Ο σπουδαίος καρτουνίστας Γουόλτ Ντίσνεϊ

Ο καινοτόμος δημιουργός που έκανε το γέλιο των παιδιών (και των μεγάλων) προσωπική υπόθεση δεν χρειάζεται φυσικά συστάσεις.

Το περίφημο στούντιό του, η Walt Disney Productions, πήγε τη βιομηχανία παραγωγής animation μπόλικα βήματα παρακάτω, τόσο σε επίπεδο καλλιτεχνικού επιτεύγματος όσο και σε τεχνικά μέσα.

Γι’ αυτό και ο Γουολτ Ντίσνεϊ βραβεύτηκε με 22 Όσκαρ στην καριέρα του(!), κόβοντας κάθε δεσμό με τα παλιά και εγκαινιάζοντας ένα σύμπαν καρτουνίστικων χαρακτήρων που μεγαλώνουν ακόμα και σήμερα τα παιδιά της οικουμένης.

Και είναι βέβαια και η Disneyland, το θεματικό πάρκο που οραματίστηκε και έμελλε να αλλάξει τα δεδομένα στην οικογενειακή ψυχαγωγία.

Ας δούμε λοιπόν τις σημαντικότερες στιγμές του πρωτοπόρου δημιουργού…

Πρώτα χρόνια

Ο Γουόλτερ Ελάιας «Γουόλτ» Ντίσνεϊ γεννιέται στις 5 Δεκεμβρίου 1901 στο Σικάγο των ΗΠΑ στην πολυμελή οικογένεια του Ιρλανδο-Καναδού Ελάιας Ντίσνεϊ και της Γερμανο-Αμερικανίδας Φλόρα Ντίσνεϊ. Ένα από τα πέντε παιδιά της φαμίλιας, ο Ντίσνεϊ περνάει την παιδική του ηλικία στο Μισούρι, όπου αρχίζει από μικρός να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει πίνακες, τους οποίους και πουλούσε σε γείτονες και οικογενειακούς φίλους.

Το 1911, η οικογένεια μετακινείται στο Κάνσας Σίτι, με τον μικρό Γουόλτ να αναπτύσσει θαυμασμό για τα τρένα. Ο θείος του, Μάικ Μάρτιν, ήταν μηχανοδηγός, και μετέδωσε στον πιτσιρικά την αγάπη του για τον σιδηρόδρομο, με τον Γουόλτ να περνά τα καλοκαίρια του στον σταθμό, πουλώντας σνακ και εφημερίδες στους ταξιδιώτες.

Ο Ντίσνεϊ πήγε Γυμνάσιο στο Σικάγο, παίρνοντας μαθήματα σχεδίου και φωτογραφίας. Σύντομα θα ξεκινήσει να απασχολείται ως καρτουνίστας στη σχολική εφημερίδα, ενώ τα βράδια επέκτεινε τις γνώσεις του στη ζωγραφική, φοιτώντας στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο.

Σε ηλικία 16 ετών ωστόσο εγκαταλείπει το σχολείο και τις εξωσχολικές του δραστηριότητες για να καταταγεί στον Στρατό, απορρίπτεται ωστόσο ως ανήλικος! Δεν χάνει όμως το κουράγιο του: προσχωρεί στον Ερυθρό Σταυρό και στέλνεται για έναν χρόνο στη Γαλλία ως οδηγός ασθενοφόρου.

Πρώιμα σχέδια

Όταν ο Ντίσνεϊ επέστρεψε από τη Γαλλία το 1919, γύρισε στο Κάνσας Σίτι, κυνηγώντας καριέρα ως καρτουνίστας εφημερίδων. Ο αδερφός του Ρόι μεσολαβεί και ο Γουόλτ πιάνει δουλειά στο Pesmen-Rubin Art Studio, όπου και γνωρίζει τον περίφημο καρτουνίστα Ubbe Iwerks.

Ο Ντίσνεϊ θα μεταπηδήσει κατόπιν στη διαφημιστική Kansas City Film Ad Company, όπου θα γίνει εξπέρ στα διαφημιστικά με χρήση animation. Αυτή την εποχή ξεκινά τους πειραματισμούς με την κάμερα, δίνοντας ζωή στα σχέδια που ζωγράφιζε με το χέρι. Αποφασίζει λοιπόν να ιδρύσει το δικό του στούντιο animation, παίρνοντας από τη διαφημιστική τον συνάδελφο Φρεντ Χάρμαν ως τον πρώτο του υπάλληλο!

Οι Ντίσνεϊ και Χάρμαν συνάπτουν αμέσως συμβόλαιο με τοπικό κινηματογράφο του Κάνσας Σίτι για να προβάλλει τη δουλειά τους, με τα πρώτα καρτούν να κυκλοφορούν υπό τον τίτλο «Laugh-O-Grams».

Τα καρτούν του Ντίσνεϊ γίνονται σύντομα ιδιαιτέρως δημοφιλή, επιτρέποντας στους δύο συνεργάτες να αποκτήσουν το δικό τους στούντιο, το οποίο και τιτλοφορούν με το όνομα του καρτούν.

Το Laugh-O-Gram λοιπόν προσλαμβάνει έναν αριθμό υπαλλήλων, περιλαμβανομένου και του καρτουνίστα Ubbe Iwerks. Συνεχίζουν την παραγωγή του ομώνυμου σόου, την ίδια στιγμή που επεκτείνουν τις δημιουργικές τους ανησυχίες: ξεκινούν μια σειρά 7λεπτων παραμυθιών που συνδυάζουν animation και αληθινούς ηθοποιούς.

Η «Alice in Cartoonland» γεννιέται και γνωρίζει επίσης μεγάλη επιτυχία.

Νέο ξεκίνημα

Μέχρι το 1923 ωστόσο, το στούντιο βυθίστηκε στα χρέη, αναγκάζοντας τον Ντίσνεϊ να κηρύξει χρεοκοπία. Με ό,τι χρήματα τους είχαν απομείνει, ο Γουόλτ και ο αδερφός του Ρόι μετακομίζουν στο Χόλιγουντ, με τον Iwerks να μετακινείται επίσης στην Καλιφόρνια. Οι τρεις τους αποφασίζουν να ιδρύσουν το Disney Brothers’ Studio και να κάνουν μια νέα αρχή.

Η πρώτη τους συμφωνία έρχεται με τη νεοϋρκέζικη εταιρία διανομής της Margaret Winkler, η οποία αναλαμβάνει τη διανομή του καρτούν «Alice in Cartoonland». Την ίδια εποχή το τρίο ρίχνει στην αγορά έναν νέο χαρακτήρα, τον Oswald the Lucky Rabbit, για τον οποίο εξασφαλίζουν μια ιδιαιτέρως επικερδή συμφωνία.

Τα χρόνια του έρωτα

Το 1925, ο Ντίσνεϊ προσλαμβάνει στο στούντιο μια νεαρή σχεδιάστρια, τη Λίλιαν Μπάουντ. Το φλερτ κράτησε λίγο, με το ζευγάρι να παντρεύεται σε σύντομο χρονικό διάστημα!

Η γέννηση του Μίκι Μάους

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Ντίσνεϊ θα ξυπνήσει ένα πρωί για να ανακαλύψει ότι η συνεργάτης του, Winkler, και ο σύζυγός της του είχαν κλέψει τα δικαιώματα για τον χαρακτήρα Oswald, καθώς και όλους τους υπαλλήλους του, εκτός από τον πιστό του φίλο Iwerks.

Σχεδόν αμέσως, τα αδέρφια Ντίσνεϊ, οι γυναίκες τους και ο Iwerks παράγουν τρία καρτούν με τον χαρακτήρα που ανέπτυσσε ο Γουολτ εδώ και καιρό: τον είχε ονομάσει Μίκι Μάους! Τα πρώτα animations με τον Μίκι Μάους ήταν τα βουβά ταινιάκια «Plane Crazy» και «The Gallopin’ Gaucho», τα οποία όμως δεν θα βρουν διανομή στους κινηματογράφους της χώρας.

Ήταν ωστόσο στην κόψη της εποχής του ήχου, με την έλευση της «ομιλούσας ταινίας» να ανοίγει νέους δρόμους για τον δαιμόνιο κομίστα: ο Ντίσνεϊ σκαρώνει ένα τρίτο επεισόδιο με τον Μίκι Μάους, εφοδιασμένο με μουσική και ήχο, το «Steamboat Willie», με την κυκλοφορία του να εκτοξεύει αυτομάτως τον δημιουργό του στη φήμη! Ο Γουόλτ είχε δανείσει τη φωνή του στον χαρακτήρα που θα γινόταν σύμβολο μιας εποχής…

Εμπορική επιτυχία

Το 1929, ο Ντίσνεϊ δημιουργεί τη σειρά «Silly Symphonies», για να φιλοξενήσει τους νέους κολλητούς του Μίκι Μάους: τη Μίνι Μάους, τον Ντόναλντ Ντακ, τον Γκούφυ και τον Πλούτο!

Ένα από τα δημοφιλέστερα καρτούν του της εποχής, το «Flowers and Trees», έμελλε να είναι το πρώτο που θα δημιουργούσε ποτέ με χρώμα, δουλειά για την οποία βραβεύτηκε μάλιστα με Όσκαρ! Το 1933, τα «Τρία Γουρουνάκια» του (The Three Little Pigs) και το τραγούδι των τίτλων «Who’s Afraid of the Big Bad Wolf?» γίνονται σύμβολα του έθνους καταμεσής της μεγάλης κρίσης που μαστίζει τις ΗΠΑ.

Στις 21 Δεκεμβρίου 1937, η «Χιονάτη και οι Εφτά Νάνοι» (Snow White and the Seven Dwarfs), το πρώτο μεγάλου μήκους animation του Ντίσνεϊ, κάνει πρεμιέρα στο Λος Άντζελες.

Παρά το γεγονός ότι μιλάμε για τα χρόνια της παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης, το φιλμ φέρνει στα ταμεία το αδιανόητο ποσό του 1,499 εκατομμυρίων δολαρίων, την ίδια στιγμή που κατακτά 8 Όσκαρ!

Κατά τη διάρκεια των πέντε επόμενων ετών, το Walt Disney Studios ολοκληρώνει μια σειρά από μεγάλου μήκους καρτούν, όπως τα «Πινόκιο» (Pinocchio), «Fantasia», «Dumbo» και «Bambi». Τον Δεκέμβριο του 1939, μετρώντας επιτυχίες στις πλάτες του, το στούντιο του Ντίσνεϊ μεταφέρεται σε νέες εγκαταστάσεις στο Burbank.

Μετέπειτα χρόνια

Η καθοριστική χρονιά για το μέλλον του Ντίσνεϊ έμελλε να είναι το 1941, όταν και ξέσπασε απεργία στο στούντιό του. Πολλοί από τους καρτουνίστες του παραιτήθηκαν και θα έπαιρνε αρκετά χρόνια για να ορθοποδήσει και πάλι η επιχείρηση.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 η Ντίσνεϊ άρχισε να παράγει τα «packaged features», σειρές από μικρού μήκους καρτούν δηλαδή τα οποία προβάλλονταν «πακέτο». Το 1950 ωστόσο ο Ντίσνεϊ θα επέστρεφε στο μεγάλου μήκους animation, γεγονός που θα σφράγιζε με την πένα του.

Η «Σταχτοπούτα» (Cinderella) κυκλοφορεί το 1950 και ακολουθούν τα «Treasure Island» (1950), «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» (Alice in Wonderland) (1951), «Πίτερ Παν» (1953), «Lady in the Tramp» (1955), «Ωραία Κοιμωμένη» (Sleeping Beauty) (1959) και τα «101 Σκυλάκια της Δαλματίας» (101 Dalmatians) (1961). Περισσότερα από 100 μεγάλου μήκους καρτούν παράγονται από το στούντιο του Ντίσνεϊ, γνωρίζοντας καλλιτεχνικό και εμπορικό θρίαμβο.

Τηλεόραση

Ο Ντίσνεϊ ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκε ενεργά με το νέο μέσο, συνειδητοποιώντας από νωρίς τις ψυχαγωγικές δυνατότητες της τηλεόρασης. Οι σειρές του «Zorro» και «Davy Crockett» έγιναν εξόχως δημοφιλείς στα παιδιά της εποχής, όπως άλλωστε και το «The Mickey Mouse Club».

Ήταν βέβαια και το «Walt Disney’s Wonderful World of Color» που θα γινόταν αγαπημένη κυριακάτικη συνήθεια των Αμερικανών, με τον Ντίσνεϊ να το χρησιμοποιεί ιδανικά για να προωθήσει τα σχέδιά του για το θεματικό πάρκο που είχε μόλις αρχίσει να συλλαμβάνει.

Η τελευταία κορυφαία επιτυχία που θα δημιουργήσει ο ίδιος ο Ντίσνεϊ ήταν η ταινία «Mary Poppins», μια ιδανική μείξη animation και ζωντανής δράσης.

Disneyland

Το θεματικό πάρκο του Ντίσνεϊ, η περίφημη Disneyland, εγκαινιάζεται το 1955, με κόστος κατασκευής 17 εκατομμυρίων δολαρίων! Ο απόλυτος παράδεισος για τα παιδιά είχε σχεδιαστεί με τρόπο που να επιτρέπει στην οικογένεια να εξερευνεί τους χώρους του, να ψυχαγωγείται στις λογής δραστηριότητες και να έρχεται φυσικά σε επαφή με τους δημοφιλείς χαρακτήρες του Ντίσνεϊ.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Disneyland θα γινόταν παγκόσμιος τουριστικός προορισμός, με τα έσοδά της να εκτοξεύονται στο δεκαπλάσιο της επένδυσης του Γουολτ…

Τελευταία χρόνια

Λίγα χρόνια μετά τα εγκαίνια της Disneyland, ο Ντίσνεϊ οραματίστηκε ένα νέο θεματικό πάρκο και μια Πειραματική Πρωτότυπη Κοινότητα του Αύριο (Experimental Prototype Community of Tomorrow) στη Φλόριντα. Η κατασκευή του φιλόδοξου σχεδίου είχε μάλιστα ξεκινήσει όταν το 1966 ο Ντίσνεϊ διαγνώστηκε με καρκίνο του πνεύμονα. Ο σπουδαίος καρτουνίστας πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1966, σε ηλικία 65 ετών. Το σώμα του αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του ενταφιάστηκαν στο κοιμητήριο του Λος Άντζελες.

Μετά τον θάνατό του, ο αδερφός του Ρόι ανέλαβε το έργο της ολοκλήρωσης του θεματικού πάρκου της Φλόριντα, το οποίο άνοιξε τελικά τις πύλες του το 1971 κάτω από το όνομα Walt Disney World…

Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr