Ποιοι έχουν και πόσο πληρώνουν για τα περίπτερα στην Αθήνα

Πόσο κοστίζει για να μισθώσει κανείς περίπτερο και ποιοι είναι εκείνοι που έχουν το δικαίωμα να εκμεταλλευτούν ένα από τα περίπου 1.000 περίπτερα που βρίσκονται στο δήμο Αθηναίων; Την ευθύνη που παλαιότερα είχαν οι κατά τόπους νομαρχίες για τη διαχείριση των κίτρινων παλαιότερα και σήμερα πολλών και διαφορετικών χρωμάτων, έχουν επωμιστεί πλέον οι δήμοι όλης της Ελλάδας. Οι δήμοι αναλαμβάνουν να διαθέσουν βασιζόμενοι σε κοινωνικά κριτήρια ή βάση δημοπρασίας όσα περίπτερα μένουν χωρίς ιδιοκτήτη. Αυτά που παλαιότερα ονομάζονταν «σχολάζοντα» και σήμερα έχουν μετονομαστεί σε «κενωθέντα». Υπενθυμίζουμε ότι πριν το 2014, δικαιούχοι ήταν οι ανάπηροι πολέμου και τα άτομα με αναπηρίες. Το 2014 εκδόθηκε ο νόμος 4257, ο οποίος ήρθε να αλλάξει το τοπίο των περιπτέρων.

Μόνο το 30% των κενωθέντων σε ευπαθείς ομάδες πολιτών

Έτσι, το άρθρο 76 του συγκεκριμένου νόμου ορίζει ρητά ότι το 30% από τα κενωθέντα περίπτερα, καταλήγουν με βάση εισοδηματικά κριτήρια, σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Στην πρώτη κατηγορία δικαιούχων εντάσσονται τα άτομα με αναπηρία, στη δεύτερη οι πολύτεκνοι και στην τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται οι μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί που είχαν συμμετοχή στα γεγονότα της Κύπρου. Εάν πλεονάζουν οι αιτήσεις των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κοινωνικές ομάδες, γίνεται δημόσια κλήρωση.

Οι δημοπρασίες περιπτέρων

Σε ό,τι αφορά στο 70% των υπολοίπων κενωθέντων περιπτέρων -καθότι σε αυτά που έχουν ήδη δικαιούχους δεν παρεμβαίνει ο δήμος- καταλήγουν σε οποιονδήποτε το επιθυμεί, μέσω δημοπρασίας που διενεργείται με βάση το Προεδρικό Διάταγμα 270 του 1981 περί δημοπρασιών ακινήτων. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο Προεδρικό Διάταγμα, οι δημοπρασίες για τη μίσθωση των περιπτέρων πραγματοποιούνται στα δημοτικά καταστήματα. Η γνωστοποίηση της δημοπρασίας πραγματοποιείται με διακήρυξη που εκδίδει ο δήμαρχος και ανακοινώνει τον τόπο και την ώρα διενέργειας της δημοπρασίας, το ελάχιστο όριο πρώτης προσφοράς, ενώ ο τελευταίος πλειοδότης έχει υποχρέωση να παρουσιάσει αξιόχρεο εγγυητή, ο οποίος θα υπογράψει τα πρακτικά της δημοπρασίας και θα είναι ολοκληρωτικά υπεύθυνος για την εκπλήρωση των όρων της σύμβασης. Επιπλέον, η ανακοίνωση της διακήρυξης για τη διενέργεια της δημοπρασίας γίνεται τουλάχιστον δέκα μέρες πριν από τον αρμόδιο δήμο. Η δημοπρασία γίνεται φανερά και προφορικά και κάθε προσφορά είναι δεσμευτική για κάθε πλειοδοτούντα. Ο συνολικός αριθμός των περιπτέρων στο δήμο Αθηναίων, σύμφωνα με πηγές του δήμου, είναι περίπου 937, εκ των οποίων ένα μεγάλο μέρος αυτών έχει δικαιούχους, δηλαδή ανθρώπους με το δικαίωμα να διαχειρίζονται ένα περίπτερο ή να το μισθώνουν σε τρίτους, υπογράφοντας ιδιωτικό συμφωνητικό.  Περίπου τα μισά από τα 937 περίπτερα της Αθήνας ανήκουν στην κατηγορία των κενωθέντων.

Το μίσθωμα του περιπτέρου

Σε ό,τι αφορά το μίσθωμα για το κάθε περίπτερο, καταβάλλεται στον εκάστοτε δήμο. Μάλιστα από το 2014, αυτός που μισθώνει, καταβάλλει και τέλος κουβουκλίου (σκελετός περιπτέρου). Τον υπόλοιπο κοινόχρηστο χώρο, στον οποίο τοποθετούνται τα ψυγεία και άλλες κατασκευές, τον πληρώνει αυτός που εκμεταλλεύεται το περίπτερο. Αν όμως είναι ο αρχικός μισθωτής αυτός που εκμεταλλεύεται το χώρο, τότε πληρώνει τόσο για το τέλος κουβουκλίου, όσο και για τους κοινόχρηστους χώρους.

