Όταν μιλάμε για τη στυτική δυσλειτουργία συνήθως ενοχοποιείται η ροή αίματος. Ωστόσο, μια νέα ιατρική ανασκόπηση επισημαίνει πως η θεραπεία δεν θα πρέπει να παραβλέπει τα ψυχολογικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας.
Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Directions in Psychological Science, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και ψυχολογικά θέματα είναι μεταξύ των βασικών παραγόντων κινδύνου για τη στυτική δυσλειτουργία. Όμως, όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, ερευνητές και γιατροί τείνουν να παρακάμπτουν τις ψυχολογικές πτυχές της πάθησης προκειμένου να επικεντρωθούν στα φυσικά αίτια και τις θεραπείες τους.
Η στυτική δυσλειτουργία σε αριθμούς
Αν και το ποσοστό των πασχόντων αυξάνεται όσο αυξάνεται η ηλικία, πρόκειται για ένα πρόβλημα που καταγράφεται σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες.
Η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει το 20% των ανδρών κάτω των 30 ετών, το 25% των ανδρών στα 30, το 40% των ανδρών στα 40, το 60% των ανδρών άνω των 50 ετών και το 80% των ανδρών μετά τα 60 τους έτη. Ιατρικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Impotence Research εκτιμά ότι 322 εκατομμύρια άνδρες σε όλο τον κόσμο θα αντιμετωπίσουν στυτική δυσλειτουργία έως το 2025.
Ο ρόλος της σωματικής υγείας
Το Urology Care Foundation ορίζει τη στυτική δυσλειτουργία ως τη δυσκολία επίτευξης ή διατήρησης μιας στύσης ώστε να μην μπορεί να ολοκληρωθεί η σεξουαλική επαφή. Αν και οι παράγοντες που προκαλούν ή συμβάλλουν στο πρόβλημα ποικίλλουν, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει πως η στυτική δυσλειτουργία είναι περισσότερο σύμπτωμα άλλων παθήσεων.
«Σε πολλές περιπτώσεις, είναι πρωτίστως πρόβλημα ροής αίματος», λέει ο Jagan Kansal, ουρολόγος και ιδρυτής του Down There Urology, ενός κέντρου για τη σεξουαλική υγεία των ανδρών και την ανδρική γονιμότητα. «Οτιδήποτε επηρεάζει τη γενική υγεία σας όσον αφορά τη ροή του αίματος μπορεί να επηρεάσει και τη λειτουργία του πέους σας».
Άρα οι καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, τα προβλήματα στην καρδιά, οι παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων ή ο διαβήτης τύπου 2, θα μπορούσαν να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία. «Αυτό εξηγεί και το γιατί το πρόβλημα αυτό μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι καρδιακής νόσου. Οι μικρότερες αρτηρίες του πέους είναι οι πρώτες που επηρεάζονται και το πρόβλημα στην καρδιά θα εμφανιστεί αργότερα στη ζωή», σημειώνει.
Στυτική δυσλειτουργία θα μπορούσε ακόμη να προκληθεί από χρόνια νεφρική νόσο, σκλήρυνση κατά πλάκας και νόσο του Peyronie. Επίσης, από τραυματισμό στο πέος ή πρόβλημα στον προστάτη, τον νωτιαίο μυελό ή την ουροδόχο κύστη. Οι θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη ή της ουροδόχου κύστης, συμπεριλαμβανομένης της χημειοθεραπείας, της ακτινοβολίας και της χειρουργικής επέμβασης, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε στυτική δυσλειτουργία.
«Το νευρικό σύστημα έχει σημαντικό ρολο, επομένως οποιαδήποτε βλάβη ή διαταραχή στα εμπλεκόμενα νεύρα μπορεί να βλάψει τη στυτική λειτουργία», εξηγεί ο Jamin Brahmbhatt, ουρολόγος και ρομποτικός χειρουργός με υποτροφία στο Orlando Health Medical Group Urology. «Επιπλέον, η ηλικία, η παχυσαρκία και οι επιλογές του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καθώς και ορισμένα φάρμακα (π.χ. για άγχος, κατάθλιψη, αρτηριακή πίεση, επιληπτικές κρίσεις κ.ά.) μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο».
Ο ρόλος της ψυχικής υγείας
Παρά τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, η σωματική υγεία δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που θα πρέπει να μπει στην εξίσωση των αιτιών της στυτικής δυσλειτουργίας. Τόσο ο Kansal όσο και ο Brahmbhatt συμφωνούν ότι οι ψυχολογικοί παράγοντες έχουν τον δικό τους καθοριστικό ρόλο.
«Το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τη στυτική λειτουργία παρεμποδίζοντας τη σεξουαλική διέγερση», λέει ο Brahmbhatt. Το άγχος μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα κορτιζόλης και να αυξήσει τη δραστηριότητα του νευρικού συστήματος, διαταράσσοντας τις πολύπλοκες στυτικές διεργασίες, σύμφωνα με τους συγγραφείς της τελευταίας επιστημονικής μελέτης. «Επιπλέον, η στυτική δυσλειτουργία θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν φαύλο κύκλο άγχους και πίεσης απόδοσης», υπογραμμίζει ο Brahmbhatt. «Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η τελειομανία ή το υψηλό άγχος, μπορεί να αποτελούν προδιάθεση στυτικής δυσλειτουργίας για ένα άτομο ή θα μπορούσαν να επιδεινώσουν ένα υφιστάμενο πρόβλημα».
Ο Kansal περιγράφει αυτήν την κατάσταση ως «φαινόμενο χιονοστιβάδας». «Με μια δόση χιούμορ λέω στους ασθενείς μου πως από τη στιγμή που θα αρχίσετε να σκέφτεστε τη λειτουργία του πέους σας, αυτό θα σταματήσει να λειτουργεί», αναφέρει. Το εάν τα ψυχολογικά ζητήματα οδηγούν σε στυτική δυσλειτουργία ή το αντίστροφο, εξαρτάται από την περίπτωση. «Είτε έτσι είτε αλλιώς, νομίζω ότι οι περισσότεροι έχουν σε κάποιο βαθμό ψυχολογικό ζήτημα, το οποίο ενεργοποιεί και εξελίσσεται σε έναν φαύλο κύκλο», προσθέτει ο Kansal.
Στην πραγματικότητα, ο Brahmbhatt πιστεύει ότι ο μεγαλύτερος ένοχος της ψυχολογικής διαταραχής πηγάζει από τα υψηλά επίπεδα προσδοκιών των ανδρών μετά την παρακολούθηση ταινιών πορνό. «Η πραγματικότητα έρχεται σε αντίθεση με το παραγόμενο περιεχόμενο», τονίζει.
Οι καλύτεροι τρόποι αντιμετώπισης της στυτικής δυσλειτουργίας
Ο Brahmbhatt λέει ότι «πρώτα και κύρια» πρέπει να μπει ένα στοπ στις ανθυγιεινές συνήθειες. «Η τακτική άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή, η αποχή από το κάπνισμα και ο περιορισμός του αλκοόλ μπορεί να αποδειχθούν θεμελιώδη για τη διαχείριση -αλλά και την πρόληψη- της στυτικής δυσλειτουργίας».
Άλλες επιλογές μπορεί να είναι διάφορες στυτικές συσκευές, η χειρουργική επέμβαση, η θεραπεία ενίσχυσης τεστοστερόνης (διατίθεται ως gel, ένεση, έμπλαστρο και χάπια), αλλά και συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως το Cialis ή και το Viagra, για την αύξηση της ροής του αίματος στο πέος.
Η πρόσφατη ιατρική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι οι ψυχολογικές θεραπείες για τη στυτική δυσλειτουργία θα μπορούσαν επίσης να συμπεριληφθούν στη λίστα με τους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Εξάλλου, οι δύο ειδικοί γιατροί υπογραμμίζουν ότι η στυτική δυσλειτουργία δεν αποτελεί ταμπού στον ίδιο βαθμό με το παρελθόν. Οι άνδρες μιλούν όλο και περισσότερο για το πρόβλημά τους.
Όπως επισημαίνει ο Brahmbhatt, «ο λόγος που βλέπουμε περισσότερους νεότερους άνδρες να ζητούν βοήθεια μπορεί να είναι επειδή οι άνδρες -όπως και η κοινωνία- μιλούν πλέον πιο ανοιχτά για το σεξ. Από το Tinder μέχρι το ελεύθερο πορνό στο διαδίκτυο, μια συζήτηση για το σεξ είναι λιγότερο τρομακτική στις μέρες μας».
Η συμβουλευτική ή η σεξουαλική θεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη, ειδικά όταν η στυτική δυσλειτουργία έχει ψυχολογική συνιστώσα. «Η επαφή με έναν ψυχολόγο μπορεί να προσφέρει πολύτιμες γνώσεις και στρατηγικές για τη διαχείριση του ψυχολογικού στρες που σχετίζεται με το πρόβλημα», τονίζει.
«Αν και μπορεί να αισθάνεστε άβολα στην αρχή να μιλάτε για τέτοια πράγματα, έχετε κατά νου ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας που ειδικεύονται στη σεξουαλική υγεία. Δεν θα κάνετε λάθος αν μιλήσετε τουλάχιστον με έναν», σημειώνει ο Kansal.
Οι ειδικοί προτείνουν επίσης να μην διστάζετε να συζητήσετε τυχόν ανησυχίες και με την σύντροφό σας. «Ο ανοιχτός διάλογος μπορεί να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την ενίσχυση μιας υποστηρικτικής σχέσης με ανοιχτή επικοινωνία», λέει ο Brahmbhatt και ο Kansal συμφωνεί: «Η κανονικοποίηση της συζήτησης για τη στυτική δυσλειτουργία, ώστε να μην είναι ένα θέμα ταμπού, μπορεί να είναι σημαντική για τους άνδρες και νομίζω ότι έχουμε αρχίσει να το κάνουμε αυτό ως κοινωνία».
