Σε όλους αρέσει το ηλιοκαμένο δέρμα και το μαύρισμα. Θέλοντας να το πετύχουν, πολλοί πηγαίνουν σε κέντρα αισθητικής προκειμένου να κάνουν σολάριουμ, ώστε να είναι μαυρισμένοι όλο τον χρόνο. Πόσο ασφαλές είναι, όμως, το σολάριουμ;
Ο δερματολόγος, Dr. Muneeb Shah, γνωστός και ως «DermDoctor» στους περισσότερους από 18 εκατομμύρια οπαδούς του στο TikTok μιλά για τους σοβαρούς κινδύνους του σολάριουμ, τους οποίους έχει βιώσει προσωπικά. Ως έφηβος ο Shah έκανε συχνά σολάριουμ και, όταν έγινε 31 ετών, αυτοδιαγνώστηκε με καρκίνο του δέρματος όταν παρατήρησε ένα ροζ εξάνθημα στο στήθος του, που του προκαλούσε φαγούρα και αιμορραγούσε όταν το έξυνε. «Έμαθα πολλά για το τι περνάνε οι ασθενείς και πώς αισθάνεσαι όταν σου αφαιρούν τον καρκίνο του δέρματος. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προσπαθώ, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να ενημερώσω τους ανθρώπους για τους κινδύνους του μαυρίσματος», αναφέρει ο Shah στο Yahoo Life.
Είναι πραγματικά τόσο κακό το σολάριουμ;
Ναι, οι κίνδυνοι είναι σοβαροί. Το σολάριουμ, έστω και μία φορά, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, και αυτό σχετίζεται εντονότερα με το όσο πιο νέοι είναι όσοι ξεκινούν να το κάνουν για πρώτη φορά. «Το σολάριουμ είναι κακό – τελεία και παύλα», τονίζει ο δερματολόγος Dr. Allan Halpern. «Υπάρχει λόγος που ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ προειδοποιεί έντονα κατά της χρήσης του και που 40 περίπου πολιτείες έχουν νομοθεσία κατά της χρήσης του σε ηλικίες κάτω των 18 ετών. Είναι επειδή η ίδια η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι η κύρια αιτία του καρκίνου του δέρματος». Το σολάριουμ έχει επίσης συσχετιστεί με φλεγμονή των ματιών και γήρανση του δέρματος.
Το υπεριώδες φως διατίθεται σε τρεις κύριους τύπους: UVA, UVB και UVC. «Η UVC είναι κάτι που κανείς δεν χρησιμοποιεί παρά μόνο στην αποστείρωση εργαλείων, επειδή είναι αρκετά τοξική», εξηγεί ο Dr. Halpern. «Οι UVB είναι ακτίνες που καίνε και είναι ο λόγος για τον οποίο παθαίνετε ηλιακό έγκαυμα. Οι UVA μπορεί να σας δημιουργήσουν μαύρισμα χωρίς να σας κάψει ο ήλιος, αλλά όλες οι υπεριώδεις ακτινοβολίες καταστρέφουν το DNA στα κύτταρά σας και μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος».
Ο Dr. Halpern προσθέτει: «Για να είμαστε δίκαιοι απέναντι στη βιομηχανία του σολάριουμ, οι άνθρωποι όντως πίστευαν ότι μόνο η UVB ήταν κακή και προκαλούσε καρκίνο του δέρματος. Έτσι, ανέπτυξαν τα σολάριουμ UVA με την ιδέα ότι θα σας προστάτευαν από τον ήλιο». Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. «Δεν γίνεται να μαυρίσετε χωρίς να βλάψετε το DNA σας», λέει.
Γιατί είναι δημοφιλές;
Εάν ο κίνδυνος από το σολάριουμ είναι τόσο μεγάλος, γιατί οι άνθρωποι εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν; «Λατρεύω το πώς αισθάνομαι όταν μαυρίζω και το σολάριουμ είναι μια εύκολη επιλογή για να διατηρήσω το χρώμα μου και τον χειμώνα», αναφέρει η Linnea Bendiksen, 21χρονη TikToker από τη Νορβηγία. Η Ευρώπη έχει υψηλότερα ποσοστά χρήσης σολάριουμ και από τις ΗΠΑ και παρά το γεγονός ότι η Νορβηγία έχει κανονισμούς κατά της χρήσης σολάριουμ σε ανηλίκους, η Bendiksen λέει ότι έκανε σολάριουμ για πρώτη φορά όταν ήταν μόλις 14 ετών. Άρχισε να πηγαίνει τακτικά σε ινστιτούτα μαυρίσματος τα τελευταία δύο χρόνια.
