τρίτη ότι τα δεδομένα σχεδόν 19.000 Αφγανών, οι οποίοι είχαν συνεργαστεί με τους Βρετανούς κατά τη διάρκεια του 20ετούς πολέμου στο Αφγανιστάν και είχαν υποβάλει αίτηση για μετεγκατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο, διέρρευσαν ακούσια.
Αυτός ήταν εν μέρει ο λόγος για τον οποίο οι πληροφορίες προστατεύονταν από μια λεγόμενη «υπερ-απαγόρευση δημοσιοποίησης» (“super-injunction”) – ένα είδος διαταγής φίμωσης που απαγορεύει ακόμη και την αναφορά στην ύπαρξη της ίδιας της διαταγής.
Η παραβίαση δεδομένων συνέβη τον Φεβρουάριο του 2022, αλλά η κυβέρνηση δεν την ανακάλυψε παρά τον Αύγουστο του 2023, όταν ένα άτομο στο Αφγανιστάν που είχε αποκτήσει τα δεδομένα δημοσίευσε μέρος τους στο Facebook και άφησε να εννοηθεί ότι μπορούσε να αποκαλύψει και τα υπόλοιπα.
Το BBC αποκάλυψε την Τετάρτη ότι το υπουργείο Άμυνας (MoD) προσφέρθηκε να επισπεύσει την εξέταση της αίτησης μετεγκατάστασης του ατόμου και το μετέφερε στη Βρετανία αφότου ανήρτησε τα δεδομένα – μια αλληλουχία γεγονότων που, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, συνιστούσε «στην ουσία εκβιασμό».
Το υπουργείο Άμυνας αρνήθηκε να σχολιάσει τις ενέργειες του ατόμου, αλλά δήλωσε ότι «οποιοσδήποτε έρχεται στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσω προγραμμάτων μετεγκατάστασης για Αφγανούς» πρέπει να περάσει από «αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας προκειμένου να εισέλθει».
Η ανακάλυψη της παραβίασης το 2023 ανάγκασε την κυβέρνηση να δημιουργήσει μυστικά την Οδό Ανταπόκρισης στο Αφγανιστάν (Afghanistan Response Route – ARR) – ένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης για τα θύματα της παραβίασης, τα οποία δεν ενημερώθηκαν σχετικά, παρότι διέτρεχαν κίνδυνο για την ασφάλειά τους.
Το πρόγραμμα έχει ήδη επιτρέψει σε 4.500 Αφγανούς και μέλη των οικογενειών τους να μετακινηθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ άλλοι 2.400 αναμένεται να ακολουθήσουν, με εκτιμώμενο κόστος 850 εκατομμυρίων λιρών.
Η διαρροή προκλήθηκε από εργαζόμενο στο αρχηγείο των Ειδικών Δυνάμεων στο Λονδίνο, ο οποίος απέστειλε κατά λάθος πάνω από 30.000 αιτήσεις μετεγκατάστασης σε άτομο εκτός κυβέρνησης, πιστεύοντας ότι έστελνε δεδομένα για μόλις 150 άτομα.
Μετά την άρση της υπερ-απαγόρευσης την Τρίτη, δευτερεύουσα διαταγή εμπόδιζε τη δημοσιοποίηση στοιχείων σχετικά με τη διαρροή των προσωπικών δεδομένων μελών των Ειδικών Δυνάμεων και υπηρεσιών ασφαλείας.
Αλλά και αυτή ήρθη την Πέμπτη, όταν οι δικηγόροι του MoD και ομάδα μέσων ενημέρωσης κατέληξαν σε συμβιβασμό που επέτρεψε στους δημοσιογράφους να αποκαλύψουν τα πρόσθετα στοιχεία.
Ο υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι δήλωσε την Τρίτη στο Κοινοβούλιο ότι η παραβίαση ήταν ένα «σοβαρό διοικητικό σφάλμα» και παραδέχθηκε πως ήταν «μόνο μία από τις πολλές απώλειες δεδομένων» που σχετίζονται με τα αφγανικά προγράμματα μετεγκατάστασης.
Ο τομεάρχης Άμυνας της αντιπολίτευσης, Τζέιμς Κάρτλιτζ, ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους της προηγούμενης συντηρητικής κυβέρνησης, η οποία βρισκόταν στην εξουσία όταν εντοπίστηκε η διαρροή.
Το υπουργείο Άμυνας αρνήθηκε να δηλώσει πόσα άτομα στο Αφγανιστάν ενδέχεται να έχουν υποστεί βλάβη λόγω της παραβίασης. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν έχει προχωρήσει σε συλλήψεις ή παρακολουθήσεις Αφγανών που επηρεάστηκαν από τη διαρροή.
Ωστόσο, συγγενείς Αφγανών των οποίων τα ονόματα περιλαμβάνονταν στη διαρροή δήλωσαν στο BBC ότι ανησυχούν για τις οικογένειές τους που παραμένουν στη χώρα, με έναν εξ αυτών να αναφέρει ότι οι προσπάθειες των Ταλιμπάν να εντοπίσουν τον συγγενή του εντάθηκαν μετά τη διαρροή.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας δήλωσε: «Είναι διαχρονική πολιτική διαδοχικών κυβερνήσεων να μην σχολιάζουν τις Ειδικές Δυνάμεις. Λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη την ασφάλεια του προσωπικού μας, ιδίως όσων βρίσκονται σε ευαίσθητες θέσεις, και διαθέτουμε πάντα κατάλληλα μέτρα για την προστασία τους».
