Η φυλή του Αμαζονίου Marubo από την απομακρυσμένη κοιλάδα Javari στη Βραζιλία κατέθεσε αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση κατά της εφημερίδας New York Times, ισχυριζόμενη ότι το ρεπορτάζ της εφημερίδας για την πρώτη επαφή της φυλής με το διαδίκτυο παρουσίασε τα μέλη της ως εξαρτημένα από την τεχνολογία και εθισμένα στην πορνογραφία.

Η φυλή, που αριθμεί περίπου 2.000 άτομα, κατέθεσε την αγωγή αυτή την εβδομάδα σε δικαστήριο του Λος Άντζελες, διεκδικώντας αποζημίωση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Σύμφωνα με τον Guardian, εκτός από τους New York Times, στην αγωγή κατονομάζονται επίσης τα μέσα TMZ και Yahoo, τα οποία κατηγορούνται ότι ενίσχυσαν και υπερπρόβαλαν το αρχικό ρεπορτάζ, δυσφημίζοντας τη φυλή.

Η επίμαχη δημοσίευση του Ιουνίου 2024, με συντάκτη τον δημοσιογράφο Jack Nicas, περιγράφει την εισαγωγή της δορυφορικής υπηρεσίας Starlink του Έλον Μασκ στην κοινότητα, παρουσιάζοντας, σύμφωνα με την αγωγή, τους Marubo «ως μια κοινότητα ανίκανη να διαχειριστεί τη βασική επαφή με το διαδίκτυο, με ιδιαίτερη έμφαση στους ισχυρισμούς ότι οι νέοι είχαν απορροφηθεί από την πορνογραφία».

Όπως αναφέρει τροποποιημένη έκδοση της αγωγής που κατατέθηκε την Πέμπτη: «Αυτές οι δηλώσεις δεν ήταν απλώς προκλητικές, αλλά μετέφεραν στον μέσο αναγνώστη την εικόνα ότι ο λαός των Marubo έχει περιέλθει σε ηθική και κοινωνική παρακμή ως άμεσο αποτέλεσμα της πρόσβασης στο διαδίκτυο».

Η αγωγή προσθέτει: «Τέτοιες απεικονίσεις υπερβαίνουν τον πολιτιστικό σχολιασμό, πρόκειται για άμεση επίθεση στον χαρακτήρα, την ηθική και το κοινωνικό κύρος ενός ολόκληρου λαού, υπονοώντας ότι τους λείπει η πειθαρχία ή οι αξίες για να λειτουργήσουν στον σύγχρονο κόσμο».

Σε δήλωσή του προς το Associated Press, εκπρόσωπος των New York Times ανέφερε: «Οποιαδήποτε δίκαιη ανάγνωση του άρθρου αποκαλύπτει μια ευαίσθητη και μελετημένη προσέγγιση στα οφέλη και τις επιπλοκές της νέας τεχνολογίας σε ένα απομακρυσμένο ιθαγενές χωριό με περήφανη ιστορία και πολιτισμό. Σκοπεύουμε να υπερασπιστούμε σθεναρά το άρθρο».

Το άρθρο του Nicas περιγράφει ότι, λιγότερο από έναν χρόνο μετά την εγκατάσταση της υπηρεσίας, η κοινότητα αντιμετωπίζει προβλήματα που ήδη πλήττουν τον υπόλοιπο κόσμο λόγω του διαδικτύου και των έξυπνων συσκευών.

Ο δημοσιογράφος απαριθμεί πολλές από αυτές τις προκλήσεις: «έφηβοι κολλημένοι στα κινητά, ομαδικές συνομιλίες γεμάτες κουτσομπολιά, εθιστικά κοινωνικά δίκτυα, άγνωστοι στο διαδίκτυο, βίαια βιντεοπαιχνίδια, απάτες, παραπληροφόρηση και ανήλικοι που παρακολουθούν πορνογραφία».

Αναφέρει ακόμη ότι ένας ηγέτης της φυλής δήλωσε πως «τον αναστατώνει ιδιαίτερα η πορνογραφία», εξηγώντας ότι νεαροί άνδρες μοιράζονταν ερωτικά βίντεο σε ομαδικές συνομιλίες, μια εξέλιξη που χαρακτήρισε σοκαριστική για μια κουλτούρα που αποδοκιμάζει ακόμα και τα δημόσια φιλιά.

Το άρθρο δεν περιλαμβάνει άλλη αναφορά στην πορνογραφία, ωστόσο η συγκεκριμένη πτυχή υπερπροβλήθηκε από άλλα μέσα όπως το TMZ, που δημοσίευσε άρθρο και βίντεο με τίτλο: «Η σύνδεση Starlink του Έλον Μασκ άφησε απομακρυσμένη φυλή εθισμένη στην πορνογραφία».

Η αγωγή αναφέρει ότι το βίντεο «παρουσίασε ψευδώς τη φυλή Marubo ως κοινωνικά και ηθικά καταρρέουσα».

Αιτήματα για σχόλια που απευθύνθηκαν στα TMZ και Yahoo δεν απαντήθηκαν άμεσα.

Οι παρανοήσεις που προκλήθηκαν από την αναπαραγωγή και αναδιατύπωση του αρχικού άρθρου οδήγησαν τους New York Times στη δημοσίευση διευκρινιστικού άρθρου.

«Ο λαός των Marubo δεν είναι εθισμένος στην πορνογραφία», έγραψε ο Nicas στο δεύτερο άρθρο. «Δεν υπήρχε καμία τέτοια ένδειξη στο δάσος και δεν υπήρχε τέτοια υπόνοια στο άρθρο των New York Times».

Ωστόσο, σύμφωνα με την αγωγή, η διευκρίνιση αυτή δεν ικανοποίησε τη φυλή, καθώς «δεν αναγνώρισε τον ρόλο που έπαιξε η ίδια η εφημερίδα στη δημιουργία του συκοφαντικού αφηγήματος. Αντί να προχωρήσει σε αναίρεση ή συγγνώμη, το δεύτερο άρθρο μείωσε τη σημασία της αρχικής αναφοράς στην πορνογραφία, μεταθέτοντας την ευθύνη σε τρίτα μέσα».

Αν και ο Nicas έγραψε ότι έμεινε με τη φυλή για μία εβδομάδα, η αγωγή υποστηρίζει ότι παρέμεινε λιγότερο από 48 ώρες, χρόνος που δεν επαρκούσε για ουσιαστική παρατήρηση ή σεβαστική προσέγγιση της κοινότητας.

Το πρώτο ρεπορτάζ για την αγωγή δημοσιεύθηκε από το Courthouse News.

Ενάγοντες είναι επίσης ο ηγέτης της κοινότητας Enoque Marubo και η Βραζιλιάνα δημοσιογράφος και κοινωνιολόγος, Flora Dutra, οι οποίοι συμμετείχαν στο αρχικό άρθρο.

Και οι δύο διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην εισαγωγή της διαδικτυακής σύνδεσης στη φυλή, την οποία χαρακτήρισαν ευεργετική, καθώς διευκόλυνε την πρόσβαση σε επείγουσα ιατρική περίθαλψη και την εκπαίδευση των παιδιών.