Η Αλίκη Διπλαράκου, η γυναίκα που ενσάρκωσε όσο καμία άλλη το ιδεώδες του «αιώνιου ελληνικού κάλλους», γράφει ιστορία σαν σήμερα το 1930, όταν κατακτά τη δεύτερη θέση στα καλλιστεία Μις Υφήλιος που διεξάγονται στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Ήταν η χρονιά που η Ελλάδα, μια μικρή και φτωχή χώρα του Μεσοπολέμου, έβλεπε μέσα από το πρόσωπό της να διαφημίζεται παγκοσμίως η ομορφιά και η αρχοντιά της.
Η 18χρονη τότε Αθηναία, με ρίζες από τη Μάνη και ανατροφή σε οικογένεια της αθηναϊκής μεγαλοαστικής τάξης, είχε ήδη στεφθεί Μις Ελλάς και Μις Ευρώπη λίγους μήνες νωρίτερα. Η συμμετοχή της στα ελληνικά καλλιστεία, όπως λέγεται, θεωρήθηκε «εθνική υπόθεση» από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αλέξανδρο Ζαΐμη, ο οποίος φέρεται να της είπε κατά πρόσωπο: «Δεν μπορείτε να ηρνηθείτε, διότι η συμμετοχή σας είναι πια εθνική υπόθεση». Η ίδια είχε πάει απλώς να παρακολουθήσει τον διαγωνισμό, χωρίς να γνωρίζει καν ότι κάποιος την είχε δηλώσει υποψήφια!
Η νίκη της ήταν καταλυτική: έσπασε τον πουριτανισμό της εποχής και νομιμοποίησε τα καλλιστεία στα μάτια της αστικής κοινωνίας, καθώς για πρώτη φορά μια «δεσποινίς εκ των καλυτέρων οικογενειών» ανέβαινε στη σκηνή. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος έσπευσε να δηλώσει: «Η ανακήρυξις αύτη αποτελεί αναμφισβητήτως μιας ελληνικήν δόξαν».
Ένα μήνα αργότερα, η Αλίκη ταξιδεύει στο Παρίσι για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στον διαγωνισμό Μις Ευρώπη. Όταν εμφανίστηκε στη σκηνή της Όπερας του Παρισιού, όλο το κοινό σηκώθηκε όρθιο. Οι εφημερίδες του εξωτερικού μιλούσαν για «την αναβίωση της ελληνικής ομορφιάς» και τη χαρακτήριζαν «νέα Αφροδίτη της Μήλου». Ο παρισινός Τύπος την αποθέωσε και η επιστροφή της στην Αθήνα εξελίχθηκε σε λαϊκή αποθέωση: χιλιάδες άνθρωποι συνέρρευσαν στην Ερμού και το λιμάνι του Πειραιά για να τη χειροκροτήσουν.
Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, η Μις Ευρώπη του 1930 εκπροσωπεί την ήπειρό μας στα διεθνή καλλιστεία Μις Υφήλιος στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Αν και δεν κατακτά την κορυφή, η δεύτερη θέση της Ελληνοπούλας πίσω από τη Μις Βραζιλία θεωρείται ακόμη μεγαλύτερος άθλος: η Ελλάδα, τελευταία τότε στην Ευρώπη σε οικονομική ανάπτυξη, βρίσκεται ξαφνικά στα πρωτοσέλιδα του παγκόσμιου Τύπου για κάτι όμορφο, πολιτισμένο και αισθητικά σπουδαίο.
Η Αλίκη Διπλαράκου έμεινε γνωστή όχι μόνο για την εξωτερική της χάρη αλλά και για την ευφυΐα και μόρφωσή της. Μιλούσε άπταιστα αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά, έδωσε διαλέξεις για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό στις ΗΠΑ και απέδειξε ότι η ομορφιά μπορεί να συνυπάρχει με τη σκέψη. Αργότερα παντρεύτηκε τον Βρετανό σερ Τζον Ράσελ, απέκτησε παιδιά και έζησε μια αριστοκρατική ζωή στο Λονδίνο, χωρίς ποτέ να ξεχάσει την ελληνική της ταυτότητα.
Πέθανε το 2002, στα 90 της χρόνια, αφήνοντας πίσω της μια ιστορία που ξεπέρασε τα στενά όρια ενός διαγωνισμού ομορφιάς. Γιατί η Αλίκη Διπλαράκου δεν ήταν απλώς μια ωραία γυναίκα. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα που έκανε τον κόσμο να ξαναμιλήσει για το ελληνικό κάλλος.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1307: Την Παρασκευή, 13 Οκτωβρίου, με εντολή του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου του Ωραίου, συλλαμβάνονται ο Μέγας Διδάσκαλος Ζακ ντε Μολέ και χιλιάδες μέλη του Τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών. Υποβάλλονται σε φρικτά βασανιστήρια ώστε να ομολογήσουν αιρετικές πράξεις και λίγο αργότερα πολλοί καταδικάζονται σε θάνατο στην πυρά. Το γεγονός αυτό έμεινε στην ιστορία ως το πιο «ματωμένο» Παρασκευοσαββατοκύριακο του Μεσαίωνα, καθιέρωσε τη «Παρασκευή και 13» ως μέρα γρουσουζιάς, ενώ διαμόρφωσε σχεδόν θρύλο γύρω από τους Ναΐτες και την κατάρα τους.
1905: Ιδρύεται το πρώτο Σοβιέτ των εργατών στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, στο οποίο εκλέγεται πρόεδρος ο Λέων Τρότσκι. Στη συνέχεια τα εργατικά συμβούλια θα πολλαπλασιαστούν, με αιτήματα το οκτάωρο και τις δημοκρατικές ελευθερίες.
1923: Η Άγκυρα ανακηρύσσεται από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση πρωτεύουσα του τουρκικού κοσμικού κράτους. Η μετακίνηση της πρωτεύουσας από την Κωνσταντινούπολη στην Άγκυρα αποφασίστηκε από τον Κεμάλ Ατατούρκ.
1930: Η Αλίκη Διπλαράκου έρχεται δεύτερη στο διαγωνισμό ομορφιάς Μις Υφήλιος, που διεξάγεται στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
1944: Ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ αποκρούει την προσπάθεια των Γερμανών να καταστρέψουν το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Κερατσίνι. Η «Μάχη της Ηλεκτρικής» αποτέλεσε μια από τις πιο σημαντικές μάχες της Αντίστασης, καθώς οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ προστάτευσαν το εργοστάσιο και έτσι διατήρησαν τη δυνατότητα παροχής ρεύματος στην πρωτεύουσα, αποτρέποντας ένα ενεργειακό blackout που θα παραλύσει την πόλη σε μια κρίσιμη περίοδο. Η νίκη αυτή είχε τόσο στρατηγική όσο και συμβολική σημασία, αφού αποδεικνύει τη μαχητικότητα των αντιστασιακών δυνάμεων ακόμα και την τελευταία στιγμή της γερμανικής κατοχής. Από το 2016, η 13η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως «ημέρα εορτασμού της ΔΕΗ».

