Μειωμένη θητεία για όσους κατατάσσονται στον Στρατό αμέσως μετά το Λύκειο προωθεί ο Δένδιας

Μειωμένη θητεία για όσους κατατάσσονται αμέσως μετά την αποφοίτησή τους από το Λύκειο στον Στρατό θα προβλέπει το νέο νομοσχέδιο που προωθεί το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που υπάρχει, όποιος παρουσιαστεί για κατάταξη στα 18 του, χωρίς να ζητήσει αναβολή, θα επιτελεί θητεία εννέα μηνών αντί για τους συνήθεις δώδεκα. Η ρύθμιση στοχεύει στο να κάνει την επιτέλεση του καθήκοντος προς την πατρίδα πιο ελκυστική και ωφέλιμη για τους νέους, ενώ ταυτόχρονα να καλύψει πιο αποδοτικά τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το νομοσχέδιο, που έχει πάρει πλέον μορφή και αναμένεται να μπει σε δημόσια διαβούλευση και εν συνεχεία να κατατεθεί στη Βουλή από τον υπουργό Άμυνας Νίκο Δένδια εντός του Οκτωβρίου θα καλύπτει ένα ευρύ «πακέτο» μεταρρυθμίσεων: η κυβερνητική πρόθεση είναι να αλλάξει το πλαίσιο με το οποίο ο νέος εισέρχεται στην υπηρεσία, ο τρόπος εκπαίδευσης, τα κριτήρια αναβολών και απαλλαγών, το σύστημα εξαγοράς θητείας και η η οργάνωση της εφεδρείας, ενώ θα ανοίξει και η «πόρτα» στην εθελοντική στράτευση γυναικών.

Έως σήμερα κάθε νέος λάμβανε το λεγόμενο «δελτίο απογραφής στρατευσίμου» στα 18 του και καλείται να παρουσιαστεί στον Στρατό στα 19, εκτός εάν ζητήσει αναβολή. Με την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων, το δελτίο απογραφής θα αποστέλλεται στα 17 και τα αγόρια θα καλούνται να καταταγούν την ίδια χρονιά που αποφοιτούν από το Λύκειο — δηλαδή στα 18 τους. Αν ο κατατασσόμενος δεν ζητήσει αναβολή και παρουσιαστεί, θα υπάγεται στην ειδική κατηγορία που προβλέπει εννιάμηνη θητεία. Η πρόταση περιγράφει δύο τακτικές εισόδου στη βασική εκπαίδευση κάθε χρόνο (Αύγουστος και Νοέμβριος), ώστε να είναι ευκολότερη η οργανωμένη ροή των νεοσυλλέκτων.

Θυμίζουμε πως με τις αλλαγές που επέρχονται, καταργείται η αρχική κατάταξη στο Ναυτικό ή στην Αεροπορία. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 όλοι οι νεοσύλλεκτοι θα κατατάσσονται αρχικά στον Στρατό Ξηράς, που εμφανίζει αυξημένες υπηρεσιακές ανάγκες, και μόνο σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις —όπως για ειδικότητες που απαιτούν επαγγελματικές ικανότητες (π.χ. καπετάνιοι, αεροναυπηγοί, χειριστές ελικοπτέρων, μηχανικοί αεροσκαφών)— θα υπηρετούν στο Ναυτικό ή την Αεροπορία εξαρχής. Η λογική πίσω από την αλλαγή αυτή είναι η καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και η ευελιξία στην κάλυψη θέσεων.

