Με νομοθετική παρέμβαση, η κυβέρνηση επιχειρεί να κλείσει έναν από τους μακροβιότερους «ανοιχτούς λογαριασμούς» της κρίσης. Πρόκειται για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, στα οποία εγκλωβίστηκαν χιλιάδες δανειολήπτες.
Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο χορηγήθηκαν κυρίως την περίοδο 2005–2009, σε ένα διεθνές περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και νομισματικής σταθερότητας. Η ανατίμηση του ελβετικού φράγκου μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση ανέτρεψε τις αρχικές παραδοχές, οδηγώντας πολλούς δανειολήπτες στο παράδοξο να οφείλουν σήμερα περισσότερα σε ευρώ από το αρχικό κεφάλαιο, παρά τις πολυετείς καταβολές.
Η ρύθμιση
Η ρύθμιση δεν επιβάλλει λύση αλλά προσφέρει επιλογές στους δανειολήπτες. Όποιος θεωρεί ότι στο μέλλον η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού θα κινηθεί ευνοϊκά, μπορεί να διατηρήσει το δάνειο στο ελβετικό φράγκο και να επωφεληθεί από τα πολύ χαμηλά επιτόκια του νομίσματος αυτού, αναλαμβάνοντας όμως και τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Για όλους τους υπόλοιπους, ο νόμος διασφαλίζει δύο πραγματικές και δεσμευτικές επιλογές, τις οποίες οι τράπεζες υποχρεούνται να αποδεχθούν.
- Εξωδικαστικός μηχανισμός. Αφορά μη ενήμερους οφειλέτες. Η λύση που παράγεται από τον αλγόριθμο του μηχανισμού δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές. Πρόκειται για ειδική και ευνοϊκή πρόβλεψη για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς στα αντίστοιχα δάνεια σε ευρώ οι πιστωτές διατηρούν κατ’ αρχήν δικαίωμα απόρριψης.
- Μετατροπή του δανείου σε ευρώ. Αφορά ενήμερους ή αυτούς που έχουν λάβει μια ρύθμιση και την εξυπηρετούν. Προβλέπεται δυνατότητα μετατροπής του δανείου σε ευρώ με σημαντική βελτίωση στην τρέχουσα ισοτιμία. Μέσω αυτού, προβλέπεται άμεση μείωση του οφειλόμενου κεφαλαίου σε ευρώ. Η ελάφρυνση είναι κλιμακωτή, από 15% έως και 50%, ανάλογα με την οικονομική, περιουσιακή και οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη. Η ρύθμιση έχει ισχυρό κοινωνικό πρόσημο. Δίνει έμφαση στην ελάφρυνση των οικονομικά ασθενέστερων οφειλετών, με κλιμακωτή ελάφρυνση που φτάνει σε πολύ υψηλό ποσοστό – έως 50%. Το δάνειο μετατρέπεται σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο 2,30%-2,90%, για όλη την εναπομείνασα διάρκεια. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η δυνατότητα επιμήκυνσης έως πέντε έτη, ώστε να μειωθεί περαιτέρω η μηνιαία δόση και να διασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα της ρύθμισης. Ο δανειολήπτης γνωρίζει από την πρώτη στιγμή το ακριβές ποσό κάθε δόσης και τον χρόνο πλήρους εξόφλησης, χωρίς συναλλαγματικές εκπλήξεις.
«Κούρεμα»
Η βελτίωση της ισοτιμίας κλιμακώνεται σε τέσσερις κατηγορίες (κάθε κατηγορία αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια), προσφέροντας άμεση και ουσιαστική μείωση του κεφαλαίου.
- Κατηγορία 1: +50% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2,3%. Εισόδημα από 7.500 ευρώ έως 22.000 ευρώ, ακίνητη περιουσία από 125.000 έως 185.000 ευρώ και καταθέσεις από 7.500 έως 22.000 ευρώ.
- Κατηγορία 2: +30% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2,5%. Εισόδημα από 9.375 ευρώ έως 23.375 ευρώ, ακίνητη περιουσία από 187.500 ευρώ έως 216.250 ευρώ, καταθέσεις από 9.375 έως 23.375 ευρώ.
- Κατηγορία 3: +20% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2,7%. Εισόδημα από 11.250 ευρώ έως 25.250 ευρώ, ακίνητη περιουσία από 187.500 ευρώ έως 247.500 ευρώ και καταθέσεις από 11.250 ευρώ 25.250 ευρώ.
- Κατηγορία 4: +15% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2,9%. Η κατηγορία αυτή δεν έχει κριτήρια.
Η παρέμβαση αφορά περίπου 40.000 δάνεια και το κόστος καλύπτεται αποκλειστικά από τις τράπεζες. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι η ρύθμιση είναι δημοσιονομικά ασφαλής και κεφαλαιακά ουδέτερη για τις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή», καθώς μειώνει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και σταθεροποιεί τις ταμειακές ροές.