1972: Αεροπλάνο στο οποίο επιβαίνει μια ομάδα ράγκμπι της Ουρουγουάης συντρίβεται στις Άνδεις. Αρκετοί από τους επιβάτες εντοπίζονται σώοι 72 ημέρες αργότερα, αλλά όπως ομολογούν, κατέφυγαν στον κανιβαλισμό, προκειμένου να επιβιώσουν. Η απίστευτη ιστορία τους θα μεταφερθεί δύο φορές στη μεγάλη οθόνη.
2003: Βρίσκεται νεκρή στην Κερατέα η Ρουμπίνη Σταθέα, υπάλληλος της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου, που έδωσε τέλος στη ζωή της για λόγους ευθιξίας, καθώς το όνομά της ενεπλάκη στην υπόθεση αναστολής κατεδαφίσεων αυθαιρέτων στην Ανατολική Αττική.Σε επιστολή της προς τον διευθυντή της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» Σεραφείμ Φυντανίδη, καταγράφει τις τελευταίες σκέψεις και επιθυμίες της. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι θεωρεί πως πρέπει να πληρώσει τα λάθη και τις ανεπάρκειές της, αφού με τις ενέργειές της διέσυρε τον άνδρα της, τα παιδιά της, την υπηρεσία της, την κυβέρνηση και τη δικαστική εξουσία.
2016: Η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 θα απονεμηθεί στον Μπομπ Ντίλαν, «για τη δημιουργία νέων ποιητικών εκφράσεων στο πλαίσιο της σπουδαίας παράδοσης του αμερικανικού τραγουδιού». Έτσι, θα γίνει ο πρώτος τραγουδοποιός που τιμάται με το βραβείο στην ιστορία του θεσμού.
Γεννήσεις

1925 – Μάργκαρετ Θάτσερ (Margaret Thatcher), Αγγλίδα πολιτικός και η πρώτη γυναίκα που διετέλεσε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου (1979–1990). Γνωστή ως «Σιδηρά Κυρία», υπήρξε ηγέτιδα του Συντηρητικού Κόμματος και εφάρμοσε μια σκληρή οικονομική και κοινωνική πολιτική, γνωστή ως «θατσερισμός», που περιλάμβανε ιδιωτικοποιήσεις, περιορισμό της συνδικαλιστικής δύναμης και έμφαση στην ελεύθερη αγορά. Ηγήθηκε της χώρας στον Πόλεμο των Φώκλαντ (1982) και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή, συνεργαζόμενη στενά με τον Ρόναλντ Ρέιγκαν και αντιτασσόμενη στη Σοβιετική Ένωση. Παρά τις έντονες αντιπαραθέσεις που προκάλεσε, παραμένει μία από τις πιο επιδραστικές πολιτικές φυσιογνωμίες του 20ού αιώνα.

1934 – Νάνα Μούσχουρη, Ελληνίδα τραγουδίστρια με παγκόσμια καριέρα, που κατέκτησε το κοινό με τη χαρακτηριστική κρυστάλλινη φωνή της. Γεννημένη στην Αθήνα, σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και ξεκίνησε από το ελληνικό ελαφρό τραγούδι, για να εξελιχθεί σε διεθνές φαινόμενο με ρεπερτόριο που εκτείνεται από τη τζαζ και το γαλλικό σανσόν έως τη λαϊκή και κλασική μουσική. Με περισσότερες από 300 εκατομμύρια πωλήσεις δίσκων σε πέντε γλώσσες, θεωρείται μία από τις πιο εμπορικά επιτυχημένες τραγουδίστριες όλων των εποχών. Συνεργάστηκε με κορυφαίους δημιουργούς, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Κουίνσι Τζόουνς, ενώ υπήρξε και ευρωβουλευτής. Η φωνή της έγινε πρεσβευτής της Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο.

1941 – Πολ Σάιμον (Paul Simon), Αμερικανός τραγουδοποιός και ερμηνευτής, γνωστός ως το μισό του θρυλικού ντουέτου «Simon & Garfunkel» μαζί με τον Άρτ Γκαρφάνκελ. Γεννημένος στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, έγραψε κλασικά τραγούδια όπως τα «The Sound of Silence», «Bridge Over Troubled Water» και «Mrs. Robinson», που σημάδεψαν τη μουσική των ’60s. Μετά τη διάλυση του ντουέτου, ακολούθησε σόλο καριέρα με κορυφαία στιγμή το άλμπουμ «Graceland» (1986), όπου συνδύασε την αμερικανική φολκ με αφρικανικούς ήχους, κερδίζοντας βραβείο Grammy. Θεωρείται ένας από τους πιο καινοτόμους και ποιητικούς τραγουδοποιούς της γενιάς του, με καριέρα που εκτείνεται σε πάνω από έξι δεκαετίες.

1951 – Αντώνης Καφετζόπουλος, Έλληνας ηθοποιός, με πλούσια πορεία σε κινηματογράφο, τηλεόραση και θέατρο. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, σπούδασε στην Αθήνα και καθιερώθηκε χάρη στο ξεχωριστό του ύφος και την ικανότητα να κινείται με άνεση ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Έγινε ιδιαίτερα αγαπητός στο ευρύ κοινό με τηλεοπτικές σειρές όπως «Κωνσταντίνου και Ελένης» και «Κόκκινος Κύκλος», ενώ στον κινηματογράφο βραβεύτηκε με Χρυσό Αλέξανδρο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία Ακαδημία Πλάτωνος. Παράλληλα έχει αφήσει έντονο στίγμα στο θέατρο, με προσεγμένες επιλογές και απαιτητικούς ρόλους. Η πολυδιάστατη καριέρα του τον καθιέρωσε ως έναν από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του.

1960 – Βασίλης Λέκκας, Έλληνας τραγουδιστής με ξεχωριστή φωνή και λυρικό ύφος, που συνεργάστηκε με σπουδαίους δημιουργούς της ελληνικής μουσικής. Γεννημένος στην Αθήνα, αναδείχθηκε στη δεκαετία του ’80 χάρη στη συνεργασία του με τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος τον επέλεξε για ερμηνευτή στα έργα του. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με σημαντικούς συνθέτες όπως ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Σταμάτης Σπανουδάκης και ο Ηλίας Ανδριόπουλος, ερμηνεύοντας τραγούδια που συνδυάζουν το έντεχνο με το λυρικό στοιχείο. Η φωνή του, γεμάτη ευαισθησία και θεατρικότητα, τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο αξιόλογους ερμηνευτές της ελληνικής μουσικής σκηνής.

1964 – Παύλος Παυλίδης, Έλληνας τραγουδοποιός και μουσικός, εμβληματική μορφή της ελληνικής εναλλακτικής σκηνής. Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, έγινε γνωστός ως frontman του συγκροτήματος «Ξύλινα Σπαθιά», που τη δεκαετία του ’90 σημάδεψε το ελληνικό ροκ με δίσκους όπως Ξεσσαλονίκη και Μια ματιά σαν βροχή. Από το 2000 ακολούθησε προσωπική πορεία, δημιουργώντας ένα ξεχωριστό ηχητικό και ποιητικό σύμπαν με τραγούδια όπως «Μικρή Πατρίδα» και «Άννα». Οι στίχοι του, γεμάτοι ευαισθησία και υπαρξιακό στοχασμό, σε συνδυασμό με τον ιδιαίτερο ήχο του, τον καθιέρωσαν ως μία από τις πιο επιδραστικές φωνές της σύγχρονης ελληνικής μουσικής.

1971 – Πύρρος Δήμας, Έλληνας αρσιβαρίστας, ένας από τους κορυφαίους αθλητές στην ιστορία του αθλήματος και σύμβολο του ελληνικού Ολυμπισμού. Γεννημένος στη Χειμάρρα της Βόρειας Ηπείρου, κατέκτησε τέσσερα Ολυμπιακά μετάλλια: τρία χρυσά (1992, 1996, 2000) και ένα χάλκινο (2004), χαρίζοντας ανείπωτη υπερηφάνεια στους Έλληνες. Με το πάθος, τη δύναμη και το χαμόγελό του, έγινε εθνικός ήρωας, ενώ φώναξε το ιστορικό «Για την Ελλάδα!» σηκώνοντας βάρη στην παγκόσμια κορυφή. Διακρίθηκε επίσης σε παγκόσμια και ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, πριν αφοσιωθεί στη διοίκηση του αθλήματος. Η πορεία του τον καθιέρωσε ως θρύλο της άρσης βαρών και ζωντανό σύμβολο αθλητικού ήθους.
Θάνατοι

1904 – Παύλος Μελάς, Έλληνας στρατιωτικός και ήρωας του Μακεδονικού Αγώνα. Γεννημένος το 1870 στη Μασσαλία, υπηρέτησε ως αξιωματικός του ελληνικού στρατού και αφιερώθηκε στην οργάνωση και ενίσχυση των ένοπλων σωμάτων που μάχονταν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από την οθωμανική κυριαρχία. Με το ψευδώνυμο «Μίκης Ζέζας» έδρασε στην περιοχή της Καστοριάς, εμψυχώνοντας τους κατοίκους και συντονίζοντας τις ελληνικές δυνάμεις απέναντι σε Οθωμανούς και βουλγαρικές ένοπλες ομάδες. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή στη Στάτιστα (σημερινός Μελάς Καστοριάς) το 1904, σε ηλικία μόλις 34 ετών. Ο θάνατός του συγκλόνισε την Ελλάδα και τον κατέστησε σύμβολο θυσίας και πατριωτισμού.

2016 – Ντάριο Φο (Dario Fo), Ιταλός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, κορυφαία μορφή του πολιτικού θεάτρου του 20ού αιώνα. Γεννημένος το 1926, ανέδειξε μέσα από τα έργα του τη σάτιρα, το γκροτέσκο και την κριτική απέναντι στην εξουσία, την Εκκλησία και την κοινωνική αδικία. Το εμβληματικό του έργο «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» (1970) θεωρείται κλασικό δείγμα θεάτρου που συνδυάζει το γέλιο με την πολιτική αφύπνιση. Το 1997 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το έργο του, που συνέχισε την παράδοση των μεσαιωνικών γελωτοποιών, δίνοντας φωνή στους καταπιεσμένους. Η δημιουργικότητα και το ανατρεπτικό του πνεύμα τον καθιέρωσαν ως μια παγκόσμια καλλιτεχνική και πολιτική συνείδηση.

2022 – Σταύρος Σαράφης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και θρύλος του ΠΑΟΚ, με τον οποίο ταυτίστηκε σε όλη του την καριέρα. Γεννημένος το 1950 στη Δράμα, αγωνίστηκε ως επιθετικός και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία του συλλόγου. Με την ασπρόμαυρη φανέλα σημείωσε πάνω από 130 γκολ στο πρωτάθλημα, οδηγώντας τον ΠΑΟΚ στην κατάκτηση του πρώτου πρωταθλήματος του 1976, καθώς και δύο Κυπέλλων Ελλάδας (1972, 1974). Υπήρξε διεθνής με την εθνική ομάδα, όπου κατέγραψε 32 συμμετοχές και 7 γκολ. Το πάθος, η αγωνιστικότητα και η πίστη του στον ΠΑΟΚ τον ανέδειξαν σε «σημαία» του συλλόγου και σε αγαπημένο ήρωα των φιλάθλων.
Εορτολόγιο
Αγαθονίκη, Φλωρέντιος, Φλωρεντία
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Μείωσης των Φυσικών Καταστροφών
Ευρωπαϊκή Εβδομάδα των Δήμων και των Περιφερειών
Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης
Ημέρα της ΔΕΗ
Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης