Με τη Βρετανία, τη Γαλλία και τον Καναδά να δηλώνουν ότι θα αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος το φθινόπωρο, οι παραδοσιακοί σύμμαχοι του Ισραήλ φαίνεται να παίρνουν αποστάσεις. Ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Εχούντ Όλμερτ, θεωρεί ότι η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τον νυν πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και την ακροδεξιά κυβέρνησή του.
«Υπάρχει ένα ολοένα και μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς εναντίον των Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου και σε αυτά που εμείς προκαλούμε τώρα στους Παλαιστίνιους», δήλωσε ο Όλμερτ στο Politico. «Έχουμε μετατραπεί σε κράτος-παρία», συμπλήρωσε.
Κρίση στις διεθνείς σχέσεις του Ισραήλ
Ο Όλμερτ, πρωθυπουργός από το 2006 έως το 2009 και ηγέτης του κεντρώου κόμματος Καντίμα, είναι ένας σπάνιος επικριτής της ισραηλινής στρατιωτικής εκστρατείας στη Γάζα, τονίζοντας από την αρχή ότι στερείται ξεκάθαρου σχεδίου εξόδου. Σήμερα, ο Νετανιάχου βρίσκεται σε ρήξη ακόμα και με παραδοσιακούς συμμάχους όπως η Γερμανία. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αντιμετωπίζει εσωτερική πίεση να υιοθετήσει κυρώσεις κατά του Ισραήλ, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μίλησε για «πραγματικό λιμό» στη Γάζα, κατηγορώντας ωστόσο τη Χαμάς για το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις.
«Χάνουμε τη διεθνή στήριξη που πάντα συνέδεε το Ισραήλ με τις ισχυρότερες και πιο φωτισμένες δυνάμεις του δυτικού κόσμου», ανέφερε.
Κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου
Σε άρθρο γνώμης με τίτλο «Αρκετά. Το Ισραήλ διαπράττει εγκλήματα πολέμου», ο Όλμερτ χαρακτήρισε τις επιχειρήσεις στη Γάζα «πόλεμο εξόντωσης». Προειδοποίησε επίσης ότι το σχέδιο της κυβέρνησης να συγκεντρώσει τους Παλαιστίνιους σε μια «ανθρωπιστική πόλη» ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση, ενώ ακόμα και ανώτατοι στρατιωτικοί εκφράζουν επιφυλάξεις.
Τις κατηγορίες του Όλμερτ επανέλαβαν και δύο από τις σημαντικότερες ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η B’Tselem και οι Γιατροί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία και ότι οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν νομική και ηθική υποχρέωση να το σταματήσουν.
Ο ίδιος ο Όλμερτ είχε αρχικά υπερασπιστεί το Ισραήλ από κατηγορίες περί γενοκτονίας και εγκλημάτων πολέμου, αλλά η θέση του άλλαξε καθώς η εκστρατεία «μετατράπηκε σε σφαγή αμάχων, γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων και σε σκόπιμο λιμό με τον αποκλεισμό τροφίμων και ιατρικής βοήθειας».
Οργή από την κυβέρνηση Νετανιάχου
Οι δηλώσεις Όλμερτ προκάλεσαν την οργή στελεχών της κυβέρνησης. Ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σαάρ τον κατηγόρησε ότι συμμετέχει «σε διπλωματικό, προπαγανδιστικό και νομικό πόλεμο εναντίον του κράτους και του στρατού». Ο υπουργός Παιδείας Γιοάβ Κις τον κατηγόρησε ότι συμμετέχει σε «ακραίο αριστερό χορό που δυσφημεί το Ισραήλ».
Αντίστοιχη κατακραυγή δέχτηκε και ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Γιαΐρ Γκολάν, ο οποίος δήλωσε ότι «μια λογική χώρα δεν πολεμά εναντίον αμάχων, δεν σκοτώνει βρέφη ως χόμπι και δεν θέτει ως στόχο την εκδίωξη πληθυσμών».
Η κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά τις κατηγορίες περί εγκλημάτων πολέμου και γενοκτονίας, που πλέον διερευνώνται και στη Χάγη, θεωρώντας τα εντάλματα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου κατά Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ ως εκφράσεις αντισημιτισμού.
Η συζήτηση περί αντισημιτισμού
Ο Όλμερτ επεσήμανε ότι η ταύτιση κάθε κριτικής με τον αντισημιτισμό είναι «εύκολη και επικίνδυνη διέξοδος» που εντείνει το πρόβλημα: «Η οργή για το ανθρωπιστικό ζήτημα εξαπλώνεται ραγδαία», είπε, προσθέτοντας ότι οι διαδηλώσεις παγκοσμίως τροφοδοτούνται κυρίως από την κρίση στη Γάζα και τον μεγάλο αριθμό θυμάτων, που σύμφωνα με το ίδιο το Ισραήλ ανέρχονται σε περίπου 30.000 αμάχους από τον Οκτώβριο του 2023.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι κατηγορίες αντισημιτισμού κατά του Εμανουέλ Μακρόν και του Κιρ Στάρμερ είναι αβάσιμες, καθώς οι δύο ηγέτες βοήθησαν το Ισραήλ να αναχαιτίσει πυραύλους του Ιράν τον Απρίλιο.
Ο δημοσιογράφος Γκιντεόν Λεβί πρόσθεσε ότι οι κατηγορίες περί αντισημιτισμού «αποσπούν την προσοχή από την ενοχή που νιώθει η χώρα για όσα κάνει».
Η προοπτική δύο κρατών και το μέλλον
Ο Όλμερτ, που στο παρελθόν διαπραγματεύτηκε με τον Μαχμούντ Αμπάς για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στο 94% της Δυτικής Όχθης, εκτιμά ότι σήμερα κάτι τέτοιο είναι πολύ πιο δύσκολο λόγω των 500.000 εποίκων και της άρνησης Νετανιάχου για μια πραγματική λύση δύο κρατών. Ο ίδιος περιορίζεται στο να προτείνει αυτονομία, χωρίς κυριαρχία, και πλήρη έλεγχο ασφαλείας από το Ισραήλ.
Ο Όλμερτ θεωρεί ότι η συνέχιση της σημερινής πορείας μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε προσάρτηση της Γάζας και της Δυτικής Όχθης, και θεωρεί ότι μόνο ο Τραμπ μπορεί να το αποτρέψει: «Κάποια στιγμή θα πρέπει να παρέμβει και να πει στον Νετανιάχου “αρκετά”», είπε, αν και παραδέχτηκε ότι προς το παρόν αυτό φαίνεται απίθανο.