Η μεταβίβαση της εκμετάλλευσης σε συγγενείς

Κάθε δικαιούχος, ο οποίος ανήκει σε κάποια από τις ειδικές κατηγορίες πολιτών, έχει δικαίωμα να μεταβιβάσει την εκμετάλλευση περιπτέρου -κάτι που συμβαίνει και σε περίπτωση θανάτου- σε συγγενείς του. Μπορεί δηλαδή να το εκμεταλλευτούν τα παιδιά ή η σύζυγός του, υπό την προϋπόθεση να εμφανίζουν αναπηρία πάνω από 67%, ενώ ισχύουν και ορισμένες ακόμα ειδικές προϋποθέσεις. Ωστόσο πρόσφατη διάταξη αναφέρει ότι εάν πεθάνει ο δικαιούχος και οι συγγενείς του δεν επιθυμούν να διατηρήσουν την επιχείρηση, έχει τη δυνατότητα να το διατηρήσει ο μισθωτής με αίτησή του έως και δύο χρόνια. Έτσι, το μίσθωμα που απέδιδε μέχρι πρότινος σε άτομο με ειδικές ανάγκες, το πληρώνει πλέον στο δήμο. Σε ό,τι αφορά το μίσθωμα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, πριν το 2014 δεν πλήρωναν τέλος για το κουβούκλιο του περιπτέρου. Ωστόσο ο νόμος του 2014 ορίζει ότι  θα καταβάλουν τέλος για το χώρο που καταλαμβάνει το κουβούκλιο στον κοινόχρηστο χώρο.

Πόσο πληρώνει ένα μέσο περίπτερο

Οι συνήθεις διαστάσεις του κουβουκλίου -καθότι υπάρχουν και μικρότερα περίπτερα παλαιού τύπου- ορίζονται σε 1,70Χ1,50=2,55 τ.μ.  Στη συνέχεια ανάλογα με τη ζώνη ενδιαφέροντος τα τέλη αυξάνονται. Γι’ αυτό το σκοπό υπάρχει ειδική κανονιστική διάταξη, η οποία ορίζει τα τέλη των περιπτέρων. Ωστόσο η αποτύπωση των διαστάσεων ενός περιπτέρου, είναι μία ιδιαίτερη διαδικασία, κυρίως για τους μεγάλους δήμους της Ελλάδας. Για παράδειγμα στο δήμο Κεφαλονιάς η αποτύπωση των διαστάσεων του περιβάλλοντος χώρου και του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου σε αρμόζουσα κλίμακα με την τέχνη και την επιστήμη, είναι απλούστερη. Αντιθέτως, στο δήμο Αθηναίων τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθότι υπάρχουν περίπτερα 40, 50 και κάποιες φορές ακόμα και 60 ετών, τα οποία είχαν εγκατασταθεί από την νομαρχιακή αυτοδιοίκηση.

Οι θέσεις των περιπτέρων

Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται εισήγηση για τις θέσεις των περιπτέρων στο δήμο Αθηναίων και η αρμόδια υπηρεσία θα υποδείξει εκείνα που βρίσκονται σε ακατάλληλες θέσεις. Σύμφωνα με το νόμο, η γνώμη της τροχαίας για τη θέση στην οποία θα βρίσκεται ένα περίπτερο, είναι δεσμευτική για τους δήμους. Εάν η τροχαία αποφανθεί ότι η θέση ενός κενωθέντος περιπτέρου είναι ακατάλληλη, ο δήμος είναι υποχρεωμένος να σεβαστεί την απόφαση αυτή. Η γνωμοδότηση πρέπει να υλοποιηθεί εντός 20 ημερών, κάτι που δεν είναι δυνατόν πρακτικά να συμβεί, λόγω της πληθώρας καθηκόντων με τα οποία είναι επιφορτισμένη η τροχαία. Σε αυτή την περίπτωση, οι 7 δημοτικές κοινότητες του δήμου Αθηναίων εκφράζουν γνώμη για το θέμα με τη σειρά τους, όταν η τροχαία αδυνατεί να το κάνει. Αυτή τη στιγμή πάντως σύμφωνα με πρόσωπο του δήμου, η τροχαία έχει εκφράσει άποψη για το 40% των περιπτέρων, υποδεικνύοντας κατά πόσο βρίσκονται σε κατάλληλη θέση ή όχι.

Πόσο πληρώνει κανείς για τέλος κουβουκλίου

Στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι, το τέλος κουβουκλίου ετησίως, ανέρχεται σε 277 ευρώ ανά τετραγωνικό. Εάν λοιπόν το περίπτερο καταλαμβάνει μέση επιφάνεια 2,55 τ.μ. το τέλος υπολογίζεται ως εξής: 2,55Χ277=706,35 ευρώ/έτος. Eπίσης το ακριβότερο τέλος ανά τετραγωνικό επιβάλλεται για περίπτερα στην πλατεία Κολωνακίου και  στην πλατεία Συντάγματος και ανέρχεται στα 478 ευρώ. Επομένως εάν το περίπτερο καταλαμβάνει επιφάνεια 2,55 τ.μ., το τέλος υπολογίζεται σε 2,55Χ478=1.218 ευρώ/έτος. Το φθηνότερο τέλος ανά τετραγωνικό εφαρμόζεται στις οδούς Αγίου Πολυκάρπου και Αγίου Στυλιανού, ύψους 244 ευρώ. Έτσι, το ετήσιο τέλος ανέρχεται σε 244Χ2,55=622,2 ευρώ. Δείτε την απόφαση για τους συντελεστές τελών χρήσης περιπτέρων.

Μείωση του τέλους

Σύμφωνα πάντως με τον κανονισμό του δήμου Αθηναίων, η χρέωση για την επιφάνεια που καταλαμβάνει ένα περίπτερο ορίζεται στα 3,80 τ.μ. Παρόλ’ αυτά, κάποιος ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει ως ανώτατο όριο ακόμα και 2 τ.μ. ή 1 τ.μ. εάν δεν επιθυμεί να πληρώσει τα χρήματα που ορίζονται ως τέλος, γι’ αυτό και μπορεί να ζητήσει να πληρώσει λιγότερα. Σε αυτή την περίπτωση καταθέτει στο δήμο μία υπεύθυνη δήλωση με το γνήσιο της υπογραφής, στην οποία αναφέρει ότι θέλει να δηλώσει λιγότερα τετραγωνικά από αυτά που ορίζει ο δήμος. Εάν επί παραδείγματα, θέλει κάποιος να εγκαταστήσει μόνο ένα ψυγείο στον κοινόχρηστο χώρο, δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει στο δήμο 277 ευρώΧ3,80 τ.μ.=1052,6 ευρώ.

Τα πρόστιμα για υπερβάσεις που φτάνουν ακόμα και τα 15 τ.μ.

Στα πρακτικά του δήμου Αθηναίων, έχει καταγραφεί υπέρβαση που αγγίζει ακόμα και τα 15 τετραγωνικά μέτρα, ενώ το όριο είναι 3,8 τετραγωνικά μέτρα. Για όσους προχωρήσουν σε υπερβάσεις, καταλαμβάνοντας παράνομα κοινόχρηστο χώρο, τα πρόστιμα είναι ιδιαίτερα αυστηρά. Ο νόμος ορίζει ότι σε περίπτωση αυθαίρετης χρήσης των κοινόχρηστων χώρων, εκτός από το τέλος που είναι τα 277 ευρώ επί τα ανάλογα τετραγωνικά, υποχρεώνεται να πληρώσει ισόποσο πρόστιμο. Δηλαδή 277 ευρώ ανά τ.μ.Χ3,8 τ.μ.=1052,6 ευρώ + 1052.6 ευρώ το πρόστιμο. Επίσης, το πρόστιμο μπορεί να καταλογιστεί για περισσότερες από μία φορές στη διάρκεια του έτους, εάν ο περιπτερούχος δεν συμμορφωθεί με τις υποδείξεις του νόμου. Σε περίπτωση υπέρβασης της χρήσης του κοινόχρηστου χώρου, η δημοτική αστυνομία ειδοποιεί τον επιχειρηματία να αποσύρει τον εξοπλισμό, εάν έχει κανονική άδεια, ενώ εάν δεν έχει άδεια, οφείλει να αποσύρει το σύνολο της ιδιοκτησίας. Σε διαφορετική περίπτωση αναλαμβάνει να τα αποσύρει ο δήμος. Επίσης, εάν διαθέτει άδεια κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, τότε αφαιρείται η άδεια κοινοχρήστων χώρων για έξι μήνες.

Ανώνυμες καταγγελίες από πολίτες

Εάν ένα περίπτερο καταλαμβάνει χώρο πεζοδρομίου ή είναι τοποθετημένο σε ακατάλληλο σημείο, οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να προβούν σε καταγγελία σε υπάρχοντα τηλεφωνικό αριθμό. Σημειώνεται ότι τουλάχιστον το 95% των καταγγελιών που κατατίθενται, είναι ανώνυμες. Στη συνέχεια πραγματοποιείται έκθεση ελέγχου από τη δημοτική αστυνομία, η οποία κατατίθεται στη Διεύθυνση Δημοτικών Προσόδων του δήμου Αθηναίων.