Άγχος, εντατικοί ρυθμοί, ανειλημμένες υποχρεώσεις εξαντλητικές ευθύνες, πολλαπλοί ρόλοι που πρέπει όλοι να ενσαρκωθούν και να είναι κι επιτυχημένοι, κι όλα αυτά μέσα σε ένα 24ωρο. Η ταχύτατη διαβίωση αποκτά όλο και περισσότερους «συντελεστές» με αρκετές, συνηθέστερα αρνητικές, επιπτώσεις στην σωματική και ψυχική υγεία.
Στον αντίποδα όλων αυτών όμως, τη λύση έρχεται να δώσει ένα «νέο» κίνημα από τους οπαδούς της αργής διαβίωσης. Το κίνημα των Αργών Πόλεων, από την Νέα Υόρκη μέχρι την Βαρκελώνη προσβλέπει να δώσει μια πιο υγιή όψη στις κοινότητες από αυτή της όλο και αυξανόμενης αστικοποίησης.
Φέρει το όνομα Cittaslow, γεννήθηκε από το γνωστό πλέον Slow Food, (κίνημα που ιδρύθηκε το 1986 για να αντιμετωπίσει την άνοδο του γρήγορου φαγητού στην Ιταλία), 13 χρόνια αργότερα, και φιλοδοξεί να γίνει ένας τρόπος να επεκταθεί η έννοια του «τρώω αργά» και σε άλλες εμπειρίες.
Όπως υποστηρίζει ο ιδρυτής και τα μέλη – κάτοικοι των Αργών Πόλεων, «η Αργή Φιλοσοφία μπορεί να εφαρμοστεί όχι μόνο σε ό,τι τρώμε και πίνουμε, αλλά σε όλες τις πτυχές της ζωής σε μια πόλη».
Το Κίνημα του Cittaslow γεννήθηκε το 1999, με την λαμπρή διαίσθηση του Paolo Saturnini, πρώην δημάρχου του Greve στο Chianti, μια μικρή πόλη της Τοσκάνης. Όπως ομολογεί ο ίδιος εμπνεύστηκε από τις αλληλεπιδράσεις που είδε στις πλατείες, οι οποίες των βοήθησαν να συνειδητοποιήσει την αξία που έχει ο χρόνος όταν οι άνθρωποι έρχονται κοντά ώστε να χαλαρώσουν και να αφομοιώσουν τις προσλαμβάνουσες του περιβάλλοντος. Η ιδέα του σχετικά με έναν διαφορετικό τρόπο ανάπτυξης, με βάση τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, τον παρακίνησε να διαδώσει τις σκέψεις του σε όλη τη χώρα. Γρήγορα τα ιδανικά του ασπάστηκαν κι άλλοι δήμαρχοι πόλεων.
Οι σημερινοί υποστηρικτές του κινήματος τονίζουν την αξία της ζωής, όπου η εργασία δεν είναι κατ’ ανάγκην προτεραιότητα, καθώς και τη σημασία που έχει το φυσικό περιβάλλον ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να βιώνουν τον ρυθμό των εποχών.
Οι αρχές της Αργής Πόλης τονίζουν και άλλα κύρια σημεία: την κατανάλωση τοπικών, εποχικών τροφίμων, τα ψώνια από τοπικές, μικρές επιχειρήσεις, καθώς και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Με την πάροδο των ετών, το Cittaslow επεδίωξε να αποδείξει πως κάθε πόλη έχει μια μοναδική προσωπικότητα που μπορεί να διατηρηθεί και μια τοπική κοινότητα που μπορεί να δυναμώσει, «αρκεί να κόψουμε ταχύτητα»! Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 192 πιστοποιημένες Αργές Πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Για να πιστοποιηθεί μια πόλη, πρέπει να έχει λιγότερους από 50.000 κατοίκους. Βέβαια αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει, ειδικά εφόσον τα τελευταία χρόνια, όπως επισημαίνει το Cittaslow, παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον από μητροπολιτικές πόλεις. Κάτι σημαντικό φυσικά είναι οι υποδομές όπως π.χ. η δημόσια συγκοινωνία. «Δεν υπάρχει αργή πόλη που δεν είναι και “έξυπνη”». Η επίτευξη όμως του αργού τρόπου ζωής κατ’ ουσία, όπως διευκρινίζουν τα μέλη των ιδιαίτερων αυτών πόλεων, έγκειται στην απλοποίηση από μεριάς των κατοίκων τους.
Ο William Powers, συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Παγκόσμιας Πολιτικής της Νέας Υόρκης, πέρασε ένα χρόνο κατεβάζοντας ταχύτητα στη ζωή του, με μια πρακτική που περιγράφεται στο βιβλίο του Νέα Αργή Πόλη, κάνοντας ένα πείραμα στην καρδιά του Μανχάταν. Μετακόμισε σε ένα μικρότερο διαμέρισμα, μοιράζοντας πολλά από τα υπάρχοντά του. Στη συνέχεια μείωσε τις ημέρες εργασίας του από 5 σε μόλις 2 την εβδομάδα, δουλεύοντας πιο μεθοδικά. Όπως διευκρινίζει σχετικά με την δική του προσπάθεια, «ο καθένας από εμάς πρέπει να αναζητήσει απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα όπως το πώς μπορούμε να βρούμε ισορροπία σε έναν κόσμο που αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ στην ιστορία»…
Η περίπτωση του Powers όμως δεν αποτελεί το μόνο παράδειγμα μεγαλούπολης. Όλο και περισσότερες πόλεις δοκιμάζουν να επιβραδύνουν, υιοθετώντας η κάθε μία το δικό της τρόπο να κόψει ταχύτητα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι αυτό της Βαρκελώνης η οποία αποφάσισε να επενδύσει στην αστική γεωργία, παρέχοντας μικρά πράσινα καταφύγια που δελεάζουν τους κατοίκους της να σταθούν λιγάκι ερχόμενοι σε επαφή με τη φύση. Το Τόκιο προέβη σε εθελοντικό blackout ηλεκτροδότησης, ώστε να μειώσει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο αλλά παράλληλα να αναγκάσει τους κατοίκους του να βγουν για λίγο από τη φρενίτιδα της τεχνολογίας και αντί να τσεκάρουν τα email τους να κοιτάξουν και λίγο τ’ αστέρια. Το Ντένβερ και η Νέα Υόρκη κατασκεύασαν οικονομικά μικρά διαμερίσματα ώστε οι κάτοικοι να βρίσκονται κοντά στη δουλειά τους και να μετακινούνται με ποδήλατο ή με τα πόδια.
Στην ουσία σκοπός της διαβίωσης στις Αργές Πόλεις είναι να μας δώσουν την ευκαιρία να κατανοήσουμε το περιβάλλον και να ξαναδούμε τα σημαντικά. Ο κύριος Powers, στην καρδιά της Νέας Υόρκης, ανακάλυψε ότι το παιχνίδι στο πάρκο κοντά στο σπίτι του είναι βάλσαμο για την ψυχή και έμαθε όλα τα ονόματα των περιστεριών που τα ταΐζει ένας συγκεκριμένος κύριος, κάθε μέρα.
Οι εγγεγραμμένες πόλεις σήμερα στο δίκτυο του Cittasslow είναι πάρα πολλές όπως μπορεί να δει κανείς από τον ιστότοπο του κινήματος και ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός τους αποδεικνύει πως ίσως η χαρά είναι συστατικό μιας αργής και ήρεμης ζωής…
