Σαν σήμερα, το 1215, στις όχθες του Τάμεση, στο Ράνυμιντ της Αγγλίας, ο βασιλιάς Ιωάννης ο Ακτήμων υπέγραφε τη Magna Carta Libertatum, το «Μεγάλο Χάρτη των Ελευθεριών». Ένα φαινομενικά απλό έγγραφο συμφιλίωσης μεταξύ του μονάρχη και των ευγενών του βασιλείου του, που όμως εξελίχθηκε σε σύμβολο του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.

Ο Ιωάννης, αδύναμος και αντιδημοφιλής, είχε οδηγηθεί σε σύγκρουση με τους βαρόνους του λόγω αυθαίρετης φορολογίας και αποτυχημένων πολέμων. Για πρώτη φορά, ένας βασιλιάς εξαναγκαζόταν να παραδεχτεί εγγράφως ότι δεν βρίσκεται «υπεράνω του νόμου». Η Magna Carta περιελάμβανε άρθρα για την προστασία της ατομικής ελευθερίας, την απαγόρευση αυθαίρετης φυλάκισης, την ανάγκη για δίκαιη δίκη και την αρχή της φορολόγησης μόνο με συγκατάθεση.

Ήταν ένα βήμα μικρό για την εποχή του – γραμμένο σε λατινικά, περιορισμένο στις σχέσεις μεταξύ βασιλιά και ευγενών, με πολλές διατάξεις άμεσα ξεπερασμένες. Κι όμως, μέσα στις γραμμές της γεννήθηκε ο σπόρος της σύγχρονης δημοκρατίας. Η φράση «κανένας ελεύθερος άνθρωπος δεν θα συλληφθεί ή φυλακιστεί, αν δεν έχει προηγηθεί νόμιμη δίκη» θα εμπνεύσει αιώνες αργότερα τα συντάγματα της Αγγλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, του ΟΗΕ.

Η Magna Carta δεν έφερε άμεσα ελευθερία. Ο Ιωάννης προσπάθησε σύντομα να την ακυρώσει και ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος. Μα η ιδέα πως ακόμη κι ένας βασιλιάς πρέπει να λογοδοτεί, έμελλε να περάσει στην Ιστορία. Ήταν η αρχή του τέλους της απόλυτης εξουσίας και η αρχή μιας πορείας που συνεχίζεται μέχρι σήμερα: της αναζήτησης για δικαιοσύνη, ισότητα και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

763 π.Χ.: Οι Ασσύριοι καταγράφουν έκλειψη ηλίου, γεγονός που επέτρεψε στους σύγχρονους ιστορικούς να χρονολογήσουν με ακρίβεια την αρχαία μεσοποταμιακή ιστορία και τα βασιλικά χρονικά.

1215: Ο Ιωάννης ο Ακτήμων υπογράφει τη Μάγκνα Κάρτα στο Ράνυμιντ της Αγγλίας, υποκύπτοντας στις πιέσεις των βαρόνων του. Το ιστορικό αυτό κείμενο αποτελεί την πρώτη εμβρυακή μορφή διακήρυξης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θέτοντας αρχές όπως η νομική ισότητα και ο περιορισμός της απόλυτης εξουσίας του μονάρχη.

1300: Ιδρύεται το Μπιλμπάο, στην επαρχία της Βισκάγια στη Χώρα των Βάσκων, με βασιλική χάρτα από τον Ντιέγο Λόπες ντε Αρό, άρχοντα της περιοχής.

1667: Ο γιατρός Ζαν Μπατίστ Ντενίς πραγματοποιεί την πρώτη μετάγγιση αίματος από πρόβατο σε άνθρωπο, που καταλήγει σε θάνατο. Αν και πρωτοποριακό, είναι περισσότερο ιατρική περιέργεια παρά ευρύτερα γνωστό ή καθοριστικό γεγονός.

1856: Με το νομοθετικό διάταγμα ΣΠΘ αποφασίζεται η έκδοση γραμματοσήμου για τις ταχυδρομικές ανάγκες της Ελλάδας.

1878: Βρετανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Κύπρο και καταλαμβάνουν το νησί, μετά τη συμφωνία με τους Οθωμανούς που την κατείχαν από το 1530.

1904: Πάνω από 1.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους όταν εκδηλώνεται φωτιά στο ατμόπλοιο General Slocum στον East River της Νέας Υόρκης, κατά τη διάρκεια εκδρομής γερμανόφωνης λουθηρανικής κοινότητας. Πρόκειται για μία από τις χειρότερες ναυτικές τραγωδίες στην ιστορία των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας τραγικές παραλείψεις στην ασφάλεια και τα σωστικά μέσα.

1954: Ιδρύεται στη Βασιλεία της Ελβετίας η UEFA, με πρωτοβουλία των Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών Ιταλίας, Γαλλίας και Βελγίου.

1982: Η δραχμή υποτιμάται κατά 15% επί κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου, με στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

1994: Πεθαίνει ο συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις, ένας από τους σημαντικότερους έλληνες μουσικοσυνθέτες, το έργο του οποίου θεωρείται πως συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική και περιλαμβάνει δεκάδες ηχογραφήσεις, πολλές από τις οποίες αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικές.

Γεννήσεις

1946 – Ντέμης Ρούσσος, Έλληνας τραγουδιστής, διεθνής σταρ με τεράστια επιτυχία τη δεκαετία του ’70 και του ’80, γνωστός για τη χαρακτηριστική του φωνή και την εμβληματική εμφάνιση. Ξεκίνησε από το συγκρότημα Aphrodite’s Child με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου και κατέκτησε τα ευρωπαϊκά charts με τραγούδια όπως «Forever and Ever», «Goodbye My Love Goodbye» και «My Friend the Wind».

1963 – Έλεν Χαντ, Αμερικανίδα ηθοποιός, βραβευμένη με Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου για την ταινία «Καλύτερα δεν γίνεται» (As Good as It Gets) δίπλα στον Τζακ Νίκολσον. Έγινε γνωστή από τη δημοφιλή σειρά «Mad About You», ενώ ξεχώρισε και σε ταινίες όπως «Twister» και «The Sessions», συνδυάζοντας επιτυχώς το κωμικό και το δραματικό ταλέντο.

1964 – Κόρτνεϊ Κοξ, Αμερικανίδα ηθοποιός, παγκοσμίως γνωστή ως Μόνικα από τη θρυλική σειρά «Friends», που καθόρισε τη δεκαετία του ’90 και την καθιέρωσε ως τηλεοπτικό είδωλο. Πρωταγωνίστησε επίσης στη σειρά ταινιών τρόμου «Scream» ως δημοσιογράφος Γκέιλ Γουέδερς.

1969 – Ice Cube (Ό’Σι Τζάκσον), Αμερικανός ράπερ, ένας από τους θεμελιωτές της gangsta rap και μέλος των θρυλικών N.W.A., που άλλαξαν τη ροή της hip hop με τραγούδια όπως «F** tha Police»*. Με σόλο καριέρα γεμάτη επιτυχίες όπως «It Was a Good Day», εξελίχθηκε και σε πετυχημένο ηθοποιό και παραγωγό, συμμετέχοντας σε ταινίες όπως «Boyz n the Hood» και «Friday», ενώ θεωρείται πλέον πολιτιστικό σύμβολο της Αφροαμερικανικής κουλτούρας.

1992 – Μοχάμεντ Σαλάχ, Αιγύπτιος ποδοσφαιριστής, από τους κορυφαίους επιθετικούς παγκοσμίως. Έγινε γνωστός με τη φανέλα της Λίβερπουλ, κατακτώντας το Champions League και την Premier League, ενώ ξεχωρίζει για την ταχύτητα, την τεχνική και την αποτελεσματικότητά του στο σκοράρισμα. Εθνικός ήρωας στην Αίγυπτο, έχει βραβευτεί επανειλημμένα ως ο καλύτερος Αφρικανός παίκτης της χρονιάς και είναι σύμβολο ταπεινότητας και κοινωνικής προσφοράς.

Θάνατοι

1945 – Άρης Βελουχιώτης, Έλληνας αντιστασιακός, ιστορικός ηγέτης του ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της Κατοχής και εμβληματική μορφή της εθνικής αντίστασης. Με πραγματικό όνομα Θανάσης Κλάρας, ανέλαβε στρατιωτικός αρχηγός του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και οργάνωσε αντάρτικο κατά των ναζιστικών δυνάμεων, συγκεντρώνοντας λαϊκή υποστήριξη στα βουνά. Παρέμεινε αμφιλεγόμενη φυσιογνωμία, καθώς συγκρούστηκε με την ηγεσία του ΚΚΕ και τελικά αυτοκτόνησε για να μην συλληφθεί, λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.

1994 – Μάνος Χατζιδάκις, Έλληνας συνθέτης, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Βραβευμένος με Όσκαρ για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά», συνέδεσε την έντεχνη μουσική με την ποίηση και την ελληνική ταυτότητα, ανανεώνοντας το λαϊκό τραγούδι και δημιουργώντας έργα με διαχρονική αξία όπως «Το χαμόγελο της Τζοκόντας» και «Ο κύκλος με την κιμωλία». Διηύθυνε μουσικούς οργανισμούς, ίδρυσε το Τρίτο Πρόγραμμα και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ελληνική και παγκόσμια μουσική σκηνή.

1996 – Έλα Φιτζέραλντ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια, αποκαλούμενη «Πρώτη Κυρία του Τραγουδιού» και μία από τις σπουδαιότερες φωνές της τζαζ όλων των εποχών. Με καριέρα που διήρκεσε πάνω από 50 χρόνια, ξεχώρισε για την απίστευτη φωνητική της τεχνική, το swing ύφος και την ικανότητά της στο scat singing. Συνεργάστηκε με κορυφαίους μουσικούς όπως ο Λούις Άρμστρονγκ και ο Ντιουκ Έλινγκτον, ενώ τα περίφημα Songbook albums της ανέδειξαν την αμερικανική μουσική κληρονομιά.

Εορτολόγιο

Αυγουστίνος, Ιερώνυμος, Μόνικα, Ορτίσιος, Αγαμέμνονας, Αγησίλαος, Αγόρω, Αίολος, Άλκηστις, Ανδρομέδα, Αριστομένης, Αρθούρος, Βελισάριος, Βενέτιος, Βενιζέλος, Βιολέτα, Βρασίδας, Διαγόρας, Δίκαιος, Εβελίνα, Έκτορας, Ελβίρα, Εριφύλη, Ερρίκος, Ερωτόκριτος, Ευαγόρας, Ευριπίδης, Ευρυδίκη, Φαίδων, Φειδίας, Φραγκίσκος, Γιασεμή, Γιολάντα, Γλαύκος, Ηλέκτρα, Ιοκάστη, Ισαβέλα, Καλομοίρα, Καλυψώ, Κανέλος, Νέλλη, Κασσάνδρα, Κίμων, Κίρκη, Κλάρα, Κλεάνθης, Κλέαρχος, Κλεομένης, Κομνηνός, Κρίτων, Κυβέλη, Λαέρτης, Λογοθέτης, Λυκούργος, Λύσανδρος, Μανταλένα, Μάνθος, Μίνωας, Μιράντα, Μυρτώ, Ναυσικά, Νεοκλής, Νεοπτόλεμος, Νιόβη, Οφηλία, Ορφέας, Όθων, Παγώνα, Πανωραία, Περίανδρος, Πραξιτέλης, Πυθαγόρας, Ροδοθέα, Τερέζα, Τερψιθέα, Θέλξη, Θρασύβουλος, Τιμολέων, Άγις, Αίσωπος, Αλβέρτος, Αλκίνοος, Αμφιτρίτη, Αναξίμανδρος, Ανδροκλής, Αρετή, Εριέττα, Έρρικα, Γοργίας, Ήρα, Ηρώ, Ιόλη, Ιπποκράτης, Κάρολος, Μαλβίνα, Μέλισσα, Ναπολέων, Σεμίνα, Οδέττη, Ζώτος, Αλφρέδος, Αρμονία, Ηώ, Ήβη, Ινώ, Κλαίρη, Λάνα, Λίλα, Λίλιαν, Μαρίσσα, Κυρήνη, Μηλινόη, Νία, Ρέα, Υβόννη, Βεατρίκη, Άρια, Καλλίμαχος, Κρατερός, Πολυκράτης, Πούλια.

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Ημέρα Τιμής των Αποστράτων της Ελληνικής Αστυνομίας
Παγκόσμια Ημέρα Ανέμου
Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κακομεταχείρισης των Ηλικιωμένων
Παγκόσμια Ημέρα του Πατέρα