Σε λίγες μόλις ημέρες, από την 1η Οκτωβρίου, λήγει ο μήνας προσαρμογής για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στην Ελλάδα και όσοι δεν συμμορφώνονται με το νόμο θα αρχίσουν να πληρώνουν πρόστιμα και μάλιστα τσουχτερά.

Αν και είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως, στην οποία θεσπίστηκε αντικαπνιστικός νόμος (το 1856), η Ελλάδα φαίνεται ότι αντιστέκεται σθεναρά στα νέα δεδομένα και ότι οι Έλληνες δεν εγκαταλείπουν την αγαπημένη τους συνήθεια, το κάπνισμα.

Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλες περισσότερο, άλλες λιγότερο έχουν υιοθετήσει νόμους κατά του καπνίσματος, ενώ υπάρχουν πολλές μελέτες για την αποτελεσματικότητα των αντικαπνιστικών νόμων.

Όπως προκύπτει από τις μελέτες αυτές, μέσω γενικών νομοθετικών διατάξεων για καθαρό αέρα στους δημόσιους χώρους, ο αριθμός των καπνιστών στο σύνολο του πληθυσμού μπορεί να μειωθεί περίπου κατά 10%. Επίσης, από την αξιολόγηση 26 μελετών σε χώρους εργασίας προέκυψε ότι εκεί, όπου απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα ο αριθμός των καπνιστών μειώθηκε κατά 3,8% και ο αριθμός των τσιγάρων, που κατανάλωναν καθημερινά τα άτομα, που εξακολουθούσαν να είναι καπνιστές, μειώθηκε κατά 3,1%.

Η σχέση μεταξύ της γενικής απαγόρευσης του καπνίσματος και της μείωσης του ενεργητικού καπνίσματος έχει επιβεβαιωθεί από στοιχεία των χωρών, που εφαρμόζουν το μέτρο αυτό, και στις οποίες η μείωση των πωλήσεων καπνού (π.χ. κατά 8% στην Ιταλία και 14% στη Νορβηγία) συνοδεύτηκε από σημαντική αύξηση των προσπαθειών για την απεξάρτηση από το κάπνισμα, σε μικρό χρονικό διάστημα μετά τη θέσπιση των νέων ρυθμίσεων. Στην Ιρλανδία 80% των πρώην καπνιστών ανέφεραν ότι η νέα νομοθεσία αποτέλεσε το κίνητρο για να σταματήσουν το κάπνισμα, ενώ 88% δήλωσαν ότι ο νόμος τούς βοήθησε να μην ξαναρχίσουν. Παρότι υπήρχαν ανησυχίες ότι θα συμβεί το αντίθετο, η απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους φαίνεται ότι είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί το κάπνισμα στα σπίτια, ειδικά παρουσία μικρών παιδιών. Στην Ιρλανδία το ποσοστό των νοικοκυριών μη καπνιστών αυξήθηκε κατά 8% από τότε, που άρχισε να ισχύει η απαγόρευση.

Στην αντίπερα όχθη, επιστημονικές μελέτες κατέδειξαν ότι η απαγόρευση καπνίσματος βοήθησε τους Καλιφορνέζους καπνιστές να εγκαταλείψουν τη βλαβερή τους συνήθεια. Αν και το 1988, 23% των κατοίκων της Καλιφόρνιας κάπνιζαν, το 2006 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 13,1%.

Παρόμοια ήταν τα αποτελέσματα και στην Ευρώπη. Στη Σκωτία οι πωλήσεις τσιγάρων μειώθηκαν κατά 8% το πρώτο έτος της απαγόρευσης. Η Ιρλανδία είδε μια πτώση κατά 5% του αριθμού των καπνιστών από την καθιέρωση της απαγόρευσης το 2004, αν και 25 στους 100 εξακολουθούν να καπνίζουν.