Η τιμή του χρυσού σημειώνει ραγδαία άνοδο, ξεπερνώντας το διπλάσιο των επιπέδων που κατέγραφε στα τέλη του 2022. Η ενίσχυση αυτή οφείλεται τόσο στην αυξημένη ζήτηση από τις κεντρικές τράπεζες όσο και στις γεωπολιτικές αναταράξεις και τις ασταθείς εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ υπό τη διακυβέρνηση Τραμπ.
Κατά το 2025, η τιμή του χρυσού έχει ανέβει περίπου 30%, με το κόστος της ουγγιάς να αγγίζει το ιστορικό υψηλό των 3.500 δολαρίων τον Απρίλιο. Παράλληλα, η χρυσή λίρα της Αγγλίας πλησιάζει σε αξία τα 800 ευρώ, καταγράφοντας σημαντική αύξηση.
Οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως εντείνουν τις αγορές τους, με τους ετήσιους τόνους που προστίθενται να ξεπερνούν τους 1.000, διπλασιάζοντας τον μέσο όρο των προηγούμενων δεκαετιών. Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματά τους σε χρυσό έχουν επιστρέψει σε επίπεδα που είχαν να παρατηρηθούν από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Αυτή η τάση οδήγησε τον χρυσό να ξεπεράσει το ευρώ και να καταστεί το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό στοιχείο στις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως, μετά το αμερικανικό δολάριο. Παρότι συζητείται εδώ και χρόνια ο ρόλος του χρυσού ως πιθανό παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, η άμεση αντικατάσταση του δολαρίου θεωρείται απίθανη. Ωστόσο, η σημασία του ως αποθεματικού περιουσιακού στοιχείου ενισχύεται.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), στο τέλος του 2024 το μερίδιο του χρυσού στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα έφτασε το 20%, ξεπερνώντας το ευρώ που κατέχει πλέον το 16%. Την ίδια ώρα, το δολάριο συνεχίζει να περιορίζεται στο 46% των αποθεμάτων. Η ΕΚΤ επισημαίνει πως η αυξημένη ζήτηση για χρυσό μετά το 2022 σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, που προκάλεσαν μείωση της εμπιστοσύνης ορισμένων κεντρικών τραπεζών προς το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Παράλληλα, η παραδοσιακή αρνητική συσχέτιση μεταξύ των τιμών του χρυσού και των πραγματικών αποδόσεων των κρατικών ομολόγων διακόπηκε το 2022, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν μαζικά χρυσό ως μέσο αντιστάθμισης του γεωπολιτικού ρίσκου, παρά την άνοδο των επιτοκίων παγκοσμίως.
Οι χώρες που διατηρούν στενές γεωπολιτικές σχέσεις με Ρωσία και Κίνα παρουσίασαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο μερίδιο του χρυσού στα αποθεματικά τους από το τέλος του 2021, επιβεβαιώνοντας την τάση διαφοροποίησης από τα δυτικά νομίσματα.
Οι κεντρικές τράπεζες εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν τις αγορές χρυσού το 2025, αναμένοντας να προσεγγίσουν εκ νέου τους 1.000 τόνους, παρά μια μικρή πτώση σε σχέση με το ρεκόρ του 2024. Πολωνία, Αζερμπαϊτζάν και Κίνα πρωταγωνίστησαν στις αγορές του πρώτου τριμήνου.
Αντίθετα, η ζήτηση για χρυσά κοσμήματα πλήττεται από την αύξηση των τιμών, με σημαντική μείωση παραγωγής, κυρίως στην Ινδία και την Κίνα. Η εταιρεία Metals Focus προβλέπει αύξηση της μέσης τιμής του χρυσού κατά 35% το 2025, ενώ μεγάλες τράπεζες όπως η Goldman Sachs και η JP Morgan εκτιμούν ότι η τιμή της ουγγιάς θα προσεγγίσει ακόμη και τα 4.000 δολάρια μέσα στο 2026.
Παράλληλα, η χρυσή λίρα ακολουθεί ανοδική πορεία, με την Τράπεζα της Ελλάδος να καταγράφει σημαντική αύξηση στην τιμή πώλησής της που ξεπέρασε τα 779 ευρώ, με τις τιμές να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε σχέση με πριν από δύο χρόνια. Το πρώτο τρίμηνο του 2025, η Τράπεζα της Ελλάδος αγόρασε 11.150 και πούλησε 1.732 χρυσές λίρες, με τις τιμές να αφορούν κυρίως την παραδοσιακή λίρα παλαιάς κοπής.
