Ο διαβήτης τύπου 2, μια μεταβολική διαταραχή κατά την οποία το σώμα αδυνατεί να ρυθμίσει επαρκώς τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα, αποτελεί παγκόσμια πρόκληση δημόσιας υγείας. Η νόσος, εάν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιοπάθειες, τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμούς και πρόωρο θάνατο.

Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι ο αριθμός των ασθενών συνεχίζει να αυξάνεται. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από το 6% του ενήλικου παγκόσμιου πληθυσμού ζει σήμερα με διαβήτη τύπου 2, ποσοστό που προβλέπεται να ξεπεράσει το 7% έως το 2030.

Η σιωπηλή προειδοποίηση: Τι είναι ο προδιαβήτης

Πριν την εμφάνιση του πλήρους διαβήτη, πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν προδιαβήτη, μια κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι αυξημένα, χωρίς όμως να φτάνουν στο διαγνωστικό όριο του διαβήτη τύπου 2. Αν και ο προδιαβήτης δεν προκαλεί άμεσα τις σοβαρές επιπλοκές του διαβήτη, αποτελεί σαφή προειδοποιητική ένδειξη.

Η άσκηση ως «φάρμακο»: Τι αποκαλύπτει η νέα μελέτη

Σημαντικά ευρήματα φέρνει στο φως νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cardiovascular Diabetology – Endocrinology Reports. Η μελέτη δείχνει ότι μόλις 150 λεπτά σωματικής άσκησης την εβδομάδα (δηλαδή περίπου 2,5 ώρες) αρκούν για να μειώσουν τον κίνδυνο εξέλιξης του προδιαβήτη σε διαβήτη τύπου 2, ακόμη και να οδηγήσουν σε επαναφορά των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα.

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 130 ενήλικες άνω των 18 ετών, με μέση ηλικία 69,5 έτη, που συμμετείχαν σε πρόγραμμα διαχείρισης καρδιομεταβολικού κινδύνου στην πόλη Κάλι της Κολομβίας, μεταξύ 2019 και 2023. Πάνω από το 50% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες, σχεδόν οι μισοί ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι (μέσος Δείκτης Μάζας Σώματος 26,7), ενώ το 80% έπασχε από υπέρταση.

Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν προδιαβήτη, με διάμεσο επίπεδο γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c στο 5,9%. Το φυσιολογικό επίπεδο HbA1c είναι κάτω από 5,7%, ενώ τιμές άνω του 6,5% υποδεικνύουν διαβήτη τύπου 2. Η HbA1c αποτελεί δείκτη των μέσων επιπέδων σακχάρου κατά το τελευταίο τρίμηνο, προσφέροντας πιο αξιόπιστη εκτίμηση κινδύνου από τις μεμονωμένες τιμές σακχάρου νηστείας.

Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν από εξειδικευμένη ομάδα γιατρών, διατροφολόγων, ψυχολόγων και φυσικοθεραπευτών. Επιπλέον, αξιολογήθηκε η αντίσταση στην ινσουλίνη τους μέσω του δείκτη γλυκόζης/τριγλυκεριδίων.

Εντυπωσιακά αποτελέσματα: Ένας στους πέντε επέστρεψε σε φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου

Μετά από έναν χρόνο παρακολούθησης:

  • Το 21,5% των συμμετεχόντων παρουσίασε ύφεση του προδιαβήτη, με τα επίπεδα σακχάρου να επιστρέφουν σε φυσιολογικά όρια.
  • Το 64,6% παρέμεινε στην προδιαβητική φάση.
  • Το 13,8% εξελίχθηκε σε διαβήτη τύπου 2.

Αξιοσημείωτο είναι πως το 57,7% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι ασκούνταν τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα. Η άσκηση για πάνω από 150 λεπτά εβδομαδιαίως τετραπλασίασε την πιθανότητα επαναφοράς της γλυκόζης σε υγιή επίπεδα, μια στατιστικά σημαντική διαφορά.

Παράγοντες που μειώνουν τις πιθανότητες αντιστροφής

Αντιθέτως, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:

  • Άτομα με ΔΜΣ πάνω από 25 είχαν 76% μικρότερη πιθανότητα να αναστρέψουν τον προδιαβήτη.
  • Όσοι είχαν επίπεδα HbA1c άνω του 6% είχαν 74% χαμηλότερη πιθανότητα ύφεσης σε σχέση με άτομα με HbA1c κάτω από 6%.

Ο Dr. David Cutler, οικογενειακός ιατρός στο Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα (Καλιφόρνια), ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε στο Medical News Today: «Ο αντίκτυπος του διαβήτη στην υγεία είναι βαθύς. Σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σχεδόν κάθε σοβαρής πάθησης, από καρδιακές και αγγειακές παθήσεις έως νεφρική ανεπάρκεια και τύφλωση. Ο προδιαβήτης είναι μια “καμπάνα κινδύνου”, καθώς 25-50% των προδιαβητικών θα αναπτύξουν τελικά διαβήτη τύπου 2. Η πρόληψη ή η αναστροφή είναι η πιο έξυπνη στρατηγική».

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τρεις πυλώνες για την πρόληψη και αντιστροφή του προδιαβήτη παραμένουν αδιαμφισβήτητοι:

  • Διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη για τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης.
  • Απώλεια βάρους, είτε με διατροφική παρέμβαση είτε με φαρμακευτική αγωγή.
  • Τακτική σωματική άσκηση.

Υπάρχει ακόμα χρόνος για στροφή 180 μοιρών

Εκπρόσωπος του Diabetes UK, η Lucy Chambers, εξέφρασε αισιοδοξία, δηλώνοντας: «Ο προδιαβήτης δεν είναι καταδίκη. Αν και δεν μπορούμε να αλλάξουμε παράγοντες όπως η ηλικία ή η γενετική, γνωρίζουμε ότι αλλαγές στον τρόπο ζωής (όπως η αυξημένη φυσική δραστηριότητα, η καλύτερη διατροφή και η απώλεια βάρους) μπορούν να μειώσουν κατά 50% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2».

Οι ερευνητές τόνισαν ότι η μέτρηση του δείκτη γλυκόζης/τριγλυκεριδίων μπορεί να αποτελέσει ένα απλό και οικονομικό εργαλείο για την πρόβλεψη του κινδύνου προδιαβήτη, προσφέροντας τη δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης.

Ένας εφικτός στόχος με καθοριστικά οφέλη

Η μελέτη προσφέρει ισχυρές ενδείξεις ότι ακόμα και μια σχετικά μέτρια δόση άσκησης (150 λεπτά την εβδομάδα) μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και την αναστροφή του προδιαβήτη. Αν και τα ποσοστά πλήρους ύφεσης παραμένουν περιορισμένα, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αλλάξει την πορεία της νόσου και να προστατεύσει από σοβαρές επιπλοκές.

«Τώρα μπορείτε να έχετε έναν σαφή στόχο: 150 λεπτά άσκησης την εβδομάδα. Δεν είναι μόνο πρόληψη, είναι πιθανή θεραπεία», καταλήγει ο Dr. Cutler.