Σε μία εποχή που η οραματική γλώσσα σπανίζει μεταξύ των ευρωπαϊστών, η γενναία στάση που υιοθέτησε η καγκελάριος της Γερμανίας απέναντι στην μεταναστευτική-προσφυγική κρίση αξίζει προσοχής, τη στιγμή που Αγγελα Μέρκελ ανέλαβε την πρωτοβουλία σε ένα θέμα που για μεγάλο διάστημα δεν έχει προκαλέσει παρά έριδες μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ έχει τροφοδοτήσει τους ευρωπαίους λαϊκιστές που θα ήθελαν να απομονώσουν τις χώρες τους από τον έξω κόσμο, γράφει στο σημερινό κύριο άρθρο της η εφημερίδα The Guardian.

Την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν από ζώνες πολέμου και διώξεων προκαλώντας την μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και η κατάσταση δεν αναμένεται να αλλάξει σύντομα, είναι ενθαρρυντικό ότι κάποιος με πυγμή αίρεται στο ύψος των περιστάσεων, αντί να προσφύγει στη δημαγωγία. “Εάν η Ευρώπη αποτύχει στο θέμα των προσφύγων, ο στενός της σύνδεσμος με τα οικουμενικά ατομικά δικαιώματα θα έχει διαρραγεί”, είναι το ισχυρό μήνυμα που έστειλε η Αγγελα Μέρκελ λίγες ημέρες αφού η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ανακάλυπτε με φρίκη τα 71 πτώματα σε αποσύνθεση σε φορτηγό εγκαταλελειμένο σε αυστριακό αυτοκινητόδρομο. Η καγκελάριος είχε ήδη αναλάβει τολμηρή πρωτοβουλία ανακοινώνοντας μονομερώς, και ορθώς, καθ΄υπέρβασιν της διαδικασίας του Δουβλίνου, σχολιάζει το κύριο άρθρο, ότι όλοι οι σύροι πρόσφυγες έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν αίτηση ασύλου στη Γερμανία.

Μπορεί αυτό να είναι το σημείο καμπής; Στην Ευρώπη αρχίζει να δημιουργείται η πεποίθηση ότι υπάρχει ανάγκη οι χώρες να δράσουν από κοινού -όχι “να συνομιλούν μεταξύ τους”, όπως το έθεσε η Μέρκελ, την ώρα της επανεμφάνισης κλίματος ξενοφοβίας και αδιαφορίας, καθώς ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κάνουν λόγο για την υποδοχή μόνο χριστιανών και όχι μουσουλμάνων προσφύγων, υψώνουν φράκτες για να σταματήσουν τις ροές ή απορρίπτουν κάθε έννοια αλληλεγγύης αρνούμενες να συζητήσουν για την κατανομή των προσφύγων, σύμφωνα με τον συντάκτη του κύριου άρθρου.

Το ζήτημα δεν είναι η Ευρώπη να σηκώσει τη δυστυχία ολόκληρου του κόσμου, αλλά η πρακτική και ανθρωπιστική διαχείριση μίας κρίσης τεράστιων διαστάσεων. Είναι επείγουσα η συγκρότηση μία κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου και η εξεύρεση των πόρων για την εφαρμογή της.

Το ίδιο επείγουσα είναι η δημιουργία νόμιμων δικτύων για τους αιτούντες άσυλο, μακριά από τα επικίνδυνα ταξίδια στη θάλασσα ή στις καρότσες φορτηγών.

Εν αναμονή των ευρωπαϊκών συνομιλιών για τους σχεδιασμούς αυτούς, η Αγγελα Μέρκελ έστειλε εγκαίρως το μήνυμα ότι τα κατώτερα ένστικτα πρέπει να χαλιναγωγηθούν και υπενθύμισε ότι η Ευρώπη έχει οικοδομηθεί με βάση αρχές όπως το “ποτέ πλέον”, που πηγάζει από τη μνήμη των εβραίων προσφύγων από τη Γερμανία και την Αυστρία που αναζητούσαν καταφύγιο κατά τη δεκατία του ’30 βρίσκοντας κλειστές πόρτες στις άλλες χώρες. Ορισμένοι θα δουν στη στάση της Μέρκελ τις ειδικές ανάγκες της Γερμανίας με τον ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό για την υποδοχή μεταναστών, επισημαίνεται στο κείμενο. Ομως ας μη αγνοηθεί το κεντρικό μήνυμα της Μέρκελ, ότι η Ευρώπη πρέπει να ενωθεί απέναντι σε ένα στρατηγικό ζήτημα που δεν μπορεί απλώς να εξορκίσει. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερο τέτοιο δημόσιο λόγο, όραμα και θάρρος, από άλλους ηγέτες και όχι ρηχά απορριπτικά συνθήματα, που δεν λύνουν τίποτε και μόνο δημιουργούν συλλογικό όνειδος.