Σαφείς οδηγίες για το πότε επιβάλλονται πρόστιμα και σε ποιες περιπτώσεις οι φορολογούμενοι μπορούν να τα αποφύγουν δίνει νέα εγκύκλιος της ΑΑΔΕ. Τα ποσά κυμαίνονται από 100 έως 500 ευρώ, ανάλογα με τη δήλωση και το λογιστικό σύστημα που τηρεί ο υπόχρεος.
Τα πρόστιμα αφορούν μια ευρεία γκάμα παραβάσεων, από την απλή καθυστέρηση στην υποβολή φορολογικής δήλωσης μέχρι την παράλειψη χορήγησης πληροφοριών που ζητά η Φορολογική Διοίκηση. Παράλληλα, προβλέπονται εξαιρέσεις για να μην τιμωρούνται μικρές ή τυπικές παραλείψεις.
Η πιο συνηθισμένη κύρωση είναι τα 100 ευρώ για κάθε μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορολογικής δήλωσης.
Σε αυτές περιλαμβάνονται:
- δηλώσεις εισοδήματος,
- δηλώσεις παρακράτησης φόρου,
- ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών συναλλαγών,
- δηλώσεις μίσθωσης ακινήτων,
- το απολογιστικό κόστος οικοδομής,
- καθώς και το έντυπο Ε9.
Στην περίπτωση του Ε9, αν οι ίδιες μεταβολές «ξεχαστούν» για περισσότερα χρόνια, το πρόστιμο επιβάλλεται μόνο μία φορά. Στον ΕΝΦΙΑ, αντίθετα, δεν υπάρχει κύρωση, αφού οι πράξεις προσδιορισμού φόρου εκδίδονται αυτόματα.
Το ίδιο πρόστιμο ισχύει και για παραλείψεις που σχετίζονται με ειδικούς φόρους ή τέλη, όπως ο φόρος πλοίων, το ψηφιακό τέλος συναλλαγής, ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων, το τέλος κινητής και σταθερής τηλεφωνίας ή συνδρομητικής τηλεόρασης, ο ειδικός φόρος σε είδη πολυτελείας, ο φόρος ασφαλίστρων, η εισφορά δακοκτονίας, το τέλος ανακύκλωσης και το περιβαλλοντικό τέλος πλαστικής σακούλας.
Οι «βαριές» κυρώσεις: 250 και 500 ευρώ
Όταν πρόκειται για την υποβολή βασικών φορολογικών δηλώσεων (εισοδήματος, ΦΠΑ), τα πρόστιμα ανεβαίνουν.
Συγκεκριμένα:
- 250 ευρώ για όσους τηρούν απλογραφικά βιβλία,
- 500 ευρώ για όσους τηρούν διπλογραφικό σύστημα.
Η διάκριση αυτή αποτυπώνει τη βαρύτητα των παραλείψεων στις επιχειρήσεις μεγαλύτερης κλίμακας.
Παραδείγματα από την πράξη
Η εγκύκλιος παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα για να γίνουν σαφέστερες οι διατάξεις:
Εισόδημα και μισθώματα: Φυσικό πρόσωπο με επιχειρηματική δραστηριότητα και απλογραφικά βιβλία, που ξέχασε να δηλώσει εισπραχθέντα μισθώματα, πληρώνει πρόστιμο 100 ευρώ, καθώς τα ποσά δεν σχετίζονται με την επαγγελματική του δραστηριότητα. Αντίθετα, αν η παράλειψη αφορά μη εκπιπτόμενη δαπάνη της επιχείρησης, τότε το πρόστιμο ανέρχεται σε 250 ευρώ.
- Δηλώσεις ΦΠΑ: Υπόχρεος με απλογραφικό σύστημα υποβάλλει εκπρόθεσμα δήλωση ΦΠΑ του α΄ τριμήνου 2025 με ποσό φόρου προς πληρωμή άνω των 30 ευρώ. Επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ. Το ίδιο ισχύει και αν η δήλωση είναι μηδενική ή πιστωτική. Σε αντίστοιχη περίπτωση με διπλογραφικά βιβλία, το πρόστιμο ανέρχεται σε 500 ευρώ.
- Δάνειο και ιδιώτης: Φυσικό πρόσωπο με απλογραφικά βιβλία που λαμβάνει δάνειο από ιδιώτη για αγορά κατοικίας και υποβάλλει εκπρόθεσμα το ψηφιακό τέλος συναλλαγής, πληρώνει 100 ευρώ, καθώς η πράξη δεν αφορά την επιχειρηματική του δραστηριότητα.
- Βραχυχρόνια μίσθωση: Ιδιοκτήτης που διαθέτει έως δύο ακίνητα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και υποβάλλει εκπρόθεσμα το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, πληρώνει 100 ευρώ, αφού η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν θεωρείται επιχειρηματική.
- Εταιρεία και δωρεά: Ανώνυμη εταιρεία με διπλογραφικό σύστημα που λαμβάνει ποσό αιτία δωρεάς και καθυστερεί να το δηλώσει, επιβαρύνεται με το βασικό πρόστιμο των 100 ευρώ.
Το πλαίσιο που καθορίζει η ΑΑΔΕ δείχνει ξεκάθαρα ότι ακόμη και μικρές παραλείψεις ενδέχεται να κοστίσουν ακριβά, ιδίως στις επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία. Την ίδια στιγμή, οι εξαιρέσεις και τα παραδείγματα προσφέρουν ένα πιο δίκαιο σύστημα, ώστε να μη βρίσκονται όλοι αντιμέτωποι με δυσανάλογες κυρώσεις.
Η έγκαιρη και σωστή υποβολή δηλώσεων παραμένει, πάντως, η μόνη σίγουρη οδός για να αποφευχθούν τα πρόστιμα και οι περιττές ταλαιπωρίες.
