Ο έλεγχος των δαπανών των πόρων που διασφαλίστηκαν από δωρητές για την ανασυγκρότηση των περιοχών της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες θα είναι πολύ αυστηρός, αλλά δεν πρέπει να επιβραδύνει την υλοποίηση έργων ανοικοδόμησης, επειδή το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών θα πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό, εκτίμησαν σε ξεχωριστές δηλώσεις τους ο ειδικός εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής στη χώρα, Πέτερ Σόρενσεν και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κεμάλ Κόζαριτς.

«Όσον αφορά τα κονδύλια της Ε.Ε. μπορώ να εγγυηθώ ότι δεν θα γίνει κατάχρηση» δήλωσε ο κ. Σόρενσεν σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ντνέβνι Άβαζ» του Σαράγεβο.

Η Βοσνία – Ερζεγοβίνη στη διεθνή διάσκεψη δωρητών που διεξήχθη στις 16 Ιουλίου έλαβε δέσμευση για χορήγηση δωρεών ύψους 809 εκ. ευρώ για την ανασυγκρότηση μετά τις καταστροφικές πλημμύρες.

Παρότι οι συνολικές ζημιές από τις πλημμύρες υπολογίζονται σε περίπου 2 δισ. ευρώ οι αρχές της χώρας εξέφρασαν ικανοποίηση για τις δωρεές και τις πιστώσεις που διασφάλισε.

Ο Πέτερ Σόρενσεν εξήγησε ότι από τα ταμεία της ΕΕ στη διάρκεια του καλοκαιριού θα διατεθούν πόροι για την ανοικοδόμηση σχολείων, κατοικιών και υποδομών, αλλά και σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα 22 εκ. ευρώ θα αξιοποιηθούν για την επιδιόρθωση των ζημιών σε έργα υποδομών, 16 εκ. ευρώ στην ανέγερση κατοικιών και τέσσερα εκ. ευρώ για την αγορά ζωικού κεφαλαίου και για νοικοκυριά, ώστε να στηριχθούν τα πιο ευάλωτα άτομα.

Αν και μεγάλο μέρος της οικονομικής βοήθειας που αναγγέλθηκε ως δωρεά στη διεθνή διάσκεψη στις Βρυξέλλες είναι στην πραγματικότητα με τη μορφή πιστώσεων, ο κ. Σόρενσεν θεωρεί ότι η Βοσνία – Ερζεγοβίνη οπωσδήποτε πρέπει να τις αξιοποιήσει επειδή πουθενά αλλού δεν θα λάβει τόσο ευνοϊκές πιστώσεις με επιτόκιο 2% και μακροπρόθεσμη αποπληρωμή.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας συμφωνεί με τη θέση ότι πρόκειται για ευνοϊκά δάνεια, αλλά προειδοποίησε ότι η ενεργοποίησή τους μπορεί να είναι πολύπλοκη λόγω των σύνθετων διαδικασιών λήψης πιστώσεων και δωρεών και λόγω αυστηρού ελέγχου στις δαπάνες των χρημάτων.

Ο κ. Κόζαριτς σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Οσλομποτζένιε» είπε ότι πρέπει πολύ προσεκτικά να γίνουν τα επόμενα βήματα, επειδή δεν πρέπει οι πόροι από τις δωρεές να δαπανηθούν άστοχα. Κατά την άποψή του όλο αυτό σημαίνει ότι τα χρήματα δεν θα φθάσουν αμέσως και μάλιστα στο σύνολό τους, αλλά θα εγκριθούν με βάση συγκεκριμένα έργα και σχέδια. Δεν μπορεί να αναμένονται αμέσως θεαματικά έργα κόστους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, εξήγησε.

Ο κ. Κόζαριτς ανέφερε ότι οι πλημμύρες του Μαΐου θα έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στην οικονομία της χώρας και σημείωσε ότι ο προβλεπόμενος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη για το 2014 ήταν 2,6% και μειώνεται στο 0,7%.

Λόγω των πλημμυρών καταγράφεται σημαντική αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις εμπορικές τράπεζες και η Κεντρική Τράπεζα της χώρας εκτιμά ότι μπορεί το ποσοστό να ανέρχεται πλέον στο 20%. Θεωρητικά αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το σύνολο του τραπεζικού τομέα στη χώρα, αλλά ο κ. Κοζάριτς ελπίζει ότι δεν θα συμβεί, επειδή η κεφαλαιοποίηση και η ρευστότητα των τραπεζών στη χώρα είναι σε υψηλό επίπεδο.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Βοσνίας τόνισε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας είναι η ανεργία, που φθάνει το 27,5%, το υψηλότερο ποσοστό στην περιοχή. «Μεταρρυθμιστικοί νόμοι που είναι επίπονοι πρέπει να υιοθετηθούν» υπογράμμισε ο κ. Κόζαριτς και πρόσθεσε ότι όποια κυβέρνηση εκλεγεί τον Οκτώβριο πρέπει ενεργά να ασχοληθεί με την επίλυση του προβλήματος.