«Ξεκίνησε να το κάνω λόγω του TikTok», σημειώνει η Caroline. Οι άνθρωποι που είδε στο TikTok πριν και μετά το σολάριουμ έδειχναν «απίστευτοι», λέει η νεαρή φοιτήτρια από το Τέξας. Η Caroline έκανε για πρώτη φορά σολάριουμ τον περασμένο Αύγουστο, ελπίζοντας ότι θα τη βοηθούσε να διατηρήσει το καλοκαιρινό της μαύρισμα. Κατέληξε να πάθει άσχημο έγκαυμα και ορκίστηκε να μην ξαναπάει ποτέ, επειδή δεν ένιωθε πια ασφαλής. Αλλά τον περασμένο μήνα ήθελε να πάρει λίγο χρώμα πριν από τις ανοιξιάτικες διακοπές. Έτσι, η Caroline αποφάσισε να ξαναδοκιμάσει το σολάριουμ και έκανε μια συνεδρία κάθε δεύτερη μέρα. «Ξέρω ότι όταν κάνεις σολάριουμ, συμβαίνουν άσχημα πράγματα, αλλά ξέρω επίσης ότι υπάρχουν και κάποια οφέλη για την υγεία», λέει. «Μου αρέσει που τον χειμώνα μου ανεβάζει λίγο τη διάθεση, όταν νιώθω λίγο πεσμένη». Το μαύρισμα κάνει την Caroline να νιώθει περισσότερη αυτοπεποίθηση.
Υπάρχουν οφέλη από το σολάριουμ;
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι παρακινούνται να κάνουν σολάριουμ για αισθητικούς λόγους -όπως η όψη μαυρισμένου δέρματος ή η θεραπεία δερματικών παθήσεων όπως η ακμή ή η ψωρίαση-, καθώς και για ψυχολογικά οφέλη (περισσότερη αυτοπεποίθηση) και οφέλη στην υγεία (αύξηση της έκθεσης σε βιταμίνη D). Η λανθασμένη αντίληψη ότι τα πιθανά οφέλη του σολάριουμ υπερτερούν των κινδύνων είναι διαδεδομένη, ειδικά στο TikTok. Ο Shah, όμως, τονίζει ότι είναι όντως λανθασμένη.
«Η αναλογία κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του δέρματος τόσο για τη θεραπεία της ψωρίασης όσο και της ακμής δεν αξίζει τον κόπο», λέει. «Υπάρχουν κάποιες μελέτες που δείχνουν ότι η UVB γενικά μπορεί να βοηθήσει με την ακμή, επειδή το φως μπορεί να σκοτώσει τα βακτήρια που προκαλούν την ακμή, αλλά υπάρχουν επίσης μελέτες που δείχνουν ότι το μαύρισμα και το φως μπορεί να επιδεινώσουν την ακμή».
Ο Shah προσθέτει ότι, ενώ οι δερματολόγοι συνιστούσαν στο παρελθόν τα κρεβάτια σολάριουμ ως μορφή φωτοθεραπείας για να βοηθήσουν στην ψωρίαση, οι εξελίξεις στη δερματολογία σήμαιναν ότι αυτή δεν είναι πλέον σωστή πρακτική. Επίσης, «ένα από τα προβλήματα με το σολάριουμ είναι ότι το μήκος κύματος του φωτός που βοηθά στη θεραπεία της ψωρίασης είναι το φως UVB, και τα περισσότερα σολάριουμ χρησιμοποιούν UVA, οπότε δεν είναι καν στο σωστό εύρος», σημειώνει. «Έτσι, μπορεί να πάθετε πολλές βλάβες από το ευρύ φάσμα φωτός χωρίς τα οφέλη».
Η 33χρονη Brittany βίωσε μια παρόμοια κατάσταση. Έχει ψωρίαση από 3 ετών. Στο γυμνάσιο, έλαβε θεραπεία με φωτοθάλαμο στο γραφείο του δερματολόγου της. Αλλά όταν έφυγε για το κολέγιο, διαπίστωσε ότι δεν βρισκόταν κοντά σε κλινικές που να προσφέρουν παρόμοια φωτοθεραπεία. Ο δερματολόγος της της συνέστησε να κάνει σολάριουμ, το οποίο έκανε υπό την καθοδήγησή του για έξι έως οκτώ μήνες. Το σολάριουμ ήταν αναποτελεσματικό, ωστόσο, η ίδια αναφέρει ότι ανησυχούσε για τους αυξημένους κινδύνους εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, ο οποίος υπάρχει στην οικογένειά της. «Σίγουρα θα συνιστούσα να πάρετε την έγκριση του γιατρού σας πριν κάνετε σολάριουμ», λέει η Brittany, η οποία χρησιμοποιεί πλέον φάρμακα για τη θεραπεία της ψωρίασης.
Ο Shah έχει βιώσει προσωπικά τις συνέπειες του σολάριουμ, τις βλέπει επίσης καθημερινά στο γραφείο του, καθώς διαγιγνώσκει όλο και περισσότερους 30χρονους με καρκίνο του δέρματος. Το ίδιο ισχύει και για τον Halpern. Λέει ότι όταν, πριν από δεκαετίες, ξεκίνησε να ασκεί το επάγγελμα, σπάνια έβλεπε καρκίνο του δέρματος σε άτομα ηλικίας 20 και 30 ετών, αλλά τώρα είναι αρκετά συχνό φαινόμενο. «Είναι δύσκολο να πείσεις τους νέους ανθρώπους για τις μεταγενέστερες επιδράσεις», εξηγεί ο Halpern. «Και, ειλικρινά, είναι πολύ σημαντικό να βρεθούν άτομα με επιρροή που θα προωθούν μια πιο υγιεινή αισθητική».
