Η χώρα μας εισέρχεται δυναμικά στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, δημιουργώντας το πρώτο ελληνικό εργοστάσιο ΑΙ με την ονομασία «Pharos» («Φάρος»). Θα πρόκειται για ένα οργανωμένο κέντρο έρευνας, ανάπτυξης και εφαρμογής τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς όχι μόνο εγχώρια αλλά και για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το φιλόδοξο εγχείρημα έχει ήδη παρουσιαστεί στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, και θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες της επόμενης περιόδου. Η Ελλάδα εντάσσεται μέσω αυτού στην «πρώτη ταχύτητα» των ευρωπαϊκών χωρών που δημιουργούν εξειδικευμένες υποδομές τεχνητής νοημοσύνης, σε μια εποχή όπου η τεχνολογία αυτή μετασχηματίζει την εργασία, την υγεία, την εκπαίδευση και την οικονομία.
Το «Pharos» (Φάρος) θα είναι ένα από τα πρώτα δεκατρία κέντρα τεχνητής νοημοσύνης που θα λειτουργήσουν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτό το δίκτυο δεν είναι τυπική. Τουναντίον, ενισχύει τη θέση μας σ΄ έναν τομέα στρατηγικό για το μέλλον, δίνει ώθηση στην τοπική και εθνική οικονομία και προσφέρει νέες ευκαιρίες σε νέους επιστήμονες, ερευνητές, επιχειρηματίες και οργανισμούς. Το συνολικό κόστος του έργου θα φτάνει τα 30 εκατομμύρια ευρώ και η χρηματοδότηση μοιράζεται ισόποσα μεταξύ της Κοινής Ευρωπαϊκής Επιχείρησης EuroHPC και του ελληνικού κράτους, μέσω του προγράμματος Horizon Europe. Η δε υλοποίηση υπολογίζεται να ολοκληρωθεί μέσα σε 36 μήνες.
Έδρα του «Pharos» θα είναι το Λαύριο, μια πόλη που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ανανέωση μέσα από έργα που συνδυάζουν τεχνολογία, εκπαίδευση και έρευνα. Στον ίδιο χώρο θα λειτουργήσει και ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής με το όνομα «Δαίδαλος», ο οποίος θα αποτελέσει «κινητήρια δύναμη» του κέντρου. Με τη βοήθεια του, θα είναι δυνατή η επεξεργασία τεράστιων όγκων δεδομένων και η ανάπτυξη πολύπλοκων υπολογιστικών μοντέλων.
Το «Pharos» θα διοικείται από μια νέα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνικό Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης ΑΕ». Στο δε μετοχικό της σχήμα θα συμμετέχουν το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης (30%) και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) (70%). Η κρατική συμμετοχή εξασφαλίζει ότι ο στρατηγικός χαρακτήρας του έργου παραμένει σταθερός και συνδεδεμένος με τις ευρύτερες ανάγκες της κοινωνίας.
Το κέντρο δεν θα είναι απλώς ένας χώρος υπολογιστών. Θα λειτουργεί ως κόμβος συνεργασίας ανάμεσα:
- στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα,
- στις επιχειρήσεις και τις νεοφυείς εταιρείες,
- και στον δημόσιο τομέα.
Στόχος είναι να δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα οικοσύστημα γνώσης και δημιουργίας που θα μπορεί να παράγει τεχνολογικές λύσεις με πραγματικό αντίκτυπο. Το «Pharos» θα επικεντρωθεί ιδιαίτερα σε τομείς που αφορούν άμεσα τους πολίτες. Ήτοι:
–Υγεία: εφαρμογές που βοηθούν στη διάγνωση, την πρόληψη και την υποστήριξη του ιατρικού προσωπικού.
–Πολιτισμός: ψηφιοποίηση και ανάδειξη του πολιτιστικού μας πλούτου.
–Ελληνική γλώσσα: ανάπτυξη εργαλείων και συστημάτων που «καταλαβαίνουν» και επεξεργάζονται φυσικά τα ελληνικά.
–Περιβάλλον και βιωσιμότητα: τεχνολογίες που συμβάλλουν στη μείωση της σπατάλης πόρων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Παράλληλα, το κέντρο θα ενισχύσει τις νεοφυείς επιχειρήσεις με προγράμματα στήριξης, καθοδήγησης και πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια. Θα προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα για ανθρώπους που θέλουν να αποκτήσουν νέες δεξιότητες στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και για φοιτητές και μαθητές που αναζητούν επαγγελματική κατεύθυνση.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο του έργου θα είναι η διεθνής συνεργασία. Το ελληνικό κέντρο θα συνδεθεί με τέσσερα νέα «παραρτήματα» σε Κύπρο, Μάλτα, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία. Αυτά τα κέντρα θα λειτουργούν ως «συνεργατικοί σταθμοί» και θα μοιράζονται με την Ελλάδα υπολογιστική ισχύ, δεδομένα και τεχνογνωσία. Έτσι, διαμορφώνεται για πρώτη φορά ένα ενιαίο δίκτυο τεχνητής νοημοσύνης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με την Ελλάδα να έχει τον κεντρικό ρόλο.
Με απλά λόγια, ο «Φάρος» δεν είναι ένα έργο που κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά. Είναι μια μεγάλη επένδυση στο μέλλον της χώρας. Δημιουργεί νέες δουλειές, ενισχύει την έρευνα, προσελκύει επιστήμονες και επιχειρήσεις, δίνει ευκαιρίες σε νέους και κάνει την Ελλάδα μέρος των διεθνών εξελίξεων. Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον κόσμο και η χώρα μας εμφανίζεται αποφασισμένη να βρεθεί στην πλευρά αυτών που δημιουργούν το μέλλον και όχι απλώς στην πλευρά αυτών που το παρακολουθούν, όπως τονίζεται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ο «Φάρος» στο Λαύριο θα αποτελέσει το πρώτο μεγάλο βήμα.
