Η «Πρώτη Κυρία της Μουσικής», η φημισμένη αμερικανή τραγουδίστρια Έλα Φιτζέραλντ συνόψισε με την αισθαντική φωνή της όσα θέλησαν ποτέ να πουν η τζαζ και τα μπλουζ. Τσακισμένη από τη ζωή και τα δύσκολα παιδικά χρόνια, η μεγάλη κυρία της μουσικής εμφανιζόταν πάντα χαμογελαστή στις φωτογραφίες, χαρίζοντας στο κοινό της ένα πλατύ και αληθινό χαμόγελο, παρά τις περιπέτειες της ζωής της. Η κοπέλα που κέρδιζε τους διαγωνισμούς ταλέντων τον έναν πίσω από τον άλλον έμελλε να γίνει παγκοσμίου φήμης τραγουδίστρια, με την καριέρα της να εκτείνεται σε 6 δεκαετίες, γνωρίζοντας τιμές και έχοντας τον κόσμο στα πόδια της. Η μοναδική φωνή της, με τον κρυστάλλινο τονισμό και την ευρύτατη γκάμα, που απαθανατίστηκε σε όχι λιγότερα από 70 άλμπουμ, θα της εξασφάλιζε 13 Βραβεία Γκράμι αλλά και περισσότερους από 40 εκατομμύρια δίσκους σε πωλήσεις… Πρώτα χρόνια Γεννημένη στις 25 Απριλίου 1917 στο Νιούπορτ Νιουζ της Βιρτζίνια, η Έλα Φιτζέραλντ γεννιέται σε οικογένεια της εργατικής τάξης. Τα δύσκολα παιδικά της χρόνια θα ξεκινήσουν μόλις έναν μήνα μετά τη γέννησή της, με τους γονείς της να χωρίζουν και τη νεαρή μητέρα να παίρνει την κόρη παραμάσχαλα και να μετακινείται στο Γιόνκερς της Νέας Υόρκης. Η μητέρα σύντομα μετακόμισε στο σπίτι του νέου της συντρόφου, Joseph De Sailva, με την οικογένεια να αυξάνεται το 1923 με τη γέννηση της ετεροθαλούς αδελφής της Έλα, Frances. Η οικογένεια μαστιζόταν από τη φτώχεια και το 1932 τα πράγματα θα έπαιρναν μια νέα ζοφερή τροπή: η μητέρα της πεθαίνει και ο πατριός της αρχίζει να κακοποιεί την έφηβη Έλα, που είχε όνειρο να γίνει χορεύτρια. Το κορίτσι εγκαταλείπει το σπίτι της και μετακομίζει στη θεία της, κάνοντας διάφορες δουλειές για να συμβάλει στο πενιχρό εισόδημα: κάνει θελήματα για τη Μαφία για πιάνει δουλειά ως καθαρίστρια σε οίκους ανοχής. Το τραύμα της απώλειας και του βιασμού την κάνει να εγκαταλείψει το σχολείο και μέχρι το 1934, αφού πέρασε από ορφανοτροφείο και αναμορφωτήριο, θα βρεθεί στους δρόμους, όντας άστεγη. Το όνειρο της showbiz δεν το εγκατέλειψε ωστόσο ποτέ και κάποια στιγμή έκανε ένα δοκιμαστικό στο φημισμένο Apollo Theater του Χάρλεμ, σε ηλικία 17 ετών, κερδίζοντας στον διαγωνισμό ταλέντων την πρώτη θέση! Ήταν η αρχή μιας λαμπρής καριέρας… Πρώτα βήματα Η μνημειώδης εμφάνιση της έφηβης Φιτζέραλντ στο Apollo, με το κοινό να παραμιλά για την ερμηνεία της, δεν πέρασε απαρατήρητη. Ο μουσικός Chick Webb της κάνει πρόταση να ενταχθεί στην μπάντα του ως τραγουδίστρια και το 1935 η Έλα ηχογραφεί στο πλευρό του το «Love and Kisses». Με την μπάντα του ντράμερ Webb, η Έλα θα βρεθεί να εμφανίζεται στο γνωστότερο κλαμπ του Χάρλεμ, το φημισμένο Savoy Ballroom. Λίγο αργότερα, το 1938, θα γράψει το κομμάτι «A-Tisket A-Tasket», που θα σκαρφαλώσει στην πρώτη θέση των charts! Παράλληλα με τη μόνιμη συνεργασία της με τον Webb, η Έλα εμφανιζόταν και ηχογραφούσε με την περίφημη Benny Goodman Orchestra, ενώ ταυτοχρόνως διατηρούσε και τη δική της μπάντα, την Ella Fitzgerald and Her Savoy Eight. Κι όταν ο Webb πέθανε το 1939, εκείνη έγινε η ηγέτιδα του συγκροτήματος, που πλέον φιγούραρε με το όνομα Ella Fitzgerald and her Famous Orchestra. Την ίδια εποχή, θα παντρευτεί για σύντομο χρονικό διάστημα με τον Ben Kornegay, έναν καταδικασμένο διακινητή ναρκωτικών: ο γάμος έγινε το 1941, πολύ σύντομα ωστόσο οι δυο τους τράβηξαν χωριστούς δρόμους… Ανερχόμενο αστέρι της τζαζ Ακολουθώντας σόλο καριέρα, η Φιτζέραλντ εξασφαλίζει συμβόλαιο με την Decca Records, ηχογραφώντας μια σειρά από singles στις αρχές της δεκαετίας του ’40 που θα γίνουν όλα επιτυχίες. Και το 1942 κάνει το ντεμπούτο της και στον κινηματογράφο, στην κωμωδία-γουέστερν «Ride ‘Em Cowboy». Η μουσική της καριέρα άρχισε να εκτοξεύεται το 1946, όταν και άρχισε να συνεργάζεται με τον παραγωγό Norman Granz. Ο Granz οργάνωνε τότε τα μουσικά events «Jazz at the Philharmonic», μια σειρά από συναυλίες και ζωντανές ηχογραφήσεις με τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ. Σύντομα ο παραγωγός θα γίνει και προσωπικός μάνατζερ της Έλα και θα της εξασφαλίσει τη συνεργασία που θα άλλαζε για πάντα το ερμηνευτικό της στιλ: την περιοδεία με τον Dizzy Gillespie και την μπάντα του! Τα σήματα-κατατεθέν της φωνής της θα υιοθετηθούν για πρώτη φορά στο πλευρό του νεωτεριστή Gillespie. Ταυτόχρονα, η Έλα ερωτεύεται παράφορα τον μπασίστα του Gillespie, Ray Brown. Το ζευγάρι θα παντρευτεί το 1947 και θα υιοθετήσει το παιδί της ετεροθαλούς αδελφής της Έλα, τον οποίο ονόμασαν Raymond «Ray» Brown Jr. Η κοινή συζυγική ζωή έληξε το 1952… Βασίλισσα της τζαζ Οι δεκαετίες του ’50 και του ’60 αποδείχτηκαν ιδιαίτερα ευνοϊκές για την εμπορική επιτυχία της Φιτζέραλντ. Το απαράμιλλο ταλέντο της, οι ασύλληπτες δυνατότητες της φωνής της και ο αντίκτυπος της μουσικής της στο κοινό σύντομα θα της κολλήσουν το παρατσούκλι «Πρώτη Κυρία του Τραγουδιού»! Η μοναδική ικανότητά της να μιμείται με τη φωνή της τους ήχους των μουσικών οργάνων έμεινε παροιμιώδης και βοήθησε πολύ στη δημιουργία της λεγόμενης «πειραματικής τζαζ». Και βέβαια το 1955 η περίφημη τραγουδίστρια άρχισε να ηχογραφεί για λογαριασμό της νεοϊδρυθείσας εταιρίας παραγωγής του Granz, τη Verve Records. Τα γνωστότερα άλμπουμ της μεγάλης κυρίας θα κυκλοφορήσουν κάτω από τη φίρμα της Verve, ξεκινώντας το 1956 με το «Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Song Book». Δύο χρόνια αργότερα, θα τιμηθεί με τα δύο πρώτα Γκράμι για τους δίσκους-συνέχεια του Song Βook Project: «Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Song Book» και «Ella Fitagerald Sings the Irving Berlin Song Book». Η Φιτζέραλντ είχε το συλλογικό βαθιά στην ψυχοσύνθεσή της, με τις συνεργασίες της να μετατρέπονται σε βαθιές φιλίες. Στο πλαίσιο αυτό της κοινής προσπάθειας, ηχογράφησε κομμάτια με τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ, όπως τον Louis Armstrong, τον Count Bassia, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που εμφανίστηκε στο πλευρό του Φρανκ Σινάτρα. Το 1960, η Έλα έσπασε κάθε ρεκόρ στα charts με την επανακυκλοφορία του «Mack the Knife». Η δεκαετία του ’70 τη βρήκε ακόμα δυνατή, με την ίδια να περιοδεύει στον κόσμο και να κάνει ζωντανές εμφανίσεις σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες εμφανίσεις της στη δεκαετία ήταν η σειρά συναυλιών που έδωσε στη Νέα Υόρκη το 1974 με τους Φρανκ Σινάτρα και Count Basie… Κατοπινά χρόνια Μέχρι το 1980, η υγεία της Φιτζέραλντ άρχισε να φθίνει: το 1986 υποβλήθηκε σε εγχείριση καρδιάς και κατόπιν ανακάλυψε ότι έπασχε από διαβήτη, ο οποίος θα την άφηνε τυφλή και κατόπιν, το 1994, θα έχανε και τα δύο της πόδια από την πάθηση. Η τελευταία της ηχογράφηση έλαβε χώρα το 1989, ενώ η στερνή ζωντανή εμφάνιση της μεγάλης κυρίας συνέβη το 1991, στο φημισμένο νεοϋορκέζικο Carnegie Hall. Η βασίλισσα της τζαζ σίγησε για πάντα στις 15 Ιουνίου 1996 στο σπίτι της στο Μπέβερλι Χιλς. Συνολικά, η Έλα Φιτζέραλντ ηχογράφησε περισσότερα από 2.000 τραγούδια, με τις πωλήσεις των δίσκων της να αγγίζουν τα 40 εκατομμύρια. Από τις αναρίθμητες βραβεύσεις της, ξεχωρίζουν τα 13 Γκράμι, αλλά και το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας… Την έχουν αποκαλέσει «αρχι-ιέρεια του τραγουδιού» (Mel Torme), «μεγαλύτερη ερμηνεύτρια από όλες» (Pearl Bailey), ενώ ο ίδιος ο Bing Crosby είχε πει γι’ αυτή: «άντρας, γυναίκα ή παιδί, η Έλα είναι καλύτερη από όλους τους»! Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr