Τι ήταν πραγματικά το άστρο της Βηθλεέμ

Είτε πιστεύει κάποιος, είτε δεν πιστεύει, η νύχτα που γεννήθηκε ο Ιησούς έχει πολλά πράγματα που μπορεί να τον «μαγνητίσουν» και να προσπαθήσει να μάθει ακόμα περισσότερα για αυτή. Από την μία οι γνωστοί πρωταγωνιστές: το θείος βρέφος, η Παναγία, ο Ιωσήφ, οι βοσκοί, οι άγγελοι και βέβαια οι μάγοι που σύμφωνα με τον επιφανή Άγγλο εκκλησιαστικό συγγραφέα του 8ου αιώνα μ.Χ., Βέδα (672-735 μ.Χ.) που πρωτομίλησε για αυτούς ήταν οι Γκαθεσπά, Μελχιώρ και Βιθισαρεά. Από την άλλη, και πέρα από τα πρόσωπα, υπάρχει και το μυστήριο… Ένα φωτεινό μυστήριο που ακόμα και σήμερα έχει πολλές θεωρίες (αληθοφανής ή λιγότερο αληθοφανής) αλλά καμία βεβαιότητα για το τι πραγματικά ήταν…

Οι θεωρίες που καταρρίπτονται εύκολα ή λιγότερο εύκολα

Για το άστρο της Βηθλεέμ στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετές θεωρίες. Καινοφανής ή υπερκαινοφανής αστέρας; Διπλή ή τριπλή σύνοδος κάποιων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος; Η σύνοδος των επτά τότε γνωστών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος; Κομήτης; Μετεωρίτης; Διάττων αστέρας; Κάποιες από αυτές καταρρίπτονται σχετικά εύκολα. Σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Ματθαίο, το άστρο της Βηθλεέμ στάθηκε πάνω από τον τόπο της Γέννησης, πράγμα το οποίο σημαίνει πως δεν ήταν κομήτης. Ούτε διάττων αστέρας  διότι το φως, το οποίο εκπέμπουν τόσο οι διάττοντες, όσο και οι βολίδες, διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, ενώ το φως του άστρου της Βηθλεέμ διήρκεσε, σύμφωνα με τις γραφές, τουλάχιστον ένα έτος ίσως ακόμα και δύο! Ούτε μετεωρίτης θα μπορούσε να ήταν, διότι στο ευαγγελικό απόσπασμα αναφέρεται ότι ο αστέρας αυτός, προκειμένου να δείξει στους Μάγους την ακριβή θέση του βρέφους Ιησού, πήγε και στάθηκε πάνω από τον τόπο όπου βρισκόταν αυτό κάτι που σημαίνει πως αν έπεφτε κάπου εκεί κοντά θα υπήρχαν μεγάλες καταστροφές κάτι που δεν αναφέρει πουθενά η ευαγγελική διήγηση. Ο Άγγλος αστρονόμος Κόλιν Χάμφρεϊς σε μία μελέτη του, η οποία εκδόθηκε το 1913, έγραψε πως το άστρο της Βηθλεέμ ήταν ένας κομήτης. Βασίσθηκε σε μία καταγραφή ενός κομήτη το έτος 5 μ.Χ., από κινέζους αστρονόμους.  Όμως, όπως προκύπτει, ο κομήτης του Χάλεϊ πέρασε από τη Γη το 12 π.Χ. που είναι αρκετά μακριά από τις προσεγγίσεις που τοποθετούν τη γέννηση του Ιησού μεταξύ του 2-7 π.Χ. Επιπλέον υπάρχει και η θεωρία του Υπερκαινοφανούς Αστέρα (σούπερ νόβα), ενός αστέρα που μεταβαίνει σε ένα νέο στάδιο της ζωής του, εκρήγνυται και εκπέμπει τεράστιες ποσότητες φωτός. Ο Βρετανός αστρονόμος Ντέιβιντ Κλαρκ και δύο συνεργάτες του σημείωσαν στο περιοδικό της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society, ότι την άνοιξη του 5 π.Χ. είχε συμβεί μια έκρηξη σούπερ νόβα στον αστερισμό του Αιγόκερου. Η εκτίμησή τους βασίστηκε σε μία αναφορά που υπάρχει στα Χρονικά της Σινίκης (τα χρονικά της κινεζικής αστρονομίας), ενός καινοφανούς αστέρα στο ζωδιακό αστερισμό του Αιγόκερου. Καταγράφηκε από Κινέζους αστρολόγους το 5 π.Χ. και ήταν ορατός συνεχώς επί 70 ημέρες, εκ των οποίων τις 23 και στη διάρκεια της ημέρας.

Ο Γιοχάνες Κέπλερ και η σύνοδος πλανητών

Η θεωρία που φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην αλήθεια από οποιαδήποτε άλλη αναφέρει πως το αστέρι της Βηθλεέμ ήταν μια σύνοδος πλανητών. Ο αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ ήταν ο πρώτος που την ανέπτυξε λέγοντας τον 17ο αιώνα ότι το αστέρι της Βηθλεέμ θα μπορούσε να είναι η τριπλή σύνοδος των πλανητών Άρη, Δία και Κρόνου, που έγινε το 7 π.Χ. στα όρια των αστερισμών Κριού και Ιχθύων. Ο Κέπλερ υποστήριξε ότι ο Χριστός είχε γεννηθεί ένα ή δύο χρόνια μετά την σύνοδο, δηλαδή το 4 ή 5 π.Χ. Η υπόθεση ότι το άστρο της Βηθλεέμ σχετίζεται με την τριπλή σύνοδο υποστηρίχθηκε από αρκετούς αστρονόμους, όπως ο Ρίτσαρντ Μπίντερ, ο οποίος το 1996 υπολόγισε μέσω ενός ειδικού λογισμικού σ’ ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή, ότι στις 3 Δεκεμβρίου του έτους 7 π.Χ. συνέβη η εν λόγω τριπλή σύνοδος. Με τον υπολογισμό του Κέπλερ συμφωνεί μετά από διάφορους υπολογισμούς και ο αυστριακός Κονραντίν Φεράρι Ντ’ Οκιέπο, καθηγητής Αστρονομίας στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο οποίος το 1969 επιβεβαίωσε την τριπλή σύνοδο. Η πιο πρόσφατη θεωρία εκφράστηκε από τον αμερικανό αστρονόμο Μάικ Μόλναρ ο οποίος ισχυρίστηκε  ότι έχει βρει την πρώτη αναφορά του αστεριού της Βηθλεέμ εκτός της Βίβλου. Μετά από τη μελέτη των συμβολισμών στα ρωμαϊκά νομίσματα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το αστέρι ήταν στην πραγματικότητα μια διπλή έκλειψη του πλανήτη Δία, σε μια σπάνια αστρολογική συζυγία, που εμφανίστηκε στον αστερισμό του Κριού στις 20 Μαρτίου, του 6 π.Χ., και πάλι στις 17 Απριλίου, του 6 π.Χ. Την απόδειξη της θεωρίας του ο Μόλναρ λέει ότι την βρήκε στο Mathesis, ένα βιβλίο που γράφτηκε από ένα Ρωμαίο αστρολόγο, ονόματι Φίρμικους Ματέρνους, ο οποίος αργότερα έγινε Χριστιανός, στο 334 μ.Χ.

Η άποψη της εκκλησίας

Για την εκκλησία, οι θέσεις της οποίας επί του θέματος εκφράζονται κατά καιρούς κυρίως μέσω των ιεραρχών, ακόμα και η θεωρία του Κέπλερ είναι λανθασμένη καθώς βασίζεται σε λανθασμένους χρονολογικούς υπολογισμούς. Οι Πατέρες της Εκκλησίας και η χριστιανική υμνογραφία, θεολογούν πάνω στο γεγονός αυτό και το εντάσσουν στο όλο «θαύμα της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου», χωρίς να αρνούνται πολλοί από αυτούς, ότι επρόκειτο για φυσικό μεν γεγονός, αλλά έκτακτο, το οποίο ήρθε να επιβεβαιώσει την υπερφυσική Γέννηση του Ιησού. Σύμφωνα με παλαιότερη θέση που είχε εκφράσει η Μητρόπολη Πειραιώς «ο ευαγγελιστής Ματθαίος δεν ενδιαφέρεται να μας δώσει μια εξήγηση του φαινομένου αυτού, αν δηλαδή πρόκειται για ένα σπάνιο φυσικό γεγονός, ή ήταν ένα έκτακτο υπερφυσικό γεγονός. Ο ευαγγελιστής επιθυμεί κυρίως να στρέψει την προσοχή του αναγνώστου όχι προς το άστρο της Βηθλεέμ, αλλά προς το γεγονός της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Απλώς εντάσσει τον θαυμαστό αστέρα στο όλο μυστήριο της ενανθρωπήσεως, που είναι το κεντρικό γεγονός, το γεγονός των γεγονότων, γύρω από το οποίο περιστρέφονται όλα τα άλλα επί μέρους γεγονότα». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend