Αν πιστέψει κανείς τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και έχουν εκατομμύρια θεάσεις, οι απόψεις του φυλακισμένου Αμερικανού τραγουδιστή Ρ. Κέλι, της Μπιγιονσέ και του πάπα Λέοντα ΙΔ΄ ταυτίζονται σε ένα σημείο: ότι ο επικεφαλής της χούντας της Μπουρκίνα Φάσο, ο λοχαγός Ιμπραχίμ Τραορέ, είναι ένας φανταστικός ηγέτης.
Αυτές οι διαστρεβλωμένες εικόνες είναι το αποκορύφωμα μιας εκστρατείας παραπληροφόρησης που διεξάγεται εδώ και πολλές εβδομάδες από τη χούντα με στόχο την ηρωοποίηση του ηγέτη της, παρά τις τζιχαντιστικές επιθέσεις που έχουν βυθίσει τη χώρα στο πένθος και τη φίμωση των αντιφρονούντων. Αναμιγνύοντας προπαγάνδα και περιεχόμενο που έχει παραχθεί μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, πολλαπλασιάζονται από τον Απρίλιο και διαδίδονται κυρίως στις αγγλόφωνες χώρες της Δυτικής Αφρικής.
Σε ένα από τα βίντεο, που έχει περισσότερες από 2 εκατομμύρια θεάσεις από τον Μάιο, ο Αμερικανός τραγουδιστής Ρ. Κέλι (εκτίει πολυετή ποινή κάθειρξης στη Βόρεια Καρολίνα για σωματεμπορία) τραγουδάει από το κελί του, με δάκρυα στα μάτια, μια ωδή για τον λοχαγό Τραορέ. Οι στίχοι μιλούν για έναν άνδρα που «ρίσκαρε τα πάντα» και «αγωνίζεται για την ειρήνη στη γενέθλια γη του». Στο βινεοκλίπ παρεμβάλλονται πλάνα του Τραορέ να οδηγεί τους άνδρες του στη μάχη.
Σε άλλο βίντεο, επίσης στα αγγλικά, που έχει περίπου 100.000 θεάσεις, η Μπιγιονσέ κλαίει σε μια εκκλησία, σε μια παραλία και σε ένα φλεγόμενο δάσος, ζητώντας να προστατευθεί ο λοχαγός Τραορέ, «η φωνή των αδύναμων» και «ο καπετάνιος του σκάφους μας».
Ο πάπας Λέων ΙΔ΄ δεν θα μπορούσε να μην πάρει θέση: εμφανίζεται να απαντάει σε μια υποτιθέμενη επιστολή του Τραορέ, λέγοντας ότι «άκουσε την κραυγή μιας ηπείρου, τραυματισμένης από την εγκατάλειψη και την εκμετάλλευση».
«Αυτές οι εκστρατείες άσκησης επιρροής και παραπληροφόρησης έχουν ως στόχο να εντείνουν τη λατρεία του λοχαγού Τραορέ στους αγγλόφωνους γείτονες της Μπουρκίνα Φάσο», είπε ένας Αμερικανός ερευνητής, που ζήτησε να μην κατονομαστεί. Παράλληλα, να αποσπάσουν την προσοχή από την ανικανότητα του ηγέτη της χούντας να τηρήσει τη δέσμευσή του, ότι θα ανακτήσει τον έλεγχο της χώρας από τους τζιχαντιστές της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους μέσα σε έξι μήνες: έδωσε αυτήν την υπόσχεση όταν ανήλθε πραξικοπηματικά στην εξουσία τον Σεπτέμβριο του 2022.
Οι επιθέσεις έκτοτε πολλαπλασιάστηκαν, χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το αποκορύφωμα ήταν την άνοιξη, όταν συνελήφθησαν αξιωματικοί με την κατηγορία της απόπειρας πραξικοπήματος, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει η προπαγάνδα υπέρ του Τραορέ.
Ταυτόχρονα, εκστρατείες παραπληροφόρησης εμφανίστηκαν σε πολλές αγγλόφωνες χώρες της Αφρικής αφού ο Αμερικανός στρατηγός Μάικλ Λάνγκλεϊ, ο τότε επικεφαλής της Αμερικανικής Διοίκησης για την Αφρική (AFRICOM) κατηγόρησε τη χούντα ότι ιδιοποιείται τα μεταλλεύματα της χώρας για να χρηματοδοτήσει την ασφάλειά της. Οι δηλώσεις του απορρίφθηκαν από τις αρχές της Μπουρκίνα Φάσο αλλά και από εκείνες των γειτόνων και συμμάχων της, του Νίγηρα και του Μαλί. Αγγλόφωνοι ακτιβιστές και influencers, στην Αφρική αλλά και στις ΗΠΑ, αναπαράγουν την παραπληροφόρηση καταγγέλλοντας τον Λάνγκλεϊ και εξυμνώντας τον Τραορέ.
«Η χειραγώγηση της πληροφορίας έχει γίνει μοχλός για τη διατήρηση της εξουσίας και τη νομιμοποίηση της χούντας», σχολίασε ένας αναλυτής που κατάγεται από την Μπουρκίνα Φάσο και προτίμησε να μην κατονομαστεί, για λόγους ασφαλείας. Όπως είπε, η χούντα διαθέτει μια ομάδα «κυβερνοακτιβιστών» που «λειτουργούν σαν ψηφιακός στρατός», με επικεφαλής τους τον Ιμπραχίμα Μάιγκα, ο οποίος είναι εγκατεστημένος στις ΗΠΑ.
«Παρουσιάζουν ένα αντιιμπεριαλιστικό αφήγημα, στο οποίο ο λοχαγός Τραορέ είναι εκείνος που θα σώσει την Μπουρκίνα και την Αφρική από τη Δύση και τον νεοαποικισμό.
Ο Αμερικανός ερευνητής παρατήρησε ότι ορισμένες αναφορές διαπίστωσαν ρωσικές διασυνδέσεις στις επιχειρήσεις παραπληροφόρησης, επισημαίνοντας ότι η εκστρατεία υπέρ του Τραορέ έχει ως βασικούς στόχους την Γκάνα και τη Νιγηρία, η αποσταθεροποίηση της οποίας θα είχε «σημαντικές επιπτώσεις» για την ευρύτερη περιοχή.
«Τα μέσα ενημέρωσης στην Μπουρκίνα Φάσο και το Τόγκο δέχτηκαν χρήματα από πράκτορες που σχετίζονται με τη Ρωσία για να αναπαραγάγουν αυτές τις εκστρατείες», ισχυρίστηκε ο Νιγηριανός δημοσιογράφος Φίλιπ Ομπάτζι, ειδικός στις ρωσικές επιχειρήσεις άσκησης επιρροής.
Στην Μπουρκίνα, η χούντα έδιωξε από τη χώρα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και οι ντόπιοι δημοσιογράφοι αυτολογοκρίνονται, φοβούμενοι ότι θα συλληφθούν και θα σταλούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους τζιχαντιστές, όπως συνέβη με κάποιους συναδέλφους του.
Πολίτες της Μπουρκίνα Φάσο που ζουν στο εξωτερικό προσπαθούν να διαψεύσουν το αφήγημα της χούντας, αναμεταδίδοντας για παράδειγμα στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης τις ανακοινώσεις των τζιχαντιστικών ομάδων με τις οποίες αναλαμβάνουν την ευθύνη για διάφορες επιθέσεις. Όμως στην Μπουρκίνα, το να σχολιάζεις κάτι τέτοιο ή να αναρτάς τέτοιες ανακοινώσεις συνιστά «απολογία της τρομοκρατίας» και επισύρει ποινή φυλάκισης έως και πέντε ετών.
Πηγή: ΑΠΕ