Παράλληλα πάντως θα εξακολουθήσει να παραμένει βέβαια η δυνατότητα αναβολής λόγω φοίτησης αλλά σε σαφώς πιο περιορισμένο πλαίσιο. Τα νέα όρια που προτείνονται περιορίζουν τη συνολική διάρκεια των αναβολών ώστε να εξορθολογιστεί η είσοδος των νέων στην υπηρεσία: στα ΕΠΑΛ αναβολή μέχρι τα 21 έτη, στις ΣΑΕΚ μέχρι τα 22, στα ΑΕΙ μέχρι τα 25 (με παράταση ως τα 26 για πενταετείς και 27 για εξαετείς σχολές) και για υποψήφιους διδάκτορες μέχρι τα 30. Την ίδια ώρα, καταργούνται οι ειδικές εξαιρέσεις που επέτρεπαν αναβολές σε περιπτώσεις όπως διδακτορικά «προνομίου», απόκτηση ιατρικής ειδικότητας ή συμμετοχή σε διεθνείς ερευνητικές δομές. Επίσης, δεν θα δίνονται αναβολές σε περιπτώσεις υποψηφιοτήτων σε εκλογικές θέσεις όπως βουλευτικές ή δημοτικές.

Μάλιστα για να αντιμετωπιστούν υποψίες καταχρήσεων στις ιατρικές απαλλαγές, το νομοσχέδιο εισάγει πιο αυστηρές διαδικασίες: οι κρίσεις που αφορούν ψυχικές νόσους θα γίνονται από ειδική διακλαδική υγειονομική ψυχιατρική επιτροπή και όχι μόνο με γνωμάτευση ιδιώτη γιατρού. Απαραίτητη θα είναι αρχικά γνωμάτευση από γιατρό του ΕΣΥ, ενώ αν δοθεί αναβολή αυτή θα έχει μέγιστο όριο πέντε έτη. Μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος, θα γίνεται οριστική κρίση από την ειδική επιτροπή με την προσκόμιση γνωμάτευσης από ΚΕΠΑ, ειδικών ψυχομετρικών εξετάσεων ή και στοιχεία νοσηλείας όπου χρειάζεται, ώστε να υπάρξει ασφαλής και τεκμηριωμένη διάγνωση.

Αναθεωρείται επίσης η πολιτική για την εξαγορά της θητείας. Το δικαίωμα εξαγοράς σε ηλικίες από 33 ετών με συγκεκριμένο μηνιαίο ποσό, θα μετατοπιστεί στο όριο ηλικίας των 40 ετών και θα έχουμε αύξηση του σχετικού τιμήματος.

Η δε βασική εκπαίδευση διευρύνεται σημαντικά: από τις περίπου τρεις εβδομάδες που διαρκούσε στα κέντρα κατάταξης προβλέπεται να επεκταθεί σε δέκα εβδομάδες, με έντονο προσανατολισμό στην εκπαίδευση μαχητή. Συνολικά, η δωδεκάμηνη θητεία παραμένει ο κανόνας για τους περισσότερους, με εννιάμηνη θητεία σε συγκεκριμένες, απαιτητικές υπηρεσίες (π.χ. Έβρος, νησιά Ανατολικού Αιγαίου, Κύπρος, Ειδικές Δυνάμεις, Προεδρική Φρουρά). Επιπλέον, εισάγεται υποχρεωτική τοποθέτηση οπλιτών σε μονάδες υψηλής ετοιμότητας, και η δυνατότητα μετάθεσης κοντά στον τόπο κατοικίας θα γίνεται μόνο μετά από έξι μήνες υπηρεσίας.

Το όριο ηλικίας για την παραμονή στην εφεδρεία αυξάνεται σημαντικά —από τα 45 στα 55 χρόνια— ενώ προβλέπονται τακτικές προσκλήσεις. Έφεδροι ενεργών μονάδων θα κληθούν τουλάχιστον κάθε τριετία και έφεδροι επιστρατευόμενων μονάδων κάθε πενταετία. Τέλος, μια ακόμη καινοτομία θα είναι η θεσμοθέτηση της εθελοντικής στράτευσης γυναικών στο Στρατό Ξηράς για ηλικίες 19–26 ετών, με θητεία 12 μηνών. Η δυνατότητα αυτή ανοίγει επιλογές στρατιωτικής σταδιοδρομίας σε γυναίκες και ενισχύει τη διάσταση της εθελοντικής προσφοράς προσωπικού.