Ήταν μια ανοιξιάτικη μέρα του 1905 σαν τη σημερινή, όταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Θεόδωρος Δηλιγιάννης, έπεφτε νεκρός στα σκαλιά της Βουλής από το χέρι ενός εξοργισμένου χαρτοπαίκτη. Ο Δηλιγιάννης αποφάσισε να κηρύξει τον πόλεμο με τη νύχτα και τις παράνομες χαρτοπαικτικές λέσχες, από τον οποίο τελικά βγήκε νεκρός.
Το τέλος ενός πολιτικού με βαρύ όνομα
Ο Δηλιγιάννης δεν ήταν ένας απλός πρωθυπουργός. Ήταν ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς άνδρες της εποχής του, πέντε φορές πρωθυπουργός και σταθερός αντίπαλος του Χαρίλαου Τρικούπη, εκπροσωπώντας ένα πιο συντηρητικό, φιλολαϊκό ρεύμα. Το 1904, ανέλαβε για τελευταία φορά την εξουσία με ένα πρόγραμμα που έταζε περιορισμό της διαφθοράς και ηθικοποίηση της δημόσιας ζωής. Μεταξύ των πρώτων του μέτρων, ήταν η απαγόρευση των χαρτοπαικτικών λεσχών, που θεωρούνταν εστίες κοινωνικής σήψης και εγκληματικότητας.
Η απόφασή του όμως αυτή δεν αντιμετωπίστηκε με ενθουσιασμό από όλους. Οι νυχτερινές λέσχες στην Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα αποτελούσαν μέρος ενός ισχυρού παρασκηνίου με οικονομική και πολιτική επιρροή. Ο κόσμος της νύχτας, που κέρδιζε τεράστια ποσά από την παρανομία και τη χαρτοπαιξία, είδε τις αποφάσεις του Δηλιγιάννη ως απειλή για τα συμφέροντά του.
Η φονική επίθεση μπροστά στη Βουλή
Στις 31 Μαΐου 1905, ο Δηλιγιάννης προσήλθε στο Κοινοβούλιο, όπως κάθε μέρα. Καθώς ανέβαινε τα σκαλιά της Βουλής, ο Αντώνης Κωσταγερακάρης, γνωστός για τη σχέση του με τον κόσμο των χαρτοπαικτικών λεσχών, τον πλησίασε και τον μαχαίρωσε θανάσιμα στην κοιλιά. Ο δράστης συνελήφθη αμέσως, αλλά το σοκ για την ελληνική κοινωνία ήταν τεράστιο. Ένας εν ενεργεία πρωθυπουργός, εκτελεσμένος εν ψυχρώ για τις μεταρρυθμίσεις του, ήταν κάτι που ξεπερνούσε τη φαντασία της εποχής.
Η κοινή γνώμη διχασμένη
Η δολοφονία του Δηλιγιάννη ανέδειξε το τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις φιλολαϊκές εξαγγελίες και τις σκληρές κοινωνικές πραγματικότητες. Αν και η πλειονότητα των πολιτών καταδίκασε τη δολοφονία, υπήρχαν και φωνές που απέδιδαν ευθύνες στον ίδιο τον Δηλιγιάννη για τη «σταυροφορία» του κατά των λεσχών, θεωρώντας την αιτία της βίαιης αντίδρασης.
Η κυβέρνηση πέρασε σε κατάσταση κρίσης. Ο διάδοχός του κλήθηκε να συνεχίσει τη γραμμή του, ωστόσο η πίεση από τα συμφέροντα της νύχτας απέδειξε πόσο δύσκολη ήταν η επιβολή του νόμου εκείνη την εποχή.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1678: Ξεκινούν στο Κόβεντρι της Αγγλίας οι ετήσιοι εορτασμοί προς τιμήν της λαίδης Γκοντάιβα, που –σύμφωνα με τον θρύλο– ίππευσε γυμνή στους δρόμους της πόλης για να πείσει τον σύζυγό της, λόρδο Λέοφρικ, να μειώσει τη βαριά φορολογία στους κατοίκους.
1859: Αρχίζει να λειτουργεί το περίφημο ρολόι Big Ben, που θα αναδειχθεί σε σύμβολο του Λονδίνου και της βρετανικής ταυτότητας.
1884: Ο Τζον Χάρβεϊ Κέλογκ κατοχυρώνει ως πατέντα τα κορν φλέικς, το πρωινό δημητριακό που θα αλλάξει για πάντα τις διατροφικές συνήθειες εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως.
1889: Περισσότεροι από 2.200 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους όταν καταρρέει το φράγμα South Fork στην Πενσιλβάνια, προκαλώντας τον καταστροφικό κατακλυσμό του Τζόνσταουν, τη φονικότερη πλημμύρα στην Ιστορία των ΗΠΑ.
1905: Δολοφονείται ο Έλληνας πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης μπροστά στη Βουλή, από τον Αντώνη Κωσταγερακάρη, χαρτοπαίκτη και λεσχειάρχη. Αιτία η απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει τις χαρτοπαικτικές λέσχες, μέτρο που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στον κόσμο της νύχτας.
1911: Καθελκύεται το υπερωκεάνειο Τιτανικός, το μεγαλύτερο και πιο πολυτελές πλοίο της εποχής, που θα βυθιστεί τραγικά έναν χρόνο αργότερα.
1916: Ξεκινά η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης, η μεγαλύτερη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη σύγκρουση 151 βρετανικών και 91 γερμανικών πλοίων. Οι απώλειες είναι βαριές, αλλά οι Βρετανοί διατηρούν τον έλεγχο της Βόρειας Θάλασσας.
1929: Κυκλοφορεί η πρώτη ταινία του Μίκυ Μάους με φωνή, βάζοντας τέλος στα βουβά μικρού μήκους φιλμ του διάσημου ποντικού της Ντίσνεϊ. Η προσθήκη ήχου και διαλόγων αλλάζει ριζικά την πορεία του animation και καθιερώνει τον Μίκυ ως παγκόσμιο σύμβολο της ποπ κουλτούρας.
1927: Σταματά η παραγωγή του θρυλικού Ford Model T, του αυτοκινήτου που έφερε την επανάσταση στη μετακίνηση και κατασκευάστηκε σε 15.000.000 αντίτυπα.
1951: Εκδηλώνεται στην Αθήνα το κίνημα του ΙΔΕΑ, το οποίο καταστέλλει ο Αλέξανδρος Παπάγος. Δεκάδες αξιωματικοί παραπέμπονται για εσχάτη προδοσία, αλλά αργότερα αμνηστεύονται.
1952: Ο Νικόλαος Πλαστήρας ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδας, αναλαμβάνοντας για τελευταία φορά την ηγεσία της χώρας σε μια κρίσιμη μεταπολεμική περίοδο.
1953: Ο Νίκος Παπαμιχαήλ, με συνοδηγό τον Σπύρο Δημητράκο, αναδεικνύεται νικητής του Α’ Ράλι Ακρόπολις οδηγώντας μια Jaguar XK 120. Στον σκληρό αυτό αγώνα, την καρό σημαία καταφέρνουν να δουν μόλις έξι αυτοκίνητα, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως ένα από τα πιο απαιτητικά ράλι της εποχής.
1961: Η Νότια Αφρική ανακηρύσσεται Δημοκρατία, αποχωρεί από τη Βρετανική Κοινοπολιτεία και εισέρχεται σε μια νέα, σκοτεινή εποχή με το απαρτχάιντ στο απόγειό του.
1962: Ο Άντολφ Άιχμαν, αρχιτέκτονας της τελικής λύσης των Ναζί, εκτελείται δι’ απαγχονισμού στο Ισραήλ, μετά τη δημόσια δίκη του που συγκλόνισε τη διεθνή κοινή γνώμη.
1975: Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντά τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ στο περιθώριο Συνόδου του ΝΑΤΟ. Συμφωνούν να παραπέμψουν τη διαφορά για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
1995: Σάλο προκαλεί η περιφορά της Τίμιας Ζώνης της Παναγίας σε σπίτια πολιτικών και επιχειρηματιών, με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων, γεγονός που φέρνει αντιδράσεις ακόμη και εντός της Εκκλησίας.

1999: Ξεκινά στην Τουρκία η δίκη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ιδρυτή του ΡΚΚ και ηγέτη των Κούρδων μαχητών, σε μια υπόθεση που συγκλονίζει την περιοχή και εντείνει τις διεθνείς πιέσεις.
2003: Πραγματοποιείται η τελευταία πτήση του Concorde, του εμβληματικού υπερηχητικού αεροσκάφους των Air France, βάζοντας τέλος σε μια εποχή υπερπολυτελών και ταχύτατων αερομεταφορών.
2020: Τα παγκόσμια κρούσματα COVID-19 ξεπερνούν τα 6 εκατομμύρια, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να καταγράφουν το 29% των συνολικών επιβεβαιωμένων περιστατικών.
2021: Η Κίνα ανακοινώνει ότι θα αντικαταστήσει την πολιτική των 3 παιδιών.
Γεννήσεις

1930 – Κλιντ Ίστγουντ, Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης, σύμβολο του γουέστερν και του ανδρικού σινεμά, με θρυλικούς ρόλους σε ταινίες όπως «The Good, the Bad and the Ugly» και βραβευμένος με Όσκαρ για σκηνοθεσία στα «Unforgiven» και «Million Dollar Baby».

1942 – Μίνως Κυριακού, Έλληνας επιχειρηματίας, ιδρυτής του τηλεοπτικού σταθμού ANT1 και πρόεδρος του Ομίλου Κυριακού, με έντονη δραστηριότητα στα media, τον αθλητισμό και τη ναυτιλία. Υπήρξε επίσης πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής και μέλος της ΔΟΕ.

1945 – Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Γερμανός σκηνοθέτης, από τις πιο εμβληματικές μορφές του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου, γνωστός για τη δημιουργική του παραγωγικότητα και τις τολμηρές κοινωνικές και πολιτικές θεματικές σε ταινίες όπως «Ο γάμος της Μαρίας Μπράουν» και «Ali: Φοβάται την ψυχή».

1954 – Θωμάς Μαύρος, Έλληνας ποδοσφαιριστής, θρύλος της ΑΕΚ και του Πανιωνίου, γνωστός για το ένστικτο του σκόρερ και την αγάπη του κόσμου. Είναι πρώτος σκόρερ στην ιστορία της Α’ Εθνικής με 260 γκολ και έχει αγωνιστεί 36 φορές με την Εθνική Ελλάδας.

1976 – Κόλιν Φάρελ, Ιρλανδός ηθοποιός, γνωστός για τους έντονους και πολυδιάστατους ρόλους του σε ταινίες όπως «Phone Booth», «In Bruges» και «The Banshees of Inisherin». Έχει τιμηθεί με Χρυσή Σφαίρα και θεωρείται από τους πιο ταλαντούχους Ευρωπαίους ηθοποιούς του Χόλιγουντ.
Θάνατοι

1869 – Γεώργιος Σταύρος, Έλληνας τραπεζίτης και πολιτικός, πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οικονομική οργάνωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και υπήρξε στενός συνεργάτης του Ιωάννη Καποδίστρια.

1905 – Θεόδωρος Δηλιγιάννης, Έλληνας πολιτικός και πέντε φορές πρωθυπουργός, γνωστός για τον λαϊκισμό του και τη σύγκρουσή του με τα φιλοευρωπαϊκά ρεύματα της εποχής. Δολοφονείται έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας από χαρτοπαίκτη, λόγω της αυστηρής πολιτικής του κατά των τυχερών παιγνίων.

2023 – Θεόδωρος Πάγκαλος, Έλληνας πολιτικός, ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, με μακρά κοινοβουλευτική πορεία από το 1981 έως το 2012. Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών, Πολιτισμού και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης (2009–2012). Γνωστός για τη φράση «μαζί τα φάγαμε», που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Εορτολόγιο
Ερμείας, Μάγος, Μάγια
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Ημέρα των Αδελφών
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος