Η Κομισιόν σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση ενός νέου δανείου ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, όπως αναφέρει το POLITICO.
Το σχέδιο προσφέρει στις Βρυξέλλες μια λύση σε ένα από τα πλέον δύσκολα ζητήματα από την αρχή του πολέμου, ενώ μπορούν να δεσμεύσουν τα έσοδα που παράγονται από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, δεν έχουν νομική βάση για να κατασχέσουν το αρχικό κεφάλαιο. Η διαφορά αυτή είναι κρίσιμη για την ικανότητα της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να ανοικοδομηθεί.
Το έγγραφο διανεμήθηκε ενόψει της συνεδρίασης των πρεσβευτών της ΕΕ την Παρασκευή, κατά την οποία θα προετοιμαστεί το έδαφος για τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στην Κοπεγχάγη την ερχόμενη Τετάρτη.
Στα κράτη-μέλη της ΕΕ εντείνεται η δυσαρέσκεια για την έλλειψη λεπτομερειών σχετικά με το αποκαλούμενο «δάνειο αποζημιώσεων», το οποίο πρότεινε αρχικά η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης στις 10 Σεπτεμβρίου.
Η πλειονότητα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται στη χρηματοπιστωτική εταιρεία Euroclear, με έδρα τις Βρυξέλλες, και έχει επενδυθεί σε κρατικά ομόλογα δυτικών χωρών που έχουν πλέον λήξει και μετατραπεί σε ρευστό. Τα κεφάλαια αυτά είναι σε λογαριασμό καταθέσεων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η πρόταση προβλέπει την ανακατεύθυνση αυτών των χρημάτων προς την Ουκρανία και τη σύναψη μιας ειδικά διαμορφωμένης σύμβασης χρέους με την Euroclear, με μηδενικό επιτόκιο, όπως αναφέρεται στο έγγραφο.
Η Euroclear διαχειρίζεται 185 δισ. ευρώ σε ρευστά διαθέσιμα που συνδέονται με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Μέρος αυτών των χρημάτων θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή προϋπάρχοντος δανείου της G7 προς την Ουκρανία.
Τα υπόλοιπα 140 δισ. ευρώ θα καταβληθούν στην Ουκρανία σε δόσεις και θα διατεθούν για «αμυντική συνεργασία» καθώς και για την κάλυψη των βασικών αναγκών του ουκρανικού προϋπολογισμού.
Η Γερμανία έχει αναδειχθεί σε βασικό υποστηρικτή του σχεδίου για το «δάνειο αποζημιώσεων», όπως ανέφερε το POLITICO νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα. Ο Γερμανός Καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, στήριξε την πρόταση με άρθρο του στους Financial Times την Πέμπτη, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι το δάνειο θα πρέπει να χρηματοδοτήσει αποκλειστικά στρατιωτική βοήθεια.
Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο κατέθεσε την προηγούμενη εβδομάδα τη δική του πρόταση για «δάνειο αποζημιώσεων», αξιοποιώντας περίπου 25 δισ. δολάρια σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που διατηρεί εντός της επικράτειάς του. Οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της G7 αναμένεται να συναντηθούν διαδικτυακά την ερχόμενη Τετάρτη για να συντονίσουν τις πρωτοβουλίες τους.
Σύμφωνα με το έγγραφο της Επιτροπής, η πρόταση προβλέπει ότι «ολόκληρη η διαδικασία δεν θα επηρεάσει τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας (δηλαδή την αξίωση επί της Euroclear)» και ότι η Ουκρανία θα αρχίσει να αποπληρώνει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία τερματίσει τον πόλεμο και καταβάλει μεταπολεμικές αποζημιώσεις.
Σε αυτό το ενδεχόμενο, η ΕΕ θα αποπληρώσει την Euroclear ώστε «να έχει στη διάθεσή της τα απαραίτητα κεφάλαια για να καλύψει τις υποχρεώσεις της προς τη Ρωσία», αναφέρεται στο έγγραφο.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή είναι το ενδεχόμενο ένα κράτος-μέλος της ΕΕ — όπως η Ουγγαρία — να μπλοκάρει την ανανέωση των κυρώσεων, η οποία απαιτεί ομόφωνη απόφαση κάθε έξι μήνες. Σε αυτή την περίπτωση, τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια θα επέστρεφαν στη Μόσχα, ενώ οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα έπρεπε να αναλάβουν την ευθύνη αποπληρωμής του δανείου.
Για την ελαχιστοποίηση αυτού του κινδύνου, η Κομισιόν προτείνει την τροποποίηση των κανόνων για την ανανέωση των κυρώσεων, ώστε να απαιτείται ειδική πλειοψηφία και όχι ομοφωνία.
«Αυτό θα απαιτούσε πολιτική συμφωνία υψηλού επιπέδου από όλους ή τουλάχιστον τους περισσότερους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων», σημειώνεται στο έγγραφο.
