Την ώρα που οι ΗΠΑ δαπάνησαν κυριολεκτικά δισεκατομμύρια δολάρια για να χαλιναγωγήσουν το εμπόριο οπίου, την κινητήρια δύναμη πίσω από τους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, μια νέα έκθεση του ΟΗΕ αποκαλύπτει ότι η αγορά του ναρκωτικού είναι σήμερα ισχυρότερη από ποτέ στη δοκιμαζόμενη από τον πόλεμο χώρα.
Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η καλλιέργεια οπίου στο Αφγανιστάν άγγιξε επίπεδα ρεκόρ το 2013, αυξάνοντας τις ανησυχίες της παγκόσμιας κοινότητας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής μετά την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων, που προορίζεται να λάβει χώρα το 2014.
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση «Afghanistan Opium Survey» που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η εντεταλμένη υπηρεσία του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC), 516.000 στρέμματα αφγανικής γης συνεχίζουν να καλύπτονται από οπιούχες παπαρούνες, με την καλλιέργεια να σημειώνει αύξηση 36% από τα αντίστοιχα επίπεδα του 2012 και να ξεπερνά το παλιότερο ζοφερό ρεκόρ των 477.000 στρεμμάτων του 2007.
Όσο για τη συνολική παραγωγή οπίου, άγγιξε τους 5.500 τόνους, πολύ πάνω δηλαδή από την περσινή παραγωγή των 3.700 τόνων.
Το Αφγανιστάν είναι εδώ και χρόνια ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της παγκόσμιας αγοράς οπίου, με την παραγωγή του να αντιστοιχεί πέρυσι στο 75% της συνολικής παραγωγής σε διεθνές επίπεδο. Και βέβαια αυτοί που ευεργετούνται κυρίως από τον ζοφερό κόσμο της καλλιέργειας οπίου είναι οι Ταλιμπάν, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα ασύλληπτα κέρδη για να χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις τους.
Από το μεγάλο φαγοπότι δεν λείπουν φυσικά επίορκοι ανώτεροι αξιωματούχοι, τοπικοί πολέμαρχοι αλλά και διεφθαρμένα στελέχη του στρατού και της αστυνομίας, που καρπώνονται από το παράνομο εμπόριο του οπίου.
Από την εισβολή τους στο Αφγανιστάν το 2001, οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει σχεδόν 7 δισ. δολάρια για να αντιπαρατεθούν αποτελεσματικά με την παραγωγή του οπίου, κυρίως μέσω καταστροφής των καλλιεργειών παπαρούνας, επιδοτήσεων για εναλλακτικές σπορές, ακόμα και οικονομικών κινήτρων για περιοχές καθαρές από όπιο.
Με τα χρόνια βέβαια η εκρίζωση των καλλιεργειών ανατέθηκε προοδευτικά στον αφγανικό στρατό, και όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα του ΟΗΕ, μόνο καλή δουλειά δεν έχει γίνει από τις Αρχές της χώρας.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του UNODC, Yury Fedotov, χαρακτηρίζει τα αποτελέσματα της έρευνας «απογοητευτικά», ισχυριζόμενος ότι ο επίμονος «ιός του οπίου» απειλεί να αποσταθεροποιήσει τις εύθραυστες ισορροπίες της χώρας, ιδιαίτερα μετά την επικείμενη αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων του χρόνου, κάνοντας παράλληλα λόγο ότι το Αφγανιστάν κινδυνεύει να γίνει ένα «ναρκο-κράτος με σάρκα και οστά» αν δεν δεχτεί βοήθεια και υποστήριξη από την παγκόσμια κοινότητα.
Και βέβαια η πολιτική της εκρίζωσης των καλλιεργειών του οπίου αποδείχτηκε εντελώς αντιδημοφιλής σε πολλές περιοχές του Αφγανιστάν, με την αίσια έκβαση της εκστρατείας να παρεμποδίζεται τόσο από την κυβερνητική διαφθορά όσο και τις βίαιες αντιδράσεις των αγροτών αλλά και των παραστρατιωτικών οργανώσεων που νέμονται τη διακίνηση του οπίου.
Και μάλιστα το 2013 ο αφγανικός στρατός αποφάσισε να μην υποστηρίξει ένοπλα τις αποστολές εκρίζωσης του οπίου σε συγκεκριμένα μέρη της χώρας, επικαλούμενος τους αυξημένους κινδύνους για τη ζωή των στρατιωτών. Σύμφωνα με την έκθεση του UNODC, εξαιτίας της απροθυμίας του στρατού να συμβάλει στις προσπάθειες, το έργο της εκρίζωσης των καλλιεργειών έπεσε κατά 24% το 2013, την ίδια στιγμή που η βία κατά των αποστολών καταστροφής των καλλιεργειών αυξήθηκε δραματικά: 143 απώλειες το 2013 σε σχέση με τις 102 του 2012.
Οποιαδήποτε απόπειρα να προωθηθούν εναλλακτικές καλλιέργειες έχει ανασταλεί από τις ιδιαίτερα υψηλές τιμές του οπίου, γεγονός που κάνει τους Ταλιμπάν αλλά και τους τοπικούς πολέμαρχους να λυμαίνονται το εμπόριο οπίου για λογαριασμό τους. Οι υψηλές τιμές του 2012 πυροδότησαν την εκτίναξη της συνολικής καλλιέργειας το 2013, με τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή οπίου να δίνουν κυριολεκτικά τον καλύτερό τους εαυτό καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για την τύχη της χώρας μετά την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού την επόμενη χρονιά.
Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν μετρά περισσότερο από μία δεκαετία και ο πρόεδρος Ομπάμα κάλεσε σε απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα το 2014, παρά το γεγονός ότι η πολυπόθητη σταθερότητα που θα έφερναν οι Αμερικανοί στις βαλίτσες τους δεν ήρθε ποτέ. Οι προεδρικές εκλογές του 2014 στο Αφγανιστάν μέλλει να δείξουν το μέλλον που θα ακολουθήσει η χώρα, έπειτα από τις δύο θητείες του προέδρου Hamid Karzai.
Η δοκιμαζόμενη οικονομία του Αφγανιστάν, που γνώρισε τον Σεπτέμβριο πτώση 10% στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της, παραμένει εδώ και χρόνια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, με την αγροτική κυρίως οικονομία της να έχει αποδεκατιστεί από τον πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση στη δεκαετία του ’80. Τότε ήταν που πολλοί αγρότες στράφηκαν στην καλλιέργεια της οπιούχας παπαρούνας, η οποία αναμένεται να αποδώσει κέρδη αυτή τη χρονιά της τάξεως του 1 δισ. δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο 4% του ΑΕΠ της χώρας…